mucoràre , vrb: ammucorai,
mugherare,
mugorare,
murgherare Definizione
pònnere sa lanedha a sa cosa istandho in logu de umidore o essendho úmida in logu serrau
Sinonimi e contrari
afungorai,
allanire,
ammufai,
annabrai,
atufai,
morighinare,
mufire
Frasi
che los isserraiant in locos chi non b'intraiat mancu luche de sole, die die a mucorare ◊ sa castagna bene chistia no si mucorat e no si pugnet
2.
e ite si aiat tentu unu pacu de pulenta mucorada!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
moisir
Inglese
to get mouldy
Spagnolo
enmohecer,
florecerse
Italiano
ammuffire
Tedesco
verschimmel.
mucoràu , pps, agt: mugaradu,
mugoradu,
mugheradu,
murgheradu Definizione
de mucorare; chi portat mucore, narba; a logos, chi est brutu
Sinonimi e contrari
allanadu,
ammucorau,
lanedhosu,
tufidu
/
brutu
2.
bidhas de domos serradas, presones pro costoire pedras mugoradas ◊ no connoschiat sos pensionados e los creiat padronos de dinaris murgherados ◊ est cane chi apedhat ebbia pro ischitire cudh'ugna de pane mugheradu ◊ bendhent fintzas castanza punta, martzida, mugherada!
3.
sos mascritos de su chirrale zughiant sas ancas mucoradas ◊ sos ómines si funt samunandhe, mucoraos de su proine
Traduzioni
Francese
moisi
Inglese
mouldy (gone)
Spagnolo
enmohecido,
mohoso
Italiano
ammuffito,
muffóso
Tedesco
schimmelig,
angeschimmelt,
schimmelig.
mucòre , nm: mucori 1,
mugore,
mulgore,
murgone,
murgore,
murgori Definizione
genia de lanedha chi ponet a is cosas mescamente úmidas o lassadas de meda in isserru, o chi ponet a su frutuàriu
Sinonimi e contrari
afungori,
afungu,
annarbamentu,
imbucore,
mudhore,
mugheru,
nabra,
sumore
/
ttrs. mugori
Frasi
in domo, ube corcat bi est su mucore ◊ sa zente tuncunia est isetandhe su beranu pro si nche dogare su mucore de s'iberru dae ossos ◊ inoghe ite che fato, inchesuradu a frazados impreos e a nadas cobertas de murgone? (G.Fiori)◊ fit in beranu, un'istajone bella, ma in sos muros bei fit sa lana, fiagu de inserru e de mugore (B.Serra)◊ s’olia cunfitendi in su ziru portat una tzilla de nabra, pillu de mucori (L.Melis)
Terminologia scientifica
atn, Penicillium expansum
Etimo
ltn.
mucore(m)
Traduzioni
Francese
moisissure
Inglese
mould
Spagnolo
moho
Italiano
muffa
Tedesco
Schimmel.
mucòre 1, mucòri mucòne
mucòri 1 mucòre
mucòsa , nf Definizione
in s'organísimu animale, intessidura pígiu pígiu (fintzes in cuntatu no sèmpere diretu cun s'esternu) chi bogat mucu: est un'intessidura a tres pígios errica de gràndhulas o néulas cun sa funtzione de fàere úmida, illascinosa, sa parte in cuntatu comente funt sa buca, su nasu, su gúturu, s'istògomo, s'istentina, sa natura (e madre, in sa fémina)
Terminologia scientifica
cnr.
Traduzioni
Francese
muqueuse
Inglese
mucous membrane
Spagnolo
mucosa
Italiano
mucósa
Tedesco
Schleimhaut.
mucosidàdi , nf Definizione su èssere a bisura de mucu, nau de cosa modhe.
mucósu , agt Definizione chi portat mucu, nau de ccn., chi no est bonu mancu a s'innisire su mucu Sinonimi e contrari mucanosu / cdh. mucicosu Frasi est una mucosedha chi no at a tenni mancu cuíndixi annus e fastigendi! ◊ ita anca as a iscí, tui, mucosa! ◊ a ti chellas, pitzoché? ses unu mucosedhu! Etimo srd.
múcra , nf, nm: mugra 1,
múlcia,
múlciu,
mulga,
murca,
múrcia,
murga 1,
múscia Definizione
su fundhurúgiu chi lassat s'ógiu in su fundhu de s'istrégiu
Sinonimi e contrari
cerfa,
fundhuluza,
madrocu,
murxidha,
murza 1,
undhale
Modi di dire
csn:
sa mucra, sa múscia de su cafè = sa mama de su gafè, su gafè maghinadu chi si fúliat irfrutuadu; èssere a una murca de suore = covacadu a suore, totu isciustu de sudori, colagola
Frasi
s'ozu candho at bene pasadu lassat sa murca in su fundhu de s'isterzu ◊ s'ozu fit bene chirriadu e at fatu pagu murca
Cognomi e Proverbi
smb:
Murga
Etimo
ltn.
amurca
Traduzioni
Francese
dépôt
Inglese
greasy deposit
Spagnolo
hez
Italiano
mòrchia
Tedesco
Ölschlamm,
Ölhefe.
mucràre muciàre
mucratzólu , nm: mugratzolu Definizione su fedu piticu de sa múvara, murone piticu Etimo srd.
mucràu , pps, agt: mujadu Definizione de mucrare; chi est incrubau, atrotigau; nau de animale corrudu (craba), chi portat is corros curtzos o fintzes chi est chentza corros nudha o chi agiummai mancu si bient Sinonimi e contrari ancrucadu, imbassiadu, incruau / morcudu 2. bi at ozastros mujados dae su bentu.
múcru múciu
múcu , nm Definizione
genia de abbau cagiadu, craru, a bortas fintzes tostau e birdànciu, chi essit aintru de su nasu prus che àteru po arremadiu; genia de cosa lisa lisa illascinosa chi portat s'ambidha a parte de fora / min. muchitu
Sinonimi e contrari
mucone
Modi di dire
csn:
nisire o frobbire su m., candhela, brione, trúgliuru de m.; ghetai m. a unu = nàrrerendhe male; su male de su m. = maladia chi leat coment'e a refriu; soga de m. = brione o lorone de mucu falendhe, loredhu
2.
no mi ghetis mucu ca ti torru serca! ◊ no mi ghetis mucu ca ti ghetu larodhu!
Etimo
ltn.
muc(c)us
Traduzioni
Francese
morve
Inglese
snot
Spagnolo
moco
Italiano
móccio
Tedesco
Nasenschleim.
múcu 1 , nm Sinonimi e contrari bucu*, istampa Frasi comente bi l'ant dadu su massu est restadu: no de iscultura, est una volata male fata, fena chin sos mucos de sa perforatrice!
múculu , nm Definizione
sa chera a bisura de cannedhu, a istiàrica; cora de chera comente calat iscagiada candho est alluta sa candhela; fintzes s'orrughedhu chi abbarrat de una candhela ispaciada
Frasi
sas abes daent sa matéria prima pro s'indústria de sos múculos de chera ◊ su ventu survat e su muculedhu si ndhe morit ◊ unu muculitu morimori fachiat luche a tantu dispiachere…
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
bout de chandelle
Inglese
candlend
Spagnolo
moco
Italiano
mòccolo
Tedesco
Kerzenstumpf.
múculu 1 , agt Sinonimi e contrari débbile, disartoriadu, infrachiu, ispossibiu, istasidu | ctr. folte Frasi no est múculu s'ítacu segnore si su discu, chi fit su prus pesante, ch'essit frusciendhe lontanu bastante a superare dogni àteru valore (T.Rubattu).
mucumèle , nm Definizione genia de mucu apicigosu in colore de mele chi bogant in su truncu unas cantu matas, mescamente prunas, cheréssias, méndhulas Sinonimi e contrari abbamele, cucumele, melàrvure Etimo srd.
mucumúcu , nm Definizione erba burràgia (o gardu mucu) Sinonimi e contrari burràcia, limbóina, limbuda, linguarada, piubiu, pitzagarroga, suciameli Terminologia scientifica rba Etimo srd.
múcuru , agt Definizione nau de ccn., chi dhi mancat una manu, manimutzu Sinonimi e contrari manigau.