piscajòla , nf Definizione terudha istampada Sinonimi e contrari isprumadore, pumaxolu Etimo srd.
piscajòla 1 , nf Sinonimi e contrari pischera Etimo srd.
piscajólu piscagiólu
píscamu , nm Definizione
in sa gerarchia de sa Crésia católica, gradu e autoridade chi tenet su contivígiu de una diócesi
Sinonimi e contrari
minsennore,
obiscu,
ubíscaba
Frasi
a sos píscamos prego ondras divinas, a sos cumpagnos piús altu gradu ◊ píscamos, retores, giàganos, padres, monzas e cunfrades
Traduzioni
Francese
évêque
Inglese
bishop
Spagnolo
obispo
Italiano
véscovo
Tedesco
Bischof.
piscàra piscàda
piscàre piscàe
piscarédhu , nm Definizione sa trota de pagu tempus, ma fintzes pische minudu / p. de muru = piscixedhu, genia de bobboitedhu piticu longhitu chi faet meda ue dhue at paperàmene béciu Sinonimi e contrari trotischedha Terminologia scientifica psc Etimo srd.
piscatòre piscadòre
piscàu piscàdu
písce , nm: pische,
pischi,
pisci,
pisse Definizione
(upm, minudu o maduru chi siat, foras candho est precisau cun agt numeràriu) genia de animale chi faet in s'abba (de errios, lagos e mescamente de mare), prus che àteru longu, cun sa pedhe agiummai sèmpere ammontada a iscatas tostadas totu betadas a sa matessi bandha: po si mòvere portat una genia de alas in costaos, e in sa coa po cambiare bandha, arrespirat s'ossígenu de s'abba cun is gàgias o gragastas, est a ossu tostau, portat su pètene de s'ischina in mesu in mesu de sa carena e totu a ispinas longas apitzu e asuta, mentres chi àteras ispinas formant sa càscia (a bisura de costas) ue portat su matzàmene; po fàere su fedu portat e ponet sa cria o oos, est cricau meda po alimentu, chi est unu de is méngius: in logos adatos (istagnos naturales o impiantos fatos apostadamente) si pesat puru e a dónnia modu sa faina de dhu arregòllere (pisca) e trebballare est una parte de importu mannu de s'economia; dhue at àteros animales de abba chi narant pische ma chi, a diferéntzia, funt a ossu modhe, poderant is oos aintru de sa carena e ndhe faent su fedu prontu a nadare / min. pischighedhu, pissigedhu, pischigiolu, pischitedhu; partes de su pische: ispina, ganga o gàgia, iscata, barba, aletas (is pinnas in bentre), coa, elicis (pinnas acanta a sa coa, a manu de fundhu e a manu de pitzu), brentígliu, matza (istentina e figau), ispreni, feli, buciuca de s'ollu, buciuca de s'àcua (itl. vescica natatòria), ous, latúmini / genias de pische cun custu númene precisadu cun calecuna cosa: pisci àngiulu, arrúndili, cibudha, carabbineri, figu, gatu, ghitarra, ispada, luna, procu, stella
Sinonimi e contrari
piscadu
Modi di dire
csn:
pisci de iscata = lissa, pische de Aristanis (ma fintzas àteras zenias de p., bastus chi zutant iscata); pisci a matza límpia = su chi si piscat a denote, candho no at pàschidu, e pro cussu zughet su matiguzu netu, saboridu meda a manigare; pisci in pardu = fàula manna, cosa de no crere; cúrrere che batu a pische = andhare a carchi cosa o logu chi piaghet meda; pisci a colletu (in suspu) = fae a budhidu; ischina de pische (nadu de logu) = serra de monte, astrinta e longa, chi betat abba a parte e àtera, a costazos ràbidos meda; tocai pisci ’e cadinu a unu = lèzereli sa vida, chircàreli chistiones o cosas personales, prus díligas; su p. de sa ruca = sonnighita, su babbautzu drommidu imboligadu in sa napa chi abbarrat de sa ruga; su p. de sa camba = piscioni
Frasi
pieneint duas barcas de pische ◊ cussu est pisci abbrorau, purésciu! ◊ abrontai una cassarola po còere su pisci! ◊ a manigare pische faghet bene ◊ a chenare mi apo cotu duos pischighedhos ◊ su pisc'e ispina no mi andat tanti: mellus prupu, sépia e cosas aici ◊ si sunt chenados a pisch'e iscata
2.
dh'apu agatau fendi is ogus de pisci alluau cun d-una piciochedha! ◊ a sas festas bi curret zente che batu a pische ◊ auguramus chi umpare a su pische minudu in sa rete bi ruat pische mannu
Cognomi e Proverbi
smb:
Pische, Pisci
/
prb:
iscata de pisce, calcina noa!
Terminologia scientifica
anar, anall
Etimo
ltn.
pisce(m)
Traduzioni
Francese
poisson
Inglese
fish
Spagnolo
pez
Italiano
pésce
Tedesco
Fisch.
piscèdha , nf, nm: pischedha,
pischedhu Definizione
mógliu, genia de istrégiu tundhu, fundhudu e prus apertu in artu (segundhu sa forma chi si bolet giare), totu istampau in su fundhu e in costaos, de linna o de allumíniu, ue si ponet su casu piscau de su chedhàrgiu po dhu fàere iscolare e intostare: si narat mescamente cun su significau própriu de casu e si narat pruschetotu aiscu, díscua in su sensu de s’istrégiu; genia de istrégiu de diferente mannària, iscartedhu de pértigas intéssias (ollastu, modhitzi, lumu, sàlighe) po pònnere prus che àteru cosa de sartu: is costaos si faent fintzes cun canna isperrada, is oros si acabbant cun sa pértiga chi lompet de su fundhu, is postas, (e cun cussas de mesania – partes contràrias in su diàmetru – si faet un’asa sola) faendho arresurtare sa buca prus pitica de su fundhu, o cantepare, dipendhet de comente s’intessent is giros – totu cantepare o prus piticos – a manu a manu chi si artzat / min. pischezone, pischizolu, piscedhitu
Sinonimi e contrari
aiscu,
discuedhu,
frussella
/
coignolu,
scartedha
/
postura 1
Modi di dire
csn:
partis de sa pischedha: fundhu, costazos, oros, asa; piscedha de casu = unu pischedhu de casu; sa pischedha de sos ocros = sa calanca de s'ogru
Frasi
dhi at fatu portai una piscedha de casu ◊ dhi giau unu bellu cacòi e una mesu piscedha de casu ◊ cun custu late faghimus bellos pischedhos de casu ◊ pro s'afitu de sa terra li ant dadu cos'e pischedhos de casu ◊ stau bèni meda, coment'e unu topi aintru de una piscedha de casu ◊ pro ratare segamus unu pischedhu de casu betzu
2.
prenamus sa pischedha de ua a che la ghirare a bidha ◊ batiant pischedhos de ficumurisca ◊ sas féminas ant aferradu onzuna su pischedhu sou e ant comintzadu a binnennare ◊ su dinari est che una pischedha de figu ’e tríulas: durat pagu!
3.
nos intendhimus sa tentascione a múghidas in sas uricras e chin sos istedhos in sa pischedha de sos ocros
Cognomi e Proverbi
smb:
Piscedda, Pischedda, Pischeddu
Terminologia scientifica
stz
Etimo
ltn.
fiscella, fiscellus
Traduzioni
Francese
faisselle,
forme de fromage
Inglese
chesse-mould
Spagnolo
encella,
formaje,
queso
Italiano
cascino,
fiscèlla,
fórma di formàggio
Tedesco
Käseform,
Weidenkorb,
Käselaib.
piscedhítu , nm Definizione pischedhu piticu de casu Sinonimi e contrari pischizolu.
piscédhu , nm Definizione min. de písciu, pissiedhu, nau foedhandho cun pipios.
piscéri , nm Definizione genia de cicória, pè de cucu, pabantzolu de coloru (Urospermum dalechampii); a logos, sa mammaluca Frasi sa genti aciocat su lau, sa liporra e su pisceri (T.Monni) Terminologia scientifica rbz.
pisceròni , nm Definizione
genia de gràndhula o néula (endócrina e esócrina) in s'arraighina de sa natura de is ómines, asuta de sa biusciuca: est manna cantu a una castàngia, punta a bàsciu (ma ingrussat a sa becesa) e in mesu dhue passat su cundhutu chi ndhe bogat s’orina de sa busciuca
Terminologia scientifica
crn
Traduzioni
Francese
prostate
Inglese
prostate
Spagnolo
próstata
Italiano
pròstata
Tedesco
Vorsteherdrüse.
písche písce
pischèdha piscèdha
pischedhàlzu, pischedhàrzu , nm Definizione pastore, ómine a tzeracu chi custódiat e contivígiat bestiàmene Frasi cumponiat cantones pro cantare padronu e pischedhalzu (Piras)◊ su pischedharzu fit tentendhe sos anzones Etimo srd.
pischédhu piscèdha