ispantúmine , nm Definizione ispantu, meravígia, prus che àteru coment'e naturale de unu a s'ispantare po dónnia cosighedha Etimo srd.
ispantzàda , nf Definizione
papada manna, de cosa meda, nau in cobertantza fintzes po àteru
Sinonimi e contrari
abbentrada,
abbrentosicada,
abbrentosichedhada,
abbuzada,
afraschedhada,
atatamacada,
sassada
Frasi
ispantzadas de fàmine e deunzu dae su pagu pane e pagu aunzu! ◊ pro un'ispantzada a s'isbramida li tocat de cascare tota chida
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gueuleton (fam.)
Inglese
bellyful
Spagnolo
atracón
Italiano
spanciata
Tedesco
Fresserei.
ispantzadúra , nf Definizione su ispantzare Etimo srd.
ispantzàre , vrb: spanciai Definizione púnghere a bentre, bogare su matzàmene a ccn. Sinonimi e contrari immatare, immativuzare, irbentrare, isbuserigare, isbuzare, isminuzare Etimo srd.
ispànu , agt: spanu Definizione
nau prus che àteru de su colore de su pilu de unos cantu animales mannos (boe, cuadhu), chi est coment'e orrúbiu, unu pagu grogo; nau de gente, chi est de s'Ispagna; po su colore, si narat fintzes de sa figumorisca coendho, de bíngia cun sa fògia ingroghia / lughe i. = sa lughe de s'irmurinada
Sinonimi e contrari
ispagnolu
Frasi
si ti selvit azudu a triulare podimos giúnghere su giú ispanu ◊ curre, curre cadhu ispanu, curre a totu fua!
2.
su sole ch'est faladu dae insara in sos saltos ispanos de ponente (S.Casu)◊ fut prammizendhe s'aera a lughe ispana
3.
fenícios, grecos, líbbicos, ispanos a flotas dae tempus antigóriu chi ti ant invasu a totus est notóriu (A.Dettori)
Etimo
ltn.
spanus
Traduzioni
Francese
saure,
isabelle
Inglese
sorrel,
light yellow
Spagnolo
alazán
Italiano
sàuro,
isabellino
Tedesco
falb,
gelbbraun,
isabellfarbig.
ispanzòla , nf: ispunzola 1, spongiola Definizione genia de male, bubburuca de abbadúgia chi essit a is cuadhos in is cambas e is peis Sinonimi e contrari spòngia 1 Terminologia scientifica mld Etimo ltn. spongiola.
ispanzòla 1 , nf, nm: isponzola,
isprunzola,
ispugnola,
ispunzola,
ispunzolu Definizione
grispisu o babbiscadore, genia de bocighedha totu istampada, cun s'asa longhita, chi si leat po ispergiare s'abbasanta giaendho sa beneditzione
Sinonimi e contrari
aspersóriu,
babbiscadore,
isopu 2,
ispergiadore,
scongiuaroi,
scongióriu,
spongióriu
Frasi
su vicàriu beneichiat su focu chin s'ispugnola e s'abbasanta ◊ cun s'ispunzola li at betadu s'abbasanta ◊ ndhe imbolant abbasanta e ispanzola e si ndhe andhant
Terminologia scientifica
prdc
Traduzioni
Francese
aspersoir
Inglese
aspergillum
Spagnolo
hisopo
Italiano
aspersòrio
Tedesco
Aspergill.
ispanzolàdu , pps, agt Definizione de ispanzolare Sinonimi e contrari scongiuau / cdh. sprinzulatu.
ispanzolàre , vrb: isprunzolare,
ispunzolare Definizione
fàere s'asperges, ispergiare, betare s'abbasanta giaendho sa beneditzione, betare apitzu fintzes àteru coment'e ispergiandho
Sinonimi e contrari
babbiscare,
crispiai,
iscongiuai,
ispergiare,
isprendhulare
Frasi
at fatu vatire abba frita e lia at ispanzolada in fatze
2.
su logu fit isprunzoladu de nie
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
asperger
Inglese
to sprinkle
Spagnolo
asperjar,
hisopear
Italiano
aspèrgere
Tedesco
besprengen.
ispapajàre ispabajàre
ispapamúcu , nm Definizione nau a brulla, ciafu, bussinada, iscutulada de manu aperta a cara Sinonimi e contrari papamucu*.
ispaparàdhu , nm Sinonimi e contrari assústidu, apantàviu, asciuconu, ispantu, ispapatu, maravíglia Frasi in locos malos dai roca in roca che brincavat bestindhe ispaparadhu (J.Pira) Etimo srd.
ispaparétia , nf Definizione una cosa meravigiosa, bella meda, un'ispantu, cosa chi faet ispapatare (in su bonu) Frasi inoche est totu colorau: àrvores, frores, una corte a impredadu e ammirandhe cussa ispaparétia essit una bella sennora (P.Pireddu).
ispaparotéri , agt, nm Definizione nau de ccn., chi si giaet importu meda, si paret cosa, assumancu a foedhos Sinonimi e contrari brafanteri, sprodhenti.
ispaparrotài isbarabotàre
ispapatàre , vrb Definizione pònnere agiàgaru comente faet unu dannu, un'apretu, fàere mòvere fintzes faendho a tímere, assicare, meravigiare (nau fintzes po si bantare)/ i. su locu = salarzare, assuconare su logu Sinonimi e contrari ispabajare, ispantai, salargiare / meravizare Frasi at ispapatau sas badhes chin sas boches ◊ ispapatabat su bichinau a corróchinos ◊ sos corróchinos e sos úrulos ispapatant su locu, secant su coro ◊ una boche de pitzinnu ispramau aiat ispapatau sos puzones de cantare (G.Piga) 2. sungurto e m'ispapato de cantu est bella sa Natura.
ispapatàu , pps, agt Definizione de ispapatare Sinonimi e contrari assustrau, isprammadu, ispobojau 2. curret su sàmbene in sas benas, imberghendhe fughidosu, ispapatau ◊ issu est sétiu in d-una cradea, chin sos ocros ispapataos, e sa zente totu meravillà ◊ paret ispapatau de su gàrriu chi che depet picare.
ispapàtu , nm Sinonimi e contrari abbengu, apantàviu, ispantu, ispaparadhu, maravíglia, spantamentu Frasi a buga aperta dae s'ispapatu, at isortu su presoneri (G.Brocca)◊ bidendhe su mortu, Tilipedhu fit arrumbau chin s’ispapatu pintau in cara, chene ischire si fuire o parare Etimo srd.
ispapatzàre , vrb Definizione pigare e bogare calecunu pígiu de bestimentu o de ammontu, fintzes ibbutonare su bestimentu in petorras Sinonimi e contrari ispetorrare.
ispaporàda , nf: isposporada Definizione su pèrdere o lassare andhare papore, bentu, gasu, fragu, e fintzes pigare bentu, ària; nue, abbentada de papore Sinonimi e contrari irbentiada / istupaciara, paporada / ttrs. ipapurada Frasi apo istuponadu un'ampulla e n'at essidu un'isposporada de cosa Etimo srd.