lunàgliu , agt: lunàrgiu, lunarju Definizione chi est a lunas, chi no est sèmpere de su matessi andhare / animale fémina lunàrgia = chi no impróssimat Sinonimi e contrari éstigu, iltóigu, istóbbile, lonàdigu, nuàdigu Frasi no mi bi n'at créschitu, de laore: apo pérditu fadicas e sudores dae atzapare sa terra lunàglia Etimo ltn. *lunarius.
lunamònta, lunamònte , nf: unolamonta Definizione giogu chi assimbígiat a barriera (a logos: monta luna): s'ischitit e cussu chi perdet si ponet a ischina incrubada, conca arretirada abbasciada bene (conc'a masellu!), cun is manos in benugos; is cumpàngios dhu depent brinchidare a cambas cantu prus apertas chentza dhu tocare si no cun is manos pagu pagu ponendhosidhas in s'ischina e naendho dónnia borta unu foedhu diferente; ponet asuta sèmpere su matessi fintzes a candho is chi brínchidant arrespetant is régulas de su giogu: su primu chi ibbàlliat ponet asuta Sinonimi e contrari allenamonte, primmamonta Frasi sos pitzinnos de commo no giocant prus a lunamonta Terminologia scientifica ggs Etimo itl. luna + montare.
lunàrgiu lunàgliu
lunàrigu lonàdigu
lunàrju lunàgliu
lunàticu lonàdigu
lunàtzu , agt Definizione
nau de unu, chi no si ponet in ammostu, chi est unu pagu coment'e bregungiosu
Sinonimi e contrari
duritadu,
duritosu
| ctr.
carietadu,
ibbregungiau
Frasi
iscommitis - narat unu passirillanti - a unu lunatzu fundu de sermentu - chini est prus atentu?
Traduzioni
Francese
qui se dérobe,
discret,
modeste
Inglese
shy
Spagnolo
esquivo,
huraño
Italiano
schivo
Tedesco
spröd,
scheu.
lunàu , agt Definizione chi est fatu a bisura de luna, che luna Etimo srd.
lúndaras, lúndras , nf Definizione is primas dóighi dies de cabudanni candho, castiandho su chelu istedhau, si cricat de intzertare ite annada at a fàere Etimo ltn. calendarium.
lunèra , nf Definizione sa lughe chi faet sa Luna, lugore de Luna Etimo srd.
lunèta , nf Definizione istídhigu de ógiu chi abbarrat a pígiu in su brodu caente; orrodighedha de su fusu de su carru; orrughedhu de làuna coment'e mesa luna chi si ponet in sa sola de is iscarpas, in punta; fintzes una genia de traessa tundha chi si faet a muredhu a inghíriu de una mata in logu de costera Sinonimi e contrari silla, tidha.
lungària longària
lunghèsa longhèsa
lúngi , vrb: lúngiri Definizione
frigare mescamente ógiu o àteru a calecuna cosa in pitzu / pps. lúngiu, luntu; lungi s'arroda = fàere arregalos po ammodhiare a ccn.
Sinonimi e contrari
friai,
ludai,
úngere
Frasi
aporrimidha una fita de lardu ca mi dhu lúngiu asuba de su pani arridau! ◊ mi at lúngiu is ogus cun d-unu pagu de ludu, mi seu isciacuau e non seu prus itzurpu! ◊ Scuetu ispronat a Cuadhedhu, dhu fait sudai bèni e si lungit de sudori ◊ is sebadas si lungint cun su meli ◊ seu lungendu is botas po dhas alluxentai ◊ tui ses bella isceti a ti lungi is murrus e is ungas! (T.Putzu)
Traduzioni
Francese
étendre,
étartiner,
enduire
Inglese
to spread
Spagnolo
untar
Italiano
spalmare
Tedesco
streichen,
schmieren.
lúngiri lúngi
lungufànte longhifànti
lungunésu , agt Definizione chi est de Lungoni, de Santa Teresa de Cadhura.
lungupànti longhifànti