A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

muciàre , vrb: mucrare, mugiare, mugrare, mujare, muxare Definizione coment'e orrugare o fàere a mugros, a orrugos, ma nau in su sensu de incrubare, indrúchere, fintzes mòvere a furriadura Sinonimi e contrari allacanae, aúlghere, dòrchere, incruai, nugrare Frasi múcia s'ischina e càrrami predichedha! ◊ mi dolet su costazu ma za bi la fato a mi mugrare pro mi leare cosa ◊ si mujat s'àlvure a su bentu ◊ su bentu isfidiadu muxat sos briones chi in s'ànima mi tudhint (A.Porcheddu)◊ zughet sas palas mujadas de sos annos ◊ s'umanidade l'ant mugrada bentos berminosos ◊ si faghet isfortzu si múgiat che giuncu ◊ at mujadu sa conca a sas leadas in giru ◊ s'ària mugrat sa lughe e pro cussu su Sole si podet bídere naschindhe unu pagu innantis ◊ fint sétzidos in terra cun sas ancas mujadas fintzas a tocare sas petorras Etimo ltn. mut(i)lare Traduzioni Francese fléchir, courber, incurver Inglese to bend Spagnolo flexionar, doblar Italiano flèttere, curvare Tedesco biegen.

múcicu , agt, iscl: mútigu, mútzigu Definizione si narat de animale chentza origas, surdu, chi no iscràmiat mai, agiummai mudu; nau de ccn., chi foedhat pagu, chi istat tropu citiu; si narat (cun tzacu o arrennegu) fintzes a unu chi est foedhandho po chi si chellet mudu Sinonimi e contrari ciaibbu!, múciu, mudu!, mutu! / mudulone 2. l'aiat bida mútiga ultimamente, ma buldellu no ndhe aiat mai fatu Etimo ltn. muticus, *mutius.

mucidórgiu mocidórgiu

múciga , nf: múntzia, mútzia, mútzica, mútziga Definizione brebè chi portat origas pitichedhas e puntudas, o fintzes chi est chentza origas nudha; coment'e sinnu de bestiàmene, est s'origa immuciurrada agiummai a mesania / èssere múcica surda =(nau de ccn.) chi est de malintesa, chi si betat a surdu, mutzigasurda, no arrespondhet Cognomi e Proverbi smb: Mucciga.

mucíglia mocílla

mucigòta , nf Definizione fémina bestia male, atrugiotara.

mucíllia mocílla

mucíri , vrb Definizione nàrrere calecuna cosa, prus che àteru a murrúngiu Sinonimi e contrari muciai Frasi nisciunus isciat e nisciunus muciat!◊ de custa cosa no ndi múcias cun nemos!

mucíta macíta

mucitài , vrb Sinonimi e contrari muciai, muciri, muschiare Frasi mancai medas is alunnus, no nd’iat unu chi mucitàt!◊ nd’eus lassau pigai is terras po sa diga, cun pagu arrecumpentza, e no nd’at istau unu chi apit mucitau!

mucítu macítu

mucitúra , nf Definizione unu pagu de cosa a papare, arrecatu Sinonimi e contrari musúngiu Frasi torrao cun s'ispetu de agatae caliguna mucitura ma no agatao mancu isperu ◊ is boes bidhanoesos non funt is boixedhos talanesos ci si nce colant cun d-una mucitura: funt boes de carena e bolent erba e peri àtera brovendha.

múciu , nm, nf: mucru, múgiu 1, muju, murga, mugru, murcu, murgu Definizione orrugu, crantu de cosa truncada (de linna a bisura de trunchedhu, ma fintzes orrugu mannu de casu), fintzes truncu o linnàmene de segare a serra; fintzes cosa chi abbarrat atacada e segada curtza (coment'e pudandho) Sinonimi e contrari morcione, trunchedhu / acantu 1, arrogu Modi di dire csn: serrare unu muju = segai a serra unu murgu acomenti faint is fusteris; una murga de pane, de saltissu = arrogu de pani, cantu de sartitza; lana mucra = lana curtza; una murghixedha de casu = un'uncuedhu de casu Frasi s'at segadu unu mugru mannu de casu ◊ e uba funt is murgus nuosus allanaus, sa coma atupia? ◊ a denote sutzedit chi nos pàrgiat animale unu múciu de àrvule brujada ◊ us pastores iant dau una murga de pessa e unu pígiu de pistocu a totus ◊ po issu at lassau peti unas cantas murghigedhas de pessa 2. fui addasegus de unu mugru de àrbure, oretandhe Etimo ltn. mut(i)lus.

múciu 1 , nm Sinonimi e contrari mudéciu Terminologia scientifica mt.

múciu! , iscl, nm: mutzu! Definizione foedhu po cumandhare de abbarrare citios, chellaos / no bocare m. = no bogare tzúniu, mancu músciu, no nàrrere peràula Sinonimi e contrari ciaibbu!, múcicu!, mudu!, mutu! / pispisu 2. no dhis iat essiu unu múciu!

muciugàu , agt Definizione nau de mascu brebeghinu, chi portat is corros chi pagu pagu si bient, créschios pagu, curtzos Sinonimi e contrari murrugau.

muciullài , vrb: ammuciullai Definizione acapiare, nau mescamente de sa manada de su laore messandho Sinonimi e contrari alliongiae, liai, prèndhere | ctr. isòlbere, isprèndhere Frasi tui su trigu dhu muciullas una, duas, tres bortas finas chi su mannugu est mannu.

muciullaméntu , nm Definizione su muciullai, genia de acapióngiu de sa manada messandho Sinonimi e contrari acàpiu, allióngiu, incalamistu Frasi candu si arribbat a tres muciullamentus… su mannugu est fatu Etimo srd.

mucòne , nm: mucore 1, mucori Sinonimi e contrari mucu / mucosidadi Frasi s'at brobbitu su mucone chin su mucatoredhu de butzaca Etimo srd.

muconósu mucanósu