A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

mucoràre , vrb: ammucorai, mugherare, mugorare, murgherare Definitzione pònnere sa lanedha a sa cosa istandho in logu de umidore o essendho úmida in logu serrau Sinònimos e contràrios afungorai, allanire, ammufai, annabrai, atufai, morighinare, mufire Frases che los isserraiant in locos chi non b'intraiat mancu luche de sole, die die a mucorare ◊ sa castagna bene chistia no si mucorat e no si pugnet 2. e ite si aiat tentu unu pacu de pulenta mucorada!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu moisir Ingresu to get mouldy Ispagnolu enmohecer, florecerse Italianu ammuffire Tedescu verschimmel.

mucoràu , pps, agt: mugaradu, mugoradu, mugheradu, murgheradu Definitzione de mucorare; chi portat mucore, narba; a logos, chi est brutu Sinònimos e contràrios allanadu, ammucorau, lanedhosu, tufidu / brutu 2. bidhas de domos serradas, presones pro costoire pedras mugoradas ◊ no connoschiat sos pensionados e los creiat padronos de dinaris murgherados ◊ est cane chi apedhat ebbia pro ischitire cudh'ugna de pane mugheradu ◊ bendhent fintzas castanza punta, martzida, mugherada! 3. sos mascritos de su chirrale zughiant sas ancas mucoradas ◊ sos ómines si funt samunandhe, mucoraos de su proine Tradutziones Frantzesu moisi Ingresu mouldy (gone) Ispagnolu enmohecido, mohoso Italianu ammuffito, muffóso Tedescu schimmelig, angeschimmelt, schimmelig.

mucòre , nm: mucori 1, mugore, mulgore, murgone, murgore, murgori Definitzione genia de lanedha chi ponet a is cosas mescamente úmidas o lassadas de meda in isserru, o chi ponet a su frutuàriu Sinònimos e contràrios afungori, afungu, annarbamentu, imbucore, mudhore, mugheru, nabra, sumore / ttrs. mugori Frases in domo, ube corcat bi est su mucore ◊ sa zente tuncunia est isetandhe su beranu pro si nche dogare su mucore de s'iberru dae ossos ◊ inoghe ite che fato, inchesuradu a frazados impreos e a nadas cobertas de murgone? (G.Fiori)◊ fit in beranu, un'istajone bella, ma in sos muros bei fit sa lana, fiagu de inserru e de mugore (B.Serra)◊ s’olia cunfitendi in su ziru portat una tzilla de nabra, pillu de mucori (L.Melis) Terminologia iscientìfica atn, Penicillium expansum Ètimu ltn. mucore(m) Tradutziones Frantzesu moisissure Ingresu mould Ispagnolu moho Italianu muffa Tedescu Schimmel.

mucòre 1, mucòri mucòne

mucòri 1 mucòre

mucòsa , nf Definitzione in s'organísimu animale, intessidura pígiu pígiu (fintzes in cuntatu no sèmpere diretu cun s'esternu) chi bogat mucu: est un'intessidura a tres pígios errica de gràndhulas o néulas cun sa funtzione de fàere úmida, illascinosa, sa parte in cuntatu comente funt sa buca, su nasu, su gúturu, s'istògomo, s'istentina, sa natura (e madre, in sa fémina) Terminologia iscientìfica cnr. Tradutziones Frantzesu muqueuse Ingresu mucous membrane Ispagnolu mucosa Italianu mucósa Tedescu Schleimhaut.

mucosidàdi , nf Definitzione su èssere a bisura de mucu, nau de cosa modhe.

mucósu , agt Definitzione chi portat mucu, nau de ccn., chi no est bonu mancu a s'innisire su mucu Sinònimos e contràrios mucanosu / cdh. mucicosu Frases est una mucosedha chi no at a tenni mancu cuíndixi annus e fastigendi! ◊ ita anca as a iscí, tui, mucosa! ◊ a ti chellas, pitzoché? ses unu mucosedhu! Ètimu srd.

múcra , nf, nm: mugra 1, múlcia, múlciu, mulga, murca, múrcia, murga 1, múscia Definitzione su fundhurúgiu chi lassat s'ógiu in su fundhu de s'istrégiu Sinònimos e contràrios cerfa, fundhuluza, madrocu, murxidha, murza 1, undhale Maneras de nàrrere csn: sa mucra, sa múscia de su cafè = sa mama de su gafè, su gafè maghinadu chi si fúliat irfrutuadu; èssere a una murca de suore = covacadu a suore, totu isciustu de sudori, colagola Frases s'ozu candho at bene pasadu lassat sa murca in su fundhu de s'isterzu ◊ s'ozu fit bene chirriadu e at fatu pagu murca Sambenados e Provèrbios smb: Murga Ètimu ltn. amurca Tradutziones Frantzesu dépôt Ingresu greasy deposit Ispagnolu hez Italianu mòrchia Tedescu Ölschlamm, Ölhefe.

mucràre muciàre

mucratzólu , nm: mugratzolu Definitzione su fedu piticu de sa múvara, murone piticu Ètimu srd.

mucràu , pps, agt: mujadu Definitzione de mucrare; chi est incrubau, atrotigau; nau de animale corrudu (craba), chi portat is corros curtzos o fintzes chi est chentza corros nudha o chi agiummai mancu si bient Sinònimos e contràrios ancrucadu, imbassiadu, incruau / morcudu 2. bi at ozastros mujados dae su bentu.

múcru múciu

múcu , nm Definitzione genia de abbau cagiadu, craru, a bortas fintzes tostau e birdànciu, chi essit aintru de su nasu prus che àteru po arremadiu; genia de cosa lisa lisa illascinosa chi portat s'ambidha a parte de fora / min. muchitu Sinònimos e contràrios mucone Maneras de nàrrere csn: nisire o frobbire su m., candhela, brione, trúgliuru de m.; ghetai m. a unu = nàrrerendhe male; su male de su m. = maladia chi leat coment'e a refriu; soga de m. = brione o lorone de mucu falendhe, loredhu 2. no mi ghetis mucu ca ti torru serca! ◊ no mi ghetis mucu ca ti ghetu larodhu! Ètimu ltn. muc(c)us Tradutziones Frantzesu morve Ingresu snot Ispagnolu moco Italianu móccio Tedescu Nasenschleim.

múcu 1 , nm Sinònimos e contràrios bucu*, istampa Frases comente bi l'ant dadu su massu est restadu: no de iscultura, est una volata male fata, fena chin sos mucos de sa perforatrice!

múculu , nm Definitzione sa chera a bisura de cannedhu, a istiàrica; cora de chera comente calat iscagiada candho est alluta sa candhela; fintzes s'orrughedhu chi abbarrat de una candhela ispaciada Frases sas abes daent sa matéria prima pro s'indústria de sos múculos de chera ◊ su ventu survat e su muculedhu si ndhe morit ◊ unu muculitu morimori fachiat luche a tantu dispiachere… Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu bout de chandelle Ingresu candlend Ispagnolu moco Italianu mòccolo Tedescu Kerzenstumpf.

múculu 1 , agt Sinònimos e contràrios débbile, disartoriadu, infrachiu, ispossibiu, istasidu | ctr. folte Frases no est múculu s'ítacu segnore si su discu, chi fit su prus pesante, ch'essit frusciendhe lontanu bastante a superare dogni àteru valore (T.Rubattu).

mucumèle , nm Definitzione genia de mucu apicigosu in colore de mele chi bogant in su truncu unas cantu matas, mescamente prunas, cheréssias, méndhulas Sinònimos e contràrios abbamele, cucumele, melàrvure Ètimu srd.

mucumúcu , nm Definitzione erba burràgia (o gardu mucu) Sinònimos e contràrios burràcia, limbóina, limbuda, linguarada, piubiu, pitzagarroga, suciameli Terminologia iscientìfica rba Ètimu srd.

múcuru , agt Definitzione nau de ccn., chi dhi mancat una manu, manimutzu Sinònimos e contràrios manigau.