ormizàre , vrb Sinonimi e contrari arrastai, atratare, atrataritzare, orminare, trateare Etimo srd.
ormòne , nm Definizione genia de sustàntzia chi unas cantu gràndhulas o néulas bogant e betant a su sàmbene: is ormones serbint a regulare su funtzionamentu de s'organísimu.
ornaméntu , nm Sinonimi e contrari obretu, ondramentu, prenda.
òro , nm: òru Definizione
elementu chímicu de símbulu Au, númeru atómicu 79, pesu atómicu 179,2: est unu metallu pretziau meda, in colore unu pagu grogo, lughente, modhe, no si óssidat e s'impreat meda po fàere prendhas ammesturau cun àteru metallu
Modi di dire
csn:
netu chei s'o. = límpiu meda; o. massissu = oro sentz'àteru mtl. ammisturau, oro netu; tratare a unu che oro in zunta = cun rispetu mannu, cun istima
Frasi
anedhu de òru massissu ◊ si fia un'imbenteri, totu s'oro chi bi amus in su mundhu a galabera l'aia trasformau in onestade! ◊ est in colori de òru ◊ ita mi ndi funt is òrus, candu no ndi tenit nemus!
2.
laras de oro soltu, no ti piangat mama ne malàidu e ne moltu! ◊ cretendhe chi fit ghíndhalu de oro e fit truncu de càula limosu! ◊ teniat s'apusentu sempre netu, suladu chei s'oro ◊ samunadebbolla, sa limba: oro netu no timet taca, però! ◊ Fulanu tratat sa muzere che oro in zunta
Cognomi e Proverbi
prb:
chini tenit òru no fúliat prata
Terminologia scientifica
mtl
Traduzioni
Francese
or
Inglese
gold
Spagnolo
oro
Italiano
òro
Tedesco
Gold.
orobbòna!, orobbònas! , iscl Definizione ora bona, nau unu pagu cun afuta o fintzes cun ispantu Sinonimi e contrari innorabbona! Frasi azis istentau meda: ite orobbona bos at capitau? ◊ e it'orobbona, a no si mundhare mancu sa domo! ◊ it'orobbona, ite sezes girandhe a cust'ora?!
orociòni orasciòne
orodhàsile orgodhàsile
orodhàsu , nm Sinonimi e contrari araminzu, eràmine, ereminzu, gràmene, norodhàsile, orgodhàsile, pastudrèmini Terminologia scientifica rba, Cynodon dactylon.
orolozàju, orolozàrju , nm: arrelogiaju*, lorozaju Sinonimi e contrari arrellogeri.
orolozería , nf Definizione a o.: chi funtzionat cun o che arrellórgiu, a manera de fàere calecuna cosa o efetu a s'ora posta Etimo itl. orologeria.
orolòzos , nm pl: arrelògius* Sinonimi e contrari elbavulcheta, mammaita, miminita Terminologia scientifica rba.
orolózu orellózu
oromalínu , avb Definizione fuire a o. = coment'e andhandho innoromala, de mala manera, de àere male Frasi a iscutas mi pariat de intèndhere chighílliu de pessones brighèndhesi e fuendhe a oromalinu Etimo srd.
oromàua, orommàla oramàla
oropàdu , nm Definizione bestimentu de velludu chentza mànigas in costúmenes de ómine Terminologia scientifica bst.
oróru , avb: aroru Definizione
acanta a s'oru, in totu su tretu de is oros
Frasi
fiu cichendi isparau ororu de cresura ◊ su fogu fuidu s'est frimmu totu ororu de istrada ◊ so andhadu ororu de riu ◊ in cue sas piantas sunt créschidas ororu de sa trempa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tout le long de…
Inglese
along the edge
Spagnolo
a lo largo
Italiano
lungo i màrgini
Tedesco
die Ränder entlang.
òros , nm pl: òrus Definizione
unu de is sinnos de is cartas de giogare, orrúbiu, a bàtoro puntas / aguantadí a òrus! = zoga bene sos oros!; mataoros = su re de oros
Frasi
apo fatu lillu e primera e ses puntos de oros
Etimo
ctl., spn.
Traduzioni
Francese
carreau dans les cartes à jouer
Inglese
denari (the italian suit card corresponding to diamonds)
Spagnolo
oros (palo de la baraja)
Italiano
danari
Tedesco
Schelle,
Karo.
orostàzu , nm Definizione genia de aina, a màniga longa, po segare matedu, tupas, iscudendho e tirandho Sinonimi e contrari cana, cirradroxa, faltzone, fústina, ischirradorza, luatorja, rultàglia* Terminologia scientifica ans.
orovetài obretàre
orovétu obrétu