incanudài, incanudàre , vrb Definizione
fàere o essire canu, murru, de pilos
Sinonimi e contrari
immurrai,
incanire
Traduzioni
Francese
devenir chenu
Inglese
to grow hoary
Spagnolo
encanecer
Italiano
incanutire
Tedesco
grau werden.
incapàda , nf Definizione su incapare, in su sensu de capitada, cosa comente est capitau de èssere, arresurtada fintzes chentza dha cricare o bòllere e fintzes totinduna Sinonimi e contrari cumbinasciòne, incapu Frasi za l'apo fata s'incapada!…
incàpada! , iscl: incapas Definizione foedhu chi benit de incapare ma chi narant cun custos duos significaos (a bortas cun sa cng. si ananti): a) giai mi parit chi…, cumenciandho a foedhare coment'e po ndhe bogare un'idea chi si portat in conca, po nàrrere una cosa chi si pentzat de fàere, b) coment'e foedhu de ispantu, ma sèmpere po pigare in giru, po menguare su valore de ccn. cosa Sinonimi e contrari abbisomeu, bortzis, istimmei, sindicàpada Frasi incapas mi nau s'arrosàriu, chi dhu potzat campai de dannu a pobidhu miu! ◊ incàpada tzérriu a gomai Fulana a mi fai sa cosa! ◊ incapat dhu scit prus issa chi no dèu! ◊ incapat chi ei, incapat chi nou! ◊ ant sonadu sas noe e Frantzischinu s'incapat no benit 2. giòvunu àbbili, cussu: incàpada!… sempri bagamundendi! ◊ l'as fatu s'inzertu, s'incàpada!… mancu sas ispesas ndh'as torradu! ◊ s'incapat no mi est costada sa trampadura de custu!…
incapài , vrb: incapare 1 Definizione
ingapare, pònnere sa capa (a is druches)
Sinonimi e contrari
capare
Frasi
is mustatzolus sunt incapaus cun tzúcuru, o fintzas cun ciuculati
Traduzioni
Francese
glacer,
surglacer
Inglese
to ice
Spagnolo
glasear
Italiano
glassare
Tedesco
glasieren.
incapài 1, incapàre , vrb: ingabbai 1 Definizione èssere o si agatare in calecunu logu o in calecuna chistione o cosa po comente podet capitare / s'incapat = si cumbinat, si capitat Sinonimi e contrari capitai, incapitae Frasi chi dhui fiu incapada dèu!…◊ chi incapu iscidu mi fui ammachiau, biendi cussa cosa! ◊ si no aias incapadu a mie, a muzere, fias ancora a caltzones isfundhados! ◊ ditzosu a chie ti at a incapare! ◊ che l'at intzegadu sa bellesa, ma at incapadu una mere de domo chi no balet ◊ andendu a linna ingabbat in d-una cosa ci dhi orrúmbulat ananti ◊ ómine pipadore, s'incapat, no ndhe leo ◊ si torrat in fastígiu ispereus chi dh'incapit bonu! 2. s'incapat bi l'abberit de abberu s'oju Etimo itl. incappare.
incapàre 1 incapài
incaparonàre, incaparronàre , vrb Definizione
betare, bestire su caparone, ammantare o bestire bene
Sinonimi e contrari
acabbanai,
acaparronare,
acapotare,
acavanai,
acugudhare,
ammantai,
incapotai
| ctr.
innudare,
iscuguzare
Traduzioni
Francese
envelopper dans un manteau
Inglese
to cloak
Spagnolo
encapar
Italiano
ammantellare
Tedesco
mit einem Mantel umhüllen.
incàpas incàpada
incapedhài , vrb: ingapedhare Definizione pònnere su bonete Sinonimi e contrari | ctr. iscabidhare.
incapedhàu , agt Definizione nau de s'aera, chi est ammontada de nues Sinonimi e contrari annuadu, annuiladu, incuculatu.
incapiàre , vrb Definizione coment'e acapiare, pigare a trampa, imbovare; incortillare, incassillai Sinonimi e contrari abbaucare, ammoinai, imbalaucare, imbuvonare, improsae / incassidhare 2. podet dare chi apet chilcadu de fuire, ma si che depet èssere agatada incapiada in totu cuss'abba (M.Bua).
incapitàe, incapitài, incapitàre , vrb Definizione
su èssere, imbàtere o agatare in calecunu logu o chistione po cumbinatzione, comente podet arresurtare chentza chi dipendhat de su bòllere de nemos
Sinonimi e contrari
capitai,
incapai 1
/
acontèssere
Frasi
arratza de mulleri chi apu incapitau! ◊ chi iat incapitau a mimi no si fut fuiu, no! ◊ míseru tue chi nche ses incapitandhe in cussa malasorte! ◊ chi incapitat a no nch'èssede zeo, nch'est issa ◊ incàpitat, a boltas, in su note, che unu pitzinnu s'ischidet su bentu (S.Baldino)
Traduzioni
Francese
avoir lieu,
se passer
Inglese
to come,
to happen
Spagnolo
acontecer,
ocurrir
Italiano
capitare
Tedesco
geraten,
geschehen.
incàpitu , nm Definizione avb.: a i. = a s'atenta, totus, unu aifatu de s'àteru, bene meda, a puntinu Frasi leatos a incàpitu, sos tzilleri de vidha sont custos ◊ pro resissire bisonzat de istudiare a s'incàpitu.
incapotàdu , pps, agt: incapotau, ingapotau Definizione de incapotare; postu de capoto, chi portat su capoto bestiu: nau de su logu, chi est ammontau de népide Sinonimi e contrari ammuntadu / neuladu 2. su pastore incapotadu passat a soga e tasca ◊ Antoni incapotadu est dae como: e comente at a fàghere a nadale? (Sozu) 3. su monte est incapotadu.
incapotài, incapotàre , vrb: ingapotare Definizione
pònnere o bestire su capoto
Sinonimi e contrari
acabbanai,
acaparronare,
acavanai,
acugudhare,
ammantai,
incaparonare
Traduzioni
Francese
envelopper dans un manteau
Inglese
to put an overcoat on
Spagnolo
poner el abrigo
Italiano
incappottare
Tedesco
einen Mantel anziehen.
incapotàu incapotàdu
incapotinàre , vrb Definizione bestire su capotinu Sinonimi e contrari incapotai Etimo srd.
incàpu , nm Definizione su incapare Sinonimi e contrari cumbinada, cumbinassione Etimo srd.
incaputzàre , vrb Definizione fàere unu cabutzu, cumone de bestiàmene Etimo srd.
incaracúa , nf Definizione incara e cua: su si ammostare o bíere coment'e a lampalughe, a tretos, a bortas, a iscutas Sinonimi e contrari incraragua, mostacua Frasi sa luna fait s'incaracua apalas de una nui ◊ duas pampas faint s'incaracua in d-una noti de circumarras Etimo srd.