Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

piscajòla , nf Definitzione terudha istampada Sinònimos e contràrios isprumadore, pumaxolu Ètimu srd.

piscajòla 1 , nf Sinònimos e contràrios pischera Ètimu srd.

piscajólu piscagiólu

piscaméntu , nm Definitzione su piscare Sinònimos e contràrios piscada, piscadura Ètimu srd.

píscamu , nm Definitzione in sa gerarchia de sa Crésia católica, gradu e autoridade chi tenet su contivígiu de una diócesi Sinònimos e contràrios minsennore, obiscu, ubíscaba Frases a sos píscamos prego ondras divinas, a sos cumpagnos piús altu gradu ◊ píscamos, retores, giàganos, padres, monzas e cunfrades Tradutziones Frantzesu évêque Ingresu bishop Ispagnolu obispo Italianu véscovo Tedescu Bischof.

piscàra piscàda

piscàre piscàe

piscarédhu , nm Definitzione sa trota de pagu tempus, ma fintzes pische minudu / p. de muru = piscixedhu, genia de bobboitedhu piticu longhitu chi faet meda ue dhue at paperàmene béciu Sinònimos e contràrios trotischedha Terminologia iscientìfica psc Ètimu srd.

piscatòre piscadòre

piscàu piscàdu

písce , nm: pische, pischi, pisci, pisse Definitzione (upm, minudu o maduru chi siat, foras candho est precisau cun agt numeràriu) genia de animale chi faet in s'abba (de errios, lagos e mescamente de mare), prus che àteru longu, cun sa pedhe agiummai sèmpere ammontada a iscatas tostadas totu betadas a sa matessi bandha: po si mòvere portat una genia de alas in costaos, e in sa coa po cambiare bandha, arrespirat s'ossígenu de s'abba cun is gàgias o gragastas, est a ossu tostau, portat su pètene de s'ischina in mesu in mesu de sa carena e totu a ispinas longas apitzu e asuta, mentres chi àteras ispinas formant sa càscia (a bisura de costas) ue portat su matzàmene; po fàere su fedu portat e ponet sa cria o oos, est cricau meda po alimentu, chi est unu de is méngius: in logos adatos (istagnos naturales o impiantos fatos apostadamente) si pesat puru e a dónnia modu sa faina de dhu arregòllere (pisca) e trebballare est una parte de importu mannu de s'economia; dhue at àteros animales de abba chi narant pische ma chi, a diferéntzia, funt a ossu modhe, poderant is oos aintru de sa carena e ndhe faent su fedu prontu a nadare / min. pischighedhu, pissigedhu, pischigiolu, pischitedhu; partes de su pische: ispina, ganga o gàgia, iscata, barba, aletas (is pinnas in bentre), coa, elicis (pinnas acanta a sa coa, a manu de fundhu e a manu de pitzu), brentígliu, matza (istentina e figau), ispreni, feli, buciuca de s'ollu, buciuca de s'àcua (itl. vescica natatòria), ous, latúmini / genias de pische cun custu númene precisadu cun calecuna cosa: pisci àngiulu, arrúndili, cibudha, carabbineri, figu, gatu, ghitarra, ispada, luna, procu, stella Sinònimos e contràrios piscadu Maneras de nàrrere csn: pisci de iscata = lissa, pische de Aristanis (ma fintzas àteras zenias de p., bastus chi zutant iscata); pisci a matza límpia = su chi si piscat a denote, candho no at pàschidu, e pro cussu zughet su matiguzu netu, saboridu meda a manigare; pisci in pardu = fàula manna, cosa de no crere; cúrrere che batu a pische = andhare a carchi cosa o logu chi piaghet meda; pisci a colletu (in suspu) = fae a budhidu; ischina de pische (nadu de logu) = serra de monte, astrinta e longa, chi betat abba a parte e àtera, a costazos ràbidos meda; tocai pisci ’e cadinu a unu = lèzereli sa vida, chircàreli chistiones o cosas personales, prus díligas; su p. de sa ruca = sonnighita, su babbautzu drommidu imboligadu in sa napa chi abbarrat de sa ruga; su p. de sa camba = piscioni Frases pieneint duas barcas de pische ◊ cussu est pisci abbrorau, purésciu! ◊ abrontai una cassarola po còere su pisci! ◊ a manigare pische faghet bene ◊ a chenare mi apo cotu duos pischighedhos ◊ su pisc'e ispina no mi andat tanti: mellus prupu, sépia e cosas aici ◊ si sunt chenados a pisch'e iscata 2. dh'apu agatau fendi is ogus de pisci alluau cun d-una piciochedha! ◊ a sas festas bi curret zente che batu a pische ◊ auguramus chi umpare a su pische minudu in sa rete bi ruat pische mannu Sambenados e Provèrbios smb: Pische, Pisci / prb: iscata de pisce, calcina noa! Terminologia iscientìfica anar, anall Ètimu ltn. pisce(m) Tradutziones Frantzesu poisson Ingresu fish Ispagnolu pez Italianu pésce Tedescu Fisch.

piscèdha , nf, nm: pischedha, pischedhu Definitzione mógliu, genia de istrégiu tundhu, fundhudu e prus apertu in artu (segundhu sa forma chi si bolet giare), totu istampau in su fundhu e in costaos, de linna o de allumíniu, ue si ponet su casu piscau de su chedhàrgiu po dhu fàere iscolare e intostare: si narat mescamente cun su significau própriu de casu e si narat pruschetotu aiscu, díscua in su sensu de s’istrégiu; genia de istrégiu de diferente mannària, iscartedhu de pértigas intéssias (ollastu, modhitzi, lumu, sàlighe) po pònnere prus che àteru cosa de sartu: is costaos si faent fintzes cun canna isperrada, is oros si acabbant cun sa pértiga chi lompet de su fundhu, is postas, (e cun cussas de mesania – partes contràrias in su diàmetru – si faet un’asa sola) faendho arresurtare sa buca prus pitica de su fundhu, o cantepare, dipendhet de comente s’intessent is giros – totu cantepare o prus piticos – a manu a manu chi si artzat / min. pischezone, pischizolu, piscedhitu Sinònimos e contràrios aiscu, discuedhu, frussella / coignolu, scartedha / postura 1 Maneras de nàrrere csn: partis de sa pischedha: fundhu, costazos, oros, asa; piscedha de casu = unu pischedhu de casu; sa pischedha de sos ocros = sa calanca de s'ogru Frases dhi at fatu portai una piscedha de casu ◊ dhi giau unu bellu cacòi e una mesu piscedha de casu ◊ cun custu late faghimus bellos pischedhos de casu ◊ pro s'afitu de sa terra li ant dadu cos'e pischedhos de casu ◊ stau bèni meda, coment'e unu topi aintru de una piscedha de casu ◊ pro ratare segamus unu pischedhu de casu betzu 2. prenamus sa pischedha de ua a che la ghirare a bidha ◊ batiant pischedhos de ficumurisca ◊ sas féminas ant aferradu onzuna su pischedhu sou e ant comintzadu a binnennare ◊ su dinari est che una pischedha de figu ’e tríulas: durat pagu! 3. nos intendhimus sa tentascione a múghidas in sas uricras e chin sos istedhos in sa pischedha de sos ocros Sambenados e Provèrbios smb: Piscedda, Pischedda, Pischeddu Terminologia iscientìfica stz Ètimu ltn. fiscella, fiscellus Tradutziones Frantzesu faisselle, forme de fromage Ingresu chesse-mould Ispagnolu encella, formaje, queso Italianu cascino, fiscèlla, fórma di formàggio Tedescu Käseform, Weidenkorb, Käselaib.

piscedhítu , nm Definitzione pischedhu piticu de casu Sinònimos e contràrios pischizolu.

piscédhu , nm Definitzione min. de písciu, pissiedhu, nau foedhandho cun pipios.

piscéri , nm Definitzione genia de cicória, pè de cucu, pabantzolu de coloru (Urospermum dalechampii); a logos, sa mammaluca Frases sa genti aciocat su lau, sa liporra e su pisceri (T.Monni) Terminologia iscientìfica rbz.

pisceròni , nm Definitzione genia de gràndhula o néula (endócrina e esócrina) in s'arraighina de sa natura de is ómines, asuta de sa biusciuca: est manna cantu a una castàngia, punta a bàsciu (ma ingrussat a sa becesa) e in mesu dhue passat su cundhutu chi ndhe bogat s’orina de sa busciuca Terminologia iscientìfica crn Tradutziones Frantzesu prostate Ingresu prostate Ispagnolu próstata Italianu pròstata Tedescu Vorsteherdrüse.

písche písce

pischèdha piscèdha

pischedhàlzu, pischedhàrzu , nm Definitzione pastore, ómine a tzeracu chi custódiat e contivígiat bestiàmene Frases cumponiat cantones pro cantare padronu e pischedhalzu (Piras)◊ su pischedharzu fit tentendhe sos anzones Ètimu srd.

pischédhu piscèdha