pistúla pistòla
pístula , nf: epístula* Definizione lítera, foedhandho prus che àteru de iscritores antigos, de is líteras chi ant imbiau is Apóstulos a is primos cristianos / cambas de una p. = sas partes de un'epístula Sinonimi e contrari lítera.
pístula 1 , nf Definizione genia de aperta, liaga, calandho (perdendho matéria), in sa carena Sinonimi e contrari fístula*.
pistulàre , vrb Definizione foedhare coment'e murrungiandho in manera chi no si cumprendhet su chi s'est naendho.
pistulénscia pistoléssia
pistulènte , agt Definizione nau de ccn., chi est atzudu, acutzu, chi candho foedhat ispítzulat Frasi sa frommiga pistulente si dh'est furriada de palas a su sirissiri e nce dh’at sighiu: - Bídiu ca primmu as cantau, tandho commo balla! (I.Mereu)
pistuléntzia, pistuléscia, pistulèssa, pistuléssia pistoléssia
pistulía , nf Definizione cosa ifadosa, istrobbu Sinonimi e contrari pistoléssia Etimo srd.
pistulósu pistilósu
pistúncu pistònca
pistúra , nf Definizione pischedhu, forma de casu friscu, mesanu de mannària Sinonimi e contrari postura* 1.
pistúrra, pistúrru , nf, nm Definizione sa tita e mescamente su tzimingione (de animale e fintzes de sa fémina) Sinonimi e contrari tita, úbaru Frasi paret chi apat sutzadu solu sutzos de latóricu e de reti dae pisturras de súrbile! Terminologia scientifica crn.
pistutzàre pistatzàre
pistútzu, pistúzu , nm Definizione
su pistare a pitichedhedhu; orrughedhos de cosa pistada, farinos
Sinonimi e contrari
pistamentu,
trisinadura 1
2.
in su bancale bi at pistuzu de turrone, de comente ndhe ant segadu a bèndhere
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
trituration,
broyage
Inglese
grinding
Spagnolo
trituración
Italiano
trituraménto
Tedesco
Zerkleinerung.
písu , nm Definizione
sèmene, sa parte de unu frutu, prus che àteru de matas, chi faet naschire una matighedha noa: si narat mescamente de su chiu de frutuàrios cun ossu (pruna, méndhula, olia e àteru), ma fintzes de àteros sèmenes chi portant pigiolu tostau, grussu (síndria, melone, àghina e àteru)
Sinonimi e contrari
chibu,
papi,
sèmene
Frasi
su pisu teniat giai totus is imbitzus de arramu, de folla e de frutu (M.Licheri)◊ tui no ses nàscia a pisu a us'e meboni! ◊ prantant in is giardinus is néspulas a pisu ◊ sa carrubba puru fait su pisu
Cognomi e Proverbi
smb:
Pisu
/
prb:
su pisu de s'olia fait arrui un'ómini: unu monti no
Terminologia scientifica
rbr
Etimo
ltn.
pisum
Traduzioni
Francese
semence
Inglese
seed
Spagnolo
semilla
Italiano
séme
Tedesco
Samen.
písu 1 , nm Definizione genia de laore (alegúmene, upm) connotu meda, a friscu e sicau (àrridu), po papare (tega e chiu a friscu, granu ebbia sicau o bene cumpriu): faet unu fundhu a cambu fine e (su prus) longu meda chi in sa frochidhadura cun sa fògia bogat unu cambighedhu cun su frore ue faet sa tega a tantos granos po su prus de forma che un'errigu de calecunu centímetru / tantas genias de erba tenent custu númene: p. aresti = Vicia cracca; p. colovrinu = Vicia lathyroides, v. peregrina; p. aininu o de àinu = Trigonella monspeliaca; p. de cani = Lupinus angustifolius; p. de coloru = Lathyrus annuus, L. aphaca, L. articulatus, L. ochrus, L. tingitanus, L. silvester, Vicia bithynica, V. benghalensis, V. hybrida, V. sativa; p. de colovru = Lathyrus pratensis; p. de cuadhu = Vicia benghalensis; p. o erba de gamu = Astragalus hamosus; p. de spada = Pisum sativum ssp. elatius; p. de tres atzas = pisuvà; p. molentinu = Trigonella foenum graecum Sinonimi e contrari basolu, faigedha, faiseta, fasolu, pisolu Frasi su nie mi at distrutu deghe matas de pisu ◊ lah, si faghides a càmbiu apare damus su casu pro su pisu! Terminologia scientifica lrs.
písu 2 , nm Sinonimi e contrari pisellu, pisuci, písulu, presúrtzisi.
písu 3 , nm Sinonimi e contrari basolugadhinu, faiseta 1, ghirtzoru, pabasolu, pisibisi.
pisúci, pisúcre , nm: pisudurchi,
pisudurci,
pisurce,
pisurche,
pisurci,
pisurtzis,
pisuruci,
presunci,
prisuci Definizione
basolu písiri, genia de laore (alegúmene, upm) chi assimbígiat unu pagu a su pisu, ma est a tega prus curtza, birde, a granos tundhos e prus piticos, druche de sabore: si papat a friscu e solu su granu (o papu)/ sprugai prisuci = irranare pisellu
Sinonimi e contrari
besudulci,
pisedhu 4,
pisu 2,
písulu,
presúrtzisi
/
cdh. fesudulci,
pisudulci
Frasi
su pisurci cumpriu mi dhu papu a prexeri… su scróciu est po su meri e su papu est su miu! ◊ de su prisuci si papat su papu ◊ s'istògomo de s'arbeghe si podet prènere cun su sàmbene ammeschiau cun casu friscu, pisurche o faighedha frisca ◊ si ndhe bogant is palines o is crobedhas po prugae su pisu, sa fà, su pisurce
Cognomi e Proverbi
smb:
Pisurci
Terminologia scientifica
lrs, Pisum sativum
Etimo
ltn.
pisum dulce
Traduzioni
Francese
petit pois
Inglese
pea
Spagnolo
guisante
Italiano
pisèllo
Tedesco
Erbse.