A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

pistizonàre , vrb Definitzione fàere su pistizone, su sucu o freguledha, genia de pasta a granos; in cobertantza, cricare chistiones de s'unu e de s'àteru, foedhare a s'afaiu Sinònimos e contràrios afoghilare, contularjare, crastulai, pidanciulai, zudicare 2. abbarrades paris po pistizonare? Ètimu srd.

pistizòne , nm Definitzione bocighedha pitica o granighedhu chi si faet coendho pulenta, símbula, si no si murigat bene meda; genia de macarrones fatos coment'e a granighedhos istidhigandho abba in sa símbula e passandho sa manu allestru cun is pódhighes ispratos; minestra fata cun custa pasta e oos; in cobertantza, cosa chi si narat de s'unu e de s'àteru tanti po foedhare de ccn., bodheta Sinònimos e contràrios ambu, frégua, sucu / ttrs. pistizoni / pistidhone / bodheta, pisibisi 1, zúdigu Frases a manigare at fatu su pistizone ma li est essidu totu a una botza ◊ a bustare coghiat pistizones, alisanzas, ciciones 4. intrandhe in malíssia, chircaia de che bogare su segretu de sos pistizones de sas féminas mannas (C.Falqui) Terminologia iscientìfica mng.

pistizonéri , agt, nm Definitzione chi o chie costumat a istare a tzarra, sempre chistionendhe chentza cabu, critichendhe, nendhe male de s'àteru a s'afaiu Sinònimos e contràrios argioleri, ciaciareri, crastuleri, paraletadore / criticheri / impiasteri, improdheri Frases tiu Micheli tenet unu pudhu faularzu, pistizoneri e pazosu (B.Mazzone)◊ a inoghe che ndhe benit de pistizoneras e mi contant totu Ètimu srd.

pistízu , nm Definitzione genia de pistidhau: saba posta a còere cun símbula fintzes chi essit cagiada po fàere sa panischedha Terminologia iscientìfica mng.

pistocàja , nf: bistocaja Definitzione fémina o maista chi faet druches, biscotos Ètimu srd.

pistócu , nm Definitzione genia de pane de fresa (si narat sèmpere sing.), prus piticu de su pane carasau e de forma retangulare (ma a logos pane modhe grussu unu pódhighe, tundhu, piticu); genia de druche prus che àteru longhitu (upm): in cobertantza, sa natura de s'ómine / matza de p. = itl. pan di Spagna Sinònimos e contràrios biscotu Maneras de nàrrere csn: tènniri o portai p. in bértula = àere ite (cosa, ischire, capatzidades e gai); p. de capa = capadu, cun sa capa; issúnnere su pistocu = in cobertantza, zúghere 2. candho fipo deo in pitzinnia su ghimisone pariat pistocu ◊ apu bogau unu cógiu de amaretus e unu palini de pistocu cun arrescotu sicau 3. pistocu in bértula gi ndi teniat: dógnia fuedhu baliat una senténtzia! ◊ candu si tenit pistocu in bértula is cosas ciai si aderessant Terminologia iscientìfica pne, drc Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu biscuit Ingresu biscuit Ispagnolu galleta Italianu biscòtto Tedescu Keks.

pistòla , nf: pistula Definitzione genia de arma curtza de isparare a una manu Sinònimos e contràrios arrivortella Frases gighet una ferramenta mísera e malancinida, che pistola frobbida cultza e fine Terminologia iscientìfica rms Tradutziones Frantzesu pistolet Ingresu pistol Ispagnolu pistola Italianu pistòla Tedescu Pistole.

pistoléntzia, pistoléssia , nf: pistuléntzia, pistuléscia, pistulessa, pistuléssia Definitzione maladia mala chi pigat a gente meda e, in cobertantza, fainas o òperas malas, cosa púdida, pudidore, gente botosa, ifadosa, malafatora; fintzes cosighedha de pagu contu ma ifadosa, fintzes bodheta, tragàgiu, male chi si narat de s'àteru Sinònimos e contràrios pestulessa*, pistulia / pistinzone, tragàgiu Frases in s'impestantu chi bi aiat pistuléscia, sas bidhas de acurtzu ant dissinzadu de fàghere una bidha noa ◊ ambos duos si aiant apompiatu a su chi nche aiat bómbitu su frastinzu e si li fint iscostiatos pariat chi giuchiat pistulessa mala ◊ s'arbeghe est unu paru delicadu: dhi atacat dogna pistuléntzia 2. mi labo sa cusséntzia gàrriga de pistoléssias e de benenos ◊ su mundhu est malu, bramat sa pistoléssia ◊ fit unu bandhiu imputau de furas e de àteras pistuléssias ◊ s'airabat, ripitiat cudha prumissa, si garrigabat de pistuléssias ma no cambiabat nudha ◊ siéntzia traitora chi bendhes pistuléntzias! 3. custas sunt pistuléssias, no cosas de pònnere in contu! ◊ cun pobidha mia brigaus dógnia die po sa pistuléntzia sua! Tradutziones Frantzesu épidémie Ingresu pestilence Ispagnolu pestilencia Italianu pestilènza Tedescu Pestilenz.

pistoletàda , nf Definitzione tiru o isparu de pistola.

pistolóchia , nf Definitzione sindriedha o crucuriga burda, genia de erba toscosa Terminologia iscientìfica rba, Aristolochia rotunda Ètimu itl.

pistonàre , vrb Definitzione istare a su pista pista, sèmpere faendho, trebballandho Sinònimos e contràrios pistongiai Ètimu srd.

pistònca , nf, nm: bistonca, pistoncu, pistroncu, pistuncu Definitzione su cropu chi giaet in sa manu su pódhighe de mesu frigau cun su pódhighe mannu e lassau andhare totinduna; cropighedhu, giau in cunfidàntzia cun is pódhighes a trempas de unu (piciochedhu)/ zocare a su pistroncu = giogare a birillas Sinònimos e contràrios bidhighitada, bidhighitu, bistínchidu, isbillongu, pistóriga, spistoncu, tzinchillitu Frases si acurtzat a unu pipiu po dhi donai unu pistoncu a una trempa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chiquenaude Ingresu light-blow Ispagnolu chasquido Italianu buffétto Tedescu Schnippchen.

pistònca 1 , nf Definitzione biscotedhu piticu Sinònimos e contràrios pistocu.

pistoncadúra , nf Definitzione su pistoncare, su singiale chi lassat unu pistoncu, mància asula Sinònimos e contràrios libidore, pistadura, sacedhu.

pistoncàre , vrb Sinònimos e contràrios iscúdere, pistae.

pistónchina , nf Sinònimos e contràrios pistonca Ètimu srd.

pistóncu pistònca

pistòne , nm: pistoni 1 Definitzione ampudha manna, istregighedhu po binu, prus che àteru frascu mannu bestiu a pertighedhas / pedr'e pistoni = pedra niedha, crobina Sinònimos e contràrios ampullone, corrofone, fiascu Frases su meri mi at portau unu pistonedhu de piriciolu ◊ at comperau duus pistonis de binu ◊ morendi de su sidi, agiummai si bufat unu pistoni de àcua! ◊ cussu pistone est segadu: no rezet s'abba!◊ funt bufendi cun tassa e… intullendi a pistoni! Sambenados e Provèrbios smb: Pistone Terminologia iscientìfica stz Ètimu itl.l pistón Tradutziones Frantzesu grosse bouteille Ingresu large-bottle Ispagnolu botellón, garrafón Italianu bottiglióne Tedescu große Flasche.

pistòne 1, pistòni , nm Definitzione orrugu de cosa tostada, mescamente de linna, fatu coment'e a conca (prus grussu) a una parte e adatu po dhu pigare a una manu, po pistare cosa in su murtaju (prus che àteru cundhimentos): a logos est su murtaju puru e nau de gente est unu chi trebballat meda; in is motores a iscópiu, parte chi si movet a barigua aintru de su cilindru arrecindho e giaendho s'ispinta de s'iscópiu e, cun cussa, giaendho su movimentu a totu sa màchina / conca de p. = tontatzu, tontu, nau a disprétziu Sinònimos e contràrios trisinadòrgia / istantufu 1 Frases si in su pistone abba pistas, de pèrdere tempus ses resortu! ◊ in su pistone si fachet su pistu 2. conca de pistone chi no ses àteru! Sambenados e Provèrbios prb: àcua in su pistoni pistat: àcua fit, àcua est e àcua s'istat Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu pilon, piston Ingresu pestle, piston Ispagnolu mano del mortero, pistón Italianu pestèllo, pistóne Tedescu Stößel, Kolben.

pistongiài , vrb: apistongiai, pistonzare Definitzione istare a su pista pista, acropandho, siat faendho faina o fintzes giogandho Sinònimos e contràrios pistae, pistonare Frases cudh'ou dh'eus pistongiau totu Ètimu srd.