pistizonàre , vrb Definizione fàere su pistizone, su sucu o freguledha, genia de pasta a granos; in cobertantza, cricare chistiones de s'unu e de s'àteru, foedhare a s'afaiu Sinonimi e contrari afoghilare, contularjare, crastulai, pidanciulai, zudicare 2. abbarrades paris po pistizonare? Etimo srd.
pistizòne , nm Definizione bocighedha pitica o granighedhu chi si faet coendho pulenta, símbula, si no si murigat bene meda; genia de macarrones fatos coment'e a granighedhos istidhigandho abba in sa símbula e passandho sa manu allestru cun is pódhighes ispratos; minestra fata cun custa pasta e oos; in cobertantza, cosa chi si narat de s'unu e de s'àteru tanti po foedhare de ccn., bodheta Sinonimi e contrari ambu, frégua, sucu / ttrs. pistizoni / pistidhone / bodheta, pisibisi 1, zúdigu Frasi a manigare at fatu su pistizone ma li est essidu totu a una botza ◊ a bustare coghiat pistizones, alisanzas, ciciones 4. intrandhe in malíssia, chircaia de che bogare su segretu de sos pistizones de sas féminas mannas (C.Falqui) Terminologia scientifica mng.
pistizonéri , agt, nm Definizione chi o chie costumat a istare a tzarra, sempre chistionendhe chentza cabu, critichendhe, nendhe male de s'àteru a s'afaiu Sinonimi e contrari argioleri, ciaciareri, crastuleri, paraletadore / criticheri / impiasteri, improdheri Frasi tiu Micheli tenet unu pudhu faularzu, pistizoneri e pazosu (B.Mazzone)◊ a inoghe che ndhe benit de pistizoneras e mi contant totu Etimo srd.
pistízu , nm Definizione genia de pistidhau: saba posta a còere cun símbula fintzes chi essit cagiada po fàere sa panischedha Terminologia scientifica mng.
pistocàja , nf: bistocaja Definizione fémina o maista chi faet druches, biscotos Etimo srd.
pistócu , nm Definizione
genia de pane de fresa (si narat sèmpere sing.), prus piticu de su pane carasau e de forma retangulare (ma a logos pane modhe grussu unu pódhighe, tundhu, piticu); genia de druche prus che àteru longhitu (upm): in cobertantza, sa natura de s'ómine / matza de p. = itl. pan di Spagna
Sinonimi e contrari
biscotu
Modi di dire
csn:
tènniri o portai p. in bértula = àere ite (cosa, ischire, capatzidades e gai); p. de capa = capadu, cun sa capa; issúnnere su pistocu = in cobertantza, zúghere
2.
candho fipo deo in pitzinnia su ghimisone pariat pistocu ◊ apu bogau unu cógiu de amaretus e unu palini de pistocu cun arrescotu sicau
3.
pistocu in bértula gi ndi teniat: dógnia fuedhu baliat una senténtzia! ◊ candu si tenit pistocu in bértula is cosas ciai si aderessant
Terminologia scientifica
pne, drc
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
biscuit
Inglese
biscuit
Spagnolo
galleta
Italiano
biscòtto
Tedesco
Keks.
pistòla , nf: pistula Definizione
genia de arma curtza de isparare a una manu
Sinonimi e contrari
arrivortella
Frasi
gighet una ferramenta mísera e malancinida, che pistola frobbida cultza e fine
Terminologia scientifica
rms
Traduzioni
Francese
pistolet
Inglese
pistol
Spagnolo
pistola
Italiano
pistòla
Tedesco
Pistole.
pistoléntzia, pistoléssia , nf: pistuléntzia,
pistuléscia,
pistulessa,
pistuléssia Definizione
maladia mala chi pigat a gente meda e, in cobertantza, fainas o òperas malas, cosa púdida, pudidore, gente botosa, ifadosa, malafatora; fintzes cosighedha de pagu contu ma ifadosa, fintzes bodheta, tragàgiu, male chi si narat de s'àteru
Sinonimi e contrari
pestulessa*,
pistulia
/
pistinzone,
tragàgiu
Frasi
in s'impestantu chi bi aiat pistuléscia, sas bidhas de acurtzu ant dissinzadu de fàghere una bidha noa ◊ ambos duos si aiant apompiatu a su chi nche aiat bómbitu su frastinzu e si li fint iscostiatos pariat chi giuchiat pistulessa mala ◊ s'arbeghe est unu paru delicadu: dhi atacat dogna pistuléntzia
2.
mi labo sa cusséntzia gàrriga de pistoléssias e de benenos ◊ su mundhu est malu, bramat sa pistoléssia ◊ fit unu bandhiu imputau de furas e de àteras pistuléssias ◊ s'airabat, ripitiat cudha prumissa, si garrigabat de pistuléssias ma no cambiabat nudha ◊ siéntzia traitora chi bendhes pistuléntzias!
3.
custas sunt pistuléssias, no cosas de pònnere in contu! ◊ cun pobidha mia brigaus dógnia die po sa pistuléntzia sua!
Traduzioni
Francese
épidémie
Inglese
pestilence
Spagnolo
pestilencia
Italiano
pestilènza
Tedesco
Pestilenz.
pistoletàda , nf Definizione tiru o isparu de pistola.
pistolóchia , nf Definizione sindriedha o crucuriga burda, genia de erba toscosa Terminologia scientifica rba, Aristolochia rotunda Etimo itl.
pistonàre , vrb Definizione istare a su pista pista, sèmpere faendho, trebballandho Sinonimi e contrari pistongiai Etimo srd.
pistònca , nf, nm: bistonca,
pistoncu,
pistroncu,
pistuncu Definizione
su cropu chi giaet in sa manu su pódhighe de mesu frigau cun su pódhighe mannu e lassau andhare totinduna; cropighedhu, giau in cunfidàntzia cun is pódhighes a trempas de unu (piciochedhu)/ zocare a su pistroncu = giogare a birillas
Sinonimi e contrari
bidhighitada,
bidhighitu,
bistínchidu,
isbillongu,
pistóriga,
spistoncu,
tzinchillitu
Frasi
si acurtzat a unu pipiu po dhi donai unu pistoncu a una trempa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
chiquenaude
Inglese
light-blow
Spagnolo
chasquido
Italiano
buffétto
Tedesco
Schnippchen.
pistònca 1 , nf Definizione biscotedhu piticu Sinonimi e contrari pistocu.
pistoncadúra , nf Definizione su pistoncare, su singiale chi lassat unu pistoncu, mància asula Sinonimi e contrari libidore, pistadura, sacedhu.
pistónchina , nf Sinonimi e contrari pistonca Etimo srd.
pistóncu pistònca
pistòne , nm: pistoni 1 Definizione
ampudha manna, istregighedhu po binu, prus che àteru frascu mannu bestiu a pertighedhas / pedr'e pistoni = pedra niedha, crobina
Sinonimi e contrari
ampullone,
corrofone,
fiascu
Frasi
su meri mi at portau unu pistonedhu de piriciolu ◊ at comperau duus pistonis de binu ◊ morendi de su sidi, agiummai si bufat unu pistoni de àcua! ◊ cussu pistone est segadu: no rezet s'abba!◊ funt bufendi cun tassa e… intullendi a pistoni!
Cognomi e Proverbi
smb:
Pistone
Terminologia scientifica
stz
Etimo
itl.l
pistón
Traduzioni
Francese
grosse bouteille
Inglese
large-bottle
Spagnolo
botellón,
garrafón
Italiano
bottiglióne
Tedesco
große Flasche.
pistòne 1, pistòni , nm Definizione
orrugu de cosa tostada, mescamente de linna, fatu coment'e a conca (prus grussu) a una parte e adatu po dhu pigare a una manu, po pistare cosa in su murtaju (prus che àteru cundhimentos): a logos est su murtaju puru e nau de gente est unu chi trebballat meda; in is motores a iscópiu, parte chi si movet a barigua aintru de su cilindru arrecindho e giaendho s'ispinta de s'iscópiu e, cun cussa, giaendho su movimentu a totu sa màchina / conca de p. = tontatzu, tontu, nau a disprétziu
Sinonimi e contrari
trisinadòrgia
/
istantufu 1
Frasi
si in su pistone abba pistas, de pèrdere tempus ses resortu! ◊ in su pistone si fachet su pistu
2.
conca de pistone chi no ses àteru!
Cognomi e Proverbi
prb:
àcua in su pistoni pistat: àcua fit, àcua est e àcua s'istat
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
pilon,
piston
Inglese
pestle,
piston
Spagnolo
mano del mortero,
pistón
Italiano
pestèllo,
pistóne
Tedesco
Stößel,
Kolben.
pistongiài , vrb: apistongiai, pistonzare Definizione istare a su pista pista, acropandho, siat faendho faina o fintzes giogandho Sinonimi e contrari pistae, pistonare Frasi cudh'ou dh'eus pistongiau totu Etimo srd.