A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

incanudài, incanudàre , vrb Definitzione fàere o essire canu, murru, de pilos Sinònimos e contràrios immurrai, incanire Tradutziones Frantzesu devenir chenu Ingresu to grow hoary Ispagnolu encanecer Italianu incanutire Tedescu grau werden.

incapàda , nf Definitzione su incapare, in su sensu de capitada, cosa comente est capitau de èssere, arresurtada fintzes chentza dha cricare o bòllere e fintzes totinduna Sinònimos e contràrios cumbinasciòne, incapu Frases za l'apo fata s'incapada!…

incàpada! , iscl: incapas Definitzione foedhu chi benit de incapare ma chi narant cun custos duos significaos (a bortas cun sa cng. si ananti): a) giai mi parit chi…, cumenciandho a foedhare coment'e po ndhe bogare un'idea chi si portat in conca, po nàrrere una cosa chi si pentzat de fàere, b) coment'e foedhu de ispantu, ma sèmpere po pigare in giru, po menguare su valore de ccn. cosa Sinònimos e contràrios abbisomeu, bortzis, istimmei, sindicàpada Frases incapas mi nau s'arrosàriu, chi dhu potzat campai de dannu a pobidhu miu! ◊ incàpada tzérriu a gomai Fulana a mi fai sa cosa! ◊ incapat dhu scit prus issa chi no dèu! ◊ incapat chi ei, incapat chi nou! ◊ ant sonadu sas noe e Frantzischinu s'incapat no benit 2. giòvunu àbbili, cussu: incàpada!… sempri bagamundendi! ◊ l'as fatu s'inzertu, s'incàpada!… mancu sas ispesas ndh'as torradu! ◊ s'incapat no mi est costada sa trampadura de custu!…

incapài , vrb: incapare 1 Definitzione ingapare, pònnere sa capa (a is druches) Sinònimos e contràrios capare Frases is mustatzolus sunt incapaus cun tzúcuru, o fintzas cun ciuculati Tradutziones Frantzesu glacer, surglacer Ingresu to ice Ispagnolu glasear Italianu glassare Tedescu glasieren.

incapài 1, incapàre , vrb: ingabbai 1 Definitzione èssere o si agatare in calecunu logu o in calecuna chistione o cosa po comente podet capitare / s'incapat = si cumbinat, si capitat Sinònimos e contràrios capitai, incapitae Frases chi dhui fiu incapada dèu!…◊ chi incapu iscidu mi fui ammachiau, biendi cussa cosa! ◊ si no aias incapadu a mie, a muzere, fias ancora a caltzones isfundhados! ◊ ditzosu a chie ti at a incapare! ◊ che l'at intzegadu sa bellesa, ma at incapadu una mere de domo chi no balet ◊ andendu a linna ingabbat in d-una cosa ci dhi orrúmbulat ananti ◊ ómine pipadore, s'incapat, no ndhe leo ◊ si torrat in fastígiu ispereus chi dh'incapit bonu! 2. s'incapat bi l'abberit de abberu s'oju Ètimu itl. incappare.

incapàre 1 incapài

incaparonàre, incaparronàre , vrb Definitzione betare, bestire su caparone, ammantare o bestire bene Sinònimos e contràrios acabbanai, acaparronare, acapotare, acavanai, acugudhare, ammantai, incapotai | ctr. innudare, iscuguzare Tradutziones Frantzesu envelopper dans un manteau Ingresu to cloak Ispagnolu encapar Italianu ammantellare Tedescu mit einem Mantel umhüllen.

incàpas incàpada

incapedhài , vrb: ingapedhare Definitzione pònnere su bonete Sinònimos e contràrios | ctr. iscabidhare.

incapedhàu , agt Definitzione nau de s'aera, chi est ammontada de nues Sinònimos e contràrios annuadu, annuiladu, incuculatu.

incapiàre , vrb Definitzione coment'e acapiare, pigare a trampa, imbovare; incortillare, incassillai Sinònimos e contràrios abbaucare, ammoinai, imbalaucare, imbuvonare, improsae / incassidhare 2. podet dare chi apet chilcadu de fuire, ma si che depet èssere agatada incapiada in totu cuss'abba (M.Bua).

incapitàe, incapitài, incapitàre , vrb Definitzione su èssere, imbàtere o agatare in calecunu logu o chistione po cumbinatzione, comente podet arresurtare chentza chi dipendhat de su bòllere de nemos Sinònimos e contràrios capitai, incapai 1 / acontèssere Frases arratza de mulleri chi apu incapitau! ◊ chi iat incapitau a mimi no si fut fuiu, no! ◊ míseru tue chi nche ses incapitandhe in cussa malasorte! ◊ chi incapitat a no nch'èssede zeo, nch'est issa ◊ incàpitat, a boltas, in su note, che unu pitzinnu s'ischidet su bentu (S.Baldino) Tradutziones Frantzesu avoir lieu, se passer Ingresu to come, to happen Ispagnolu acontecer, ocurrir Italianu capitare Tedescu geraten, geschehen.

incàpitu , nm Definitzione avb.: a i. = a s'atenta, totus, unu aifatu de s'àteru, bene meda, a puntinu Frases leatos a incàpitu, sos tzilleri de vidha sont custos ◊ pro resissire bisonzat de istudiare a s'incàpitu.

incapotàdu , pps, agt: incapotau, ingapotau Definitzione de incapotare; postu de capoto, chi portat su capoto bestiu: nau de su logu, chi est ammontau de népide Sinònimos e contràrios ammuntadu / neuladu 2. su pastore incapotadu passat a soga e tasca ◊ Antoni incapotadu est dae como: e comente at a fàghere a nadale? (Sozu) 3. su monte est incapotadu.

incapotài, incapotàre , vrb: ingapotare Definitzione pònnere o bestire su capoto Sinònimos e contràrios acabbanai, acaparronare, acavanai, acugudhare, ammantai, incaparonare Tradutziones Frantzesu envelopper dans un manteau Ingresu to put an overcoat on Ispagnolu poner el abrigo Italianu incappottare Tedescu einen Mantel anziehen.

incapotàu incapotàdu

incapotinàre , vrb Definitzione bestire su capotinu Sinònimos e contràrios incapotai Ètimu srd.

incàpu , nm Definitzione su incapare Sinònimos e contràrios cumbinada, cumbinassione Ètimu srd.

incaputzàre , vrb Definitzione fàere unu cabutzu, cumone de bestiàmene Ètimu srd.

incaracúa , nf Definitzione incara e cua: su si ammostare o bíere coment'e a lampalughe, a tretos, a bortas, a iscutas Sinònimos e contràrios incraragua, mostacua Frases sa luna fait s'incaracua apalas de una nui ◊ duas pampas faint s'incaracua in d-una noti de circumarras Ètimu srd.