A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

lullumàlu , nm Definitzione genia de erba, sa calidade peus de is lògios ca su granu chi faet est toscosu Sinònimos e contràrios allorgiumalu, giodhu 1 Terminologia iscientìfica rba, Lolium temulentum Tradutziones Frantzesu ivraie Ingresu wild rice Ispagnolu cizaña Italianu zizzània Tedescu Taumellolch.

lúlluru , nm Sinònimos e contràrios apísciulu, arrelatu, bàdula, chidériu, ciaciarra, ciaramedha, ciarra, lillora, paraleta, ragàglia Frases in medas butegas fuit unu lúlluru, pariat chi dhui annàt su ballu, de sa zente, de sas bussas, de sas allegas (A.Cossu) Tradutziones Frantzesu babillage, bavardage Ingresu babble of voices Ispagnolu cháchara, palique Italianu chiacchierìccio, cicaléccio Tedescu Geschwätz.

lúlluru 1 , nm Sinònimos e contràrios lógiu.

lúma , nf Definitzione sa lughe chi faet sa lampadina e a logos fintzes is candhelas chi ponent po su mortu ancora in domo o in crésia Sinònimos e contràrios luche Frases bóchiche sa luma! ◊ sa mariposa andhat che maca a sa luma, a denote.

lúma 1 , nf Definitzione sa parte de su pei de un'animale ororu de s'unga Terminologia iscientìfica crn.

lumbàdu , agt Definitzione nau de boe, chi portat su lumbu biancu; nau de gente, chi portat dolore a is lumbos Sinònimos e contràrios illumbadu 2. cussa sciàtica chi portu mi acabbat de aconciai: seu totu lumbada! Ètimu srd.

lumbadúra , nf: allumbadura* Definitzione dolores a is errigos (cun prus precisione, a su tretu de s'ischina prus a bàsciu de is errigos).

lumbài Definitzione pònnere dolore a lumbos, iscúdere a lumbos Sinònimos e contràrios illumbai* Frases si ti movis de ingunis ti lumbu! 2. unu tempus no fadiast atru che biri e intendi cosas mabas chi ti lumbànt is costas (Fr.Onnis).

lúmbene lòmini

lúmbinu , agt Definitzione chi portat dolore a lumbos Sinònimos e contràrios illatonadu, illumbadu, iscrocau, iscumaradu Frases su cadhu baju, lúmbinu e pei tortu, lu teniat bíndhighi dies in domo, dèndheli meighinas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu éreinté Ingresu exausted Ispagnolu derrengado Italianu slombato Tedescu kreuzlahm.

lumbòssu , nm Definitzione trodhuladura, orrúmbulu de cosa pigada a tiradura / andai a l. = a illumbadura, tuviduvi, coment'e ruindhe, a sàrtidus Sinònimos e contràrios arrúmbiu, trodhulone Frases baxei a innantis, mancai a lumbossus: at a èssi pagu, ma baxei! (L.Costa)◊ candu si bit apretau nci calat mancai a arrúmbulus, a trògolus e a lumbossus (G.Cadeddu).

lumbrèra , nf Definitzione funtana de lughe e, nau de gente, chie giaet lughe, faet de ghia Frases cale lumbrera donosa in turre ermosa naschistis ◊ che afungo intro de ojos tuos e ruo in d-unu mundhu ermosu de lúghida lumbrera (C.Meridda) 2. professionista de sa limúsina, si daiat lumbrera e no cheriat a pedire in logu sou Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu lumière Ingresu luminary, source of light Ispagnolu lumbrera Italianu luminare, fónte di luce Tedescu Lichtquelle, Leuchte.

lumbrína lombrína

lúmbru, lúmbu , nm: illumbu, lummu Definitzione su tretu de sa carena in cúmeros / su balladore de su l. (itl. tèsta del fèmore)= sa conca de s'ossu de sa cossa ue intrat in s'ossu de su lumbu, o fintzas sa calanca de custu Sinònimos e contràrios arrigali, cúmburu Frases ca sunt tropu ismesurados de s'àinu sos atzumbos, a dólima de lumbos medas che torrant a domo Terminologia iscientìfica crn Ètimu ltn. lumbus Tradutziones Frantzesu lombes Ingresu loin Ispagnolu lomo, cadera Italianu lómbo Tedescu Lende.

lumbúra , nf Definitzione nau de logu artu, monte o montes prus bàscios a costau de àteros prus artos; forte de unu fràigu, muru chi giaet fortilesa a unu muru prus artu Sinònimos e contràrios limboro Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu contrefort Ingresu counterfort Ispagnolu contrafuerte Italianu contraffòrte Tedescu Ausläufer, Strebepfeiler.

lumburàre, lumburàri , vrb Definitzione andhare orrumbulandho; tirare a innanti deasi comente si podet Sinònimos e contràrios arrembulai, cadhinare, torrulare, trodhulare, tromedhare Frases Maria ndi est lumburada in s'oru de sa fentana 2. - E comente istades? - Lumburandho! Ètimu srd.

lúmburu lómberu

lumburútzu , agt Definitzione chi orrúmbulat, chi tródhulat, chi est a forma tundha Sinònimos e contràrios arrumbulanu, arrumbulutzu, corriazolu, trodhulanu Frases arrumbulendi che perda lumburutza Ètimu srd.

lúmena , nf Sinònimos e contràrios incionada, incionnu, lumenada, nomena Tradutziones Frantzesu renommée, réputation Ingresu fame Ispagnolu nombradía, fama Italianu fama Tedescu Gerücht, Ruf, Ruhm.

lumenàda , nf: lumenata Definitzione cosa chi ischint o chi narant in medas numenandho a unu, siat in bonu o in malu Sinònimos e contràrios arremonada, incionada, incionnu, lúmena, nada, nemonada*, nomena Frases issa est essida gai bella chi pro tempos e tempos at a durare sa lumenada ◊ aiat ecantu sa lumenata ca fintzas a zòvanu mannu intratu vene in tempus no at cambiatu Tradutziones Frantzesu renommée, renom Ingresu repute Ispagnolu reputación Italianu rinomanza, reputazióne Tedescu Ruf.