A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

mucoràre , vrb: ammucorai, mugherare, mugorare, murgherare Definizione pònnere sa lanedha a sa cosa istandho in logu de umidore o essendho úmida in logu serrau Sinonimi e contrari afungorai, allanire, ammufai, annabrai, atufai, morighinare, mufire Frasi che los isserraiant in locos chi non b'intraiat mancu luche de sole, die die a mucorare ◊ sa castagna bene chistia no si mucorat e no si pugnet 2. e ite si aiat tentu unu pacu de pulenta mucorada!… Etimo srd. Traduzioni Francese moisir Inglese to get mouldy Spagnolo enmohecer, florecerse Italiano ammuffire Tedesco verschimmel.

mucoràu , pps, agt: mugaradu, mugoradu, mugheradu, murgheradu Definizione de mucorare; chi portat mucore, narba; a logos, chi est brutu Sinonimi e contrari allanadu, ammucorau, lanedhosu, tufidu / brutu 2. bidhas de domos serradas, presones pro costoire pedras mugoradas ◊ no connoschiat sos pensionados e los creiat padronos de dinaris murgherados ◊ est cane chi apedhat ebbia pro ischitire cudh'ugna de pane mugheradu ◊ bendhent fintzas castanza punta, martzida, mugherada! 3. sos mascritos de su chirrale zughiant sas ancas mucoradas ◊ sos ómines si funt samunandhe, mucoraos de su proine Traduzioni Francese moisi Inglese mouldy (gone) Spagnolo enmohecido, mohoso Italiano ammuffito, muffóso Tedesco schimmelig, angeschimmelt, schimmelig.

mucòre , nm: mucori 1, mugore, mulgore, murgone, murgore, murgori Definizione genia de lanedha chi ponet a is cosas mescamente úmidas o lassadas de meda in isserru, o chi ponet a su frutuàriu Sinonimi e contrari afungori, afungu, annarbamentu, imbucore, mudhore, mugheru, nabra, sumore / ttrs. mugori Frasi in domo, ube corcat bi est su mucore ◊ sa zente tuncunia est isetandhe su beranu pro si nche dogare su mucore de s'iberru dae ossos ◊ inoghe ite che fato, inchesuradu a frazados impreos e a nadas cobertas de murgone? (G.Fiori)◊ fit in beranu, un'istajone bella, ma in sos muros bei fit sa lana, fiagu de inserru e de mugore (B.Serra)◊ s’olia cunfitendi in su ziru portat una tzilla de nabra, pillu de mucori (L.Melis) Terminologia scientifica atn, Penicillium expansum Etimo ltn. mucore(m) Traduzioni Francese moisissure Inglese mould Spagnolo moho Italiano muffa Tedesco Schimmel.

mucòre 1, mucòri mucòne

mucòri 1 mucòre

mucòsa , nf Definizione in s'organísimu animale, intessidura pígiu pígiu (fintzes in cuntatu no sèmpere diretu cun s'esternu) chi bogat mucu: est un'intessidura a tres pígios errica de gràndhulas o néulas cun sa funtzione de fàere úmida, illascinosa, sa parte in cuntatu comente funt sa buca, su nasu, su gúturu, s'istògomo, s'istentina, sa natura (e madre, in sa fémina) Terminologia scientifica cnr. Traduzioni Francese muqueuse Inglese mucous membrane Spagnolo mucosa Italiano mucósa Tedesco Schleimhaut.

mucosidàdi , nf Definizione su èssere a bisura de mucu, nau de cosa modhe.

mucósu , agt Definizione chi portat mucu, nau de ccn., chi no est bonu mancu a s'innisire su mucu Sinonimi e contrari mucanosu / cdh. mucicosu Frasi est una mucosedha chi no at a tenni mancu cuíndixi annus e fastigendi! ◊ ita anca as a iscí, tui, mucosa! ◊ a ti chellas, pitzoché? ses unu mucosedhu! Etimo srd.

múcra , nf, nm: mugra 1, múlcia, múlciu, mulga, murca, múrcia, murga 1, múscia Definizione su fundhurúgiu chi lassat s'ógiu in su fundhu de s'istrégiu Sinonimi e contrari cerfa, fundhuluza, madrocu, murxidha, murza 1, undhale Modi di dire csn: sa mucra, sa múscia de su cafè = sa mama de su gafè, su gafè maghinadu chi si fúliat irfrutuadu; èssere a una murca de suore = covacadu a suore, totu isciustu de sudori, colagola Frasi s'ozu candho at bene pasadu lassat sa murca in su fundhu de s'isterzu ◊ s'ozu fit bene chirriadu e at fatu pagu murca Cognomi e Proverbi smb: Murga Etimo ltn. amurca Traduzioni Francese dépôt Inglese greasy deposit Spagnolo hez Italiano mòrchia Tedesco Ölschlamm, Ölhefe.

mucràre muciàre

mucratzólu , nm: mugratzolu Definizione su fedu piticu de sa múvara, murone piticu Etimo srd.

mucràu , pps, agt: mujadu Definizione de mucrare; chi est incrubau, atrotigau; nau de animale corrudu (craba), chi portat is corros curtzos o fintzes chi est chentza corros nudha o chi agiummai mancu si bient Sinonimi e contrari ancrucadu, imbassiadu, incruau / morcudu 2. bi at ozastros mujados dae su bentu.

múcru múciu

múcu , nm Definizione genia de abbau cagiadu, craru, a bortas fintzes tostau e birdànciu, chi essit aintru de su nasu prus che àteru po arremadiu; genia de cosa lisa lisa illascinosa chi portat s'ambidha a parte de fora / min. muchitu Sinonimi e contrari mucone Modi di dire csn: nisire o frobbire su m., candhela, brione, trúgliuru de m.; ghetai m. a unu = nàrrerendhe male; su male de su m. = maladia chi leat coment'e a refriu; soga de m. = brione o lorone de mucu falendhe, loredhu 2. no mi ghetis mucu ca ti torru serca! ◊ no mi ghetis mucu ca ti ghetu larodhu! Etimo ltn. muc(c)us Traduzioni Francese morve Inglese snot Spagnolo moco Italiano móccio Tedesco Nasenschleim.

múcu 1 , nm Sinonimi e contrari bucu*, istampa Frasi comente bi l'ant dadu su massu est restadu: no de iscultura, est una volata male fata, fena chin sos mucos de sa perforatrice!

múculu , nm Definizione sa chera a bisura de cannedhu, a istiàrica; cora de chera comente calat iscagiada candho est alluta sa candhela; fintzes s'orrughedhu chi abbarrat de una candhela ispaciada Frasi sas abes daent sa matéria prima pro s'indústria de sos múculos de chera ◊ su ventu survat e su muculedhu si ndhe morit ◊ unu muculitu morimori fachiat luche a tantu dispiachere… Etimo itl. Traduzioni Francese bout de chandelle Inglese candlend Spagnolo moco Italiano mòccolo Tedesco Kerzenstumpf.

múculu 1 , agt Sinonimi e contrari débbile, disartoriadu, infrachiu, ispossibiu, istasidu | ctr. folte Frasi no est múculu s'ítacu segnore si su discu, chi fit su prus pesante, ch'essit frusciendhe lontanu bastante a superare dogni àteru valore (T.Rubattu).

mucumèle , nm Definizione genia de mucu apicigosu in colore de mele chi bogant in su truncu unas cantu matas, mescamente prunas, cheréssias, méndhulas Sinonimi e contrari abbamele, cucumele, melàrvure Etimo srd.

mucumúcu , nm Definizione erba burràgia (o gardu mucu) Sinonimi e contrari burràcia, limbóina, limbuda, linguarada, piubiu, pitzagarroga, suciameli Terminologia scientifica rba Etimo srd.

múcuru , agt Definizione nau de ccn., chi dhi mancat una manu, manimutzu Sinonimi e contrari manigau.