lullumàlu , nm Definizione
genia de erba, sa calidade peus de is lògios ca su granu chi faet est toscosu
Sinonimi e contrari
allorgiumalu,
giodhu 1
Terminologia scientifica
rba, Lolium temulentum
Traduzioni
Francese
ivraie
Inglese
wild rice
Spagnolo
cizaña
Italiano
zizzània
Tedesco
Taumellolch.
lúlluru , nm Sinonimi e contrari
apísciulu,
arrelatu,
bàdula,
chidériu,
ciaciarra,
ciaramedha,
ciarra,
lillora,
paraleta,
ragàglia
Frasi
in medas butegas fuit unu lúlluru, pariat chi dhui annàt su ballu, de sa zente, de sas bussas, de sas allegas (A.Cossu)
Traduzioni
Francese
babillage,
bavardage
Inglese
babble of voices
Spagnolo
cháchara,
palique
Italiano
chiacchierìccio,
cicaléccio
Tedesco
Geschwätz.
lúlluru 1 , nm Sinonimi e contrari lógiu.
lúma , nf Definizione sa lughe chi faet sa lampadina e a logos fintzes is candhelas chi ponent po su mortu ancora in domo o in crésia Sinonimi e contrari luche Frasi bóchiche sa luma! ◊ sa mariposa andhat che maca a sa luma, a denote.
lúma 1 , nf Definizione sa parte de su pei de un'animale ororu de s'unga Terminologia scientifica crn.
lumbàdu , agt Definizione nau de boe, chi portat su lumbu biancu; nau de gente, chi portat dolore a is lumbos Sinonimi e contrari illumbadu 2. cussa sciàtica chi portu mi acabbat de aconciai: seu totu lumbada! Etimo srd.
lumbadúra , nf: allumbadura* Definizione dolores a is errigos (cun prus precisione, a su tretu de s'ischina prus a bàsciu de is errigos).
lumbài Definizione pònnere dolore a lumbos, iscúdere a lumbos Sinonimi e contrari illumbai* Frasi si ti movis de ingunis ti lumbu! 2. unu tempus no fadiast atru che biri e intendi cosas mabas chi ti lumbànt is costas (Fr.Onnis).
lúmbene lòmini
lúmbinu , agt Definizione
chi portat dolore a lumbos
Sinonimi e contrari
illatonadu,
illumbadu,
iscrocau,
iscumaradu
Frasi
su cadhu baju, lúmbinu e pei tortu, lu teniat bíndhighi dies in domo, dèndheli meighinas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
éreinté
Inglese
exausted
Spagnolo
derrengado
Italiano
slombato
Tedesco
kreuzlahm.
lumbòssu , nm Definizione trodhuladura, orrúmbulu de cosa pigada a tiradura / andai a l. = a illumbadura, tuviduvi, coment'e ruindhe, a sàrtidus Sinonimi e contrari arrúmbiu, trodhulone Frasi baxei a innantis, mancai a lumbossus: at a èssi pagu, ma baxei! (L.Costa)◊ candu si bit apretau nci calat mancai a arrúmbulus, a trògolus e a lumbossus (G.Cadeddu).
lumbrèra , nf Definizione
funtana de lughe e, nau de gente, chie giaet lughe, faet de ghia
Frasi
cale lumbrera donosa in turre ermosa naschistis ◊ che afungo intro de ojos tuos e ruo in d-unu mundhu ermosu de lúghida lumbrera (C.Meridda)
2.
professionista de sa limúsina, si daiat lumbrera e no cheriat a pedire in logu sou
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
lumière
Inglese
luminary,
source of light
Spagnolo
lumbrera
Italiano
luminare,
fónte di luce
Tedesco
Lichtquelle,
Leuchte.
lumbrína lombrína
lúmbru, lúmbu , nm: illumbu,
lummu Definizione
su tretu de sa carena in cúmeros / su balladore de su l. (itl. tèsta del fèmore)= sa conca de s'ossu de sa cossa ue intrat in s'ossu de su lumbu, o fintzas sa calanca de custu
Sinonimi e contrari
arrigali,
cúmburu
Frasi
ca sunt tropu ismesurados de s'àinu sos atzumbos, a dólima de lumbos medas che torrant a domo
Terminologia scientifica
crn
Etimo
ltn.
lumbus
Traduzioni
Francese
lombes
Inglese
loin
Spagnolo
lomo,
cadera
Italiano
lómbo
Tedesco
Lende.
lumbúra , nf Definizione
nau de logu artu, monte o montes prus bàscios a costau de àteros prus artos; forte de unu fràigu, muru chi giaet fortilesa a unu muru prus artu
Sinonimi e contrari
limboro
Terminologia scientifica
slg
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
contrefort
Inglese
counterfort
Spagnolo
contrafuerte
Italiano
contraffòrte
Tedesco
Ausläufer,
Strebepfeiler.
lumburàre, lumburàri , vrb Definizione andhare orrumbulandho; tirare a innanti deasi comente si podet Sinonimi e contrari arrembulai, cadhinare, torrulare, trodhulare, tromedhare Frasi Maria ndi est lumburada in s'oru de sa fentana 2. - E comente istades? - Lumburandho! Etimo srd.
lúmburu lómberu
lumburútzu , agt Definizione chi orrúmbulat, chi tródhulat, chi est a forma tundha Sinonimi e contrari arrumbulanu, arrumbulutzu, corriazolu, trodhulanu Frasi arrumbulendi che perda lumburutza Etimo srd.
lúmena , nf Sinonimi e contrari
incionada,
incionnu,
lumenada,
nomena
Traduzioni
Francese
renommée,
réputation
Inglese
fame
Spagnolo
nombradía,
fama
Italiano
fama
Tedesco
Gerücht,
Ruf,
Ruhm.
lumenàda , nf: lumenata Definizione
cosa chi ischint o chi narant in medas numenandho a unu, siat in bonu o in malu
Sinonimi e contrari
arremonada,
incionada,
incionnu,
lúmena,
nada,
nemonada*,
nomena
Frasi
issa est essida gai bella chi pro tempos e tempos at a durare sa lumenada ◊ aiat ecantu sa lumenata ca fintzas a zòvanu mannu intratu vene in tempus no at cambiatu
Traduzioni
Francese
renommée,
renom
Inglese
repute
Spagnolo
reputación
Italiano
rinomanza,
reputazióne
Tedesco
Ruf.