A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

tzòva tzòa

tzovàre tzoàre 1

tzovàu , pps, agt Definizione de tzovare; nau de iscarpas, chi portant su fundhu fatu a bullitas Sinonimi e contrari imbullitadu 2. zuchiat iscarpones tzovaos.

tzóvu tzóu

tzòxa , nf Definizione frorighedhu de padente, genia de viola Terminologia scientifica frs.

tzòxa 1 tzòge

tzòza tzògia

tzu , art: ciú, su* Definizione artículu mascu po númene síngulu comente dhu narant a logos candho arresurtat apustis de is prep. in o cun Frasi est papendi a farrancaras cun tzu runcu totu brutu ◊ in tzu tianu dhoi at tres chilus de petza ◊ naramidhu tui, toca, ma in tzu sériu!

tzuadhía, tzuadhína tziodhía

tzuadhína 1 , nf Sinonimi e contrari ciodha, ciòncia, imbreachera Frasi est una tzuadhina de nudha, sa chi poltas!…

tzúbbu , nm Definizione genia de lacu mannu Sinonimi e contrari orcili.

tzúca tzòca 1

tzucàda , nf Definizione su tzucare; móvia o fata de macu, chentza istare pentzandhodhoe meda, po arrennegu; fintzes briga chi si giaet a unu Sinonimi e contrari tucada Frasi e a inue est sa tzucada a bestiolu, Pera? Etimo srd.

tzúcadha! , iscl Definizione genia de foedhu de arrennegu, de tacu, candho no si bolet arrespòndhere a s'àteru Sinonimi e contrari tzuca! Frasi chie ne li leat capu de su chi cheret nàrrere a tzúcadha? Etimo srd.

tzucadúra , nf Definizione su tzucare; sa essia chi faet su bestiàmene su mengianu po pàschere Sinonimi e contrari essida, tucada Etimo srd.

tzucàe, tzucài , vrb: tocai* 1, tzucare, tzucari Definizione cumenciare unu camminu, unu viàgiu, cumenciare a camminare, a fàere calecuna cosa; fintzes lòmpere cun arrennegu a ccn., po dh'iscúdere, tocare, bogare a fora, fàere fuire Sinonimi e contrari abbiare 1, andai, infusilare, insucai, mòere, tzochiare Frasi sa cosa de papae dh'iant preparada prima de tzucae a campu ◊ unu noti fait finta de andai a si crocai e tzucat a bíngia ◊ tzucat a curri, a nai, a pràngiri ◊ a it'ora seis tzucaus? 2. si dh'incòciu, cussu molenti dhu tzucu a puntara de pei! ◊ tzucàndhemi sa cara mi seo abbizau ca portia fumàdigu 3. a logus alluint is fracheras po nci tzucai is ànimas malas…

tzucamarína , nf Definizione cosa de pagu contu, chentza imprastu, chi no est de giudu Frasi como cherent documentos in bullu pro dogni tzucamarina.

tzúcara , nf: ciúcara* Definizione genia de pische de mare, piticu, cantu a una sardina ma prus grussu e ladu, unu pagu in colore birde, cun d-unu mància niedha in fiancos, pintirighinos asulos, cun iscata chi tocandhodha est arrasposa Sinonimi e contrari ciàula, menduledha.

tzucàre, tzucàri tzucàe

tzúcaru , nm: ciúcuru, itzúcuru, súcaru, túcaru*, tzúcoro, tzúcuru Definizione sa sustàntzia druche de is erbas, frutuàrios e àteros alimentos, fata de idrados de carbóniu: su tzúcuru industriale est a farinedhos, biancu (segundhu sa genia) e ndhe faent de sa barbabbiètola (biarava), de sa canna de tzúcuru Modi di dire csn: èssiri una pasta de tz. = (nadu de unu), èssere de naturale bonu meda; tz. mascavau = arrubiastu; pàrrere tzucaredhu = bonu che tzúcuru Frasi ge no dhi as a ai ghetau tzúcuru meda: dhu scis ca mi praxit unu pagu marigosu, su cafei?! ◊ piga unu pistocu e atzunghe tzúcuru, si est pagu!◊ isse zuchiat semper in buca paràulas vonas pro totu, che pretedhas de tzúcaru in buzaca pro pitzinnos.