alborótu , nm: arbolotu, arvolotu Definizione genia de moida a meda, de sonu, de boghes, de cosas chi si movent de dónnia manera, sentza órdine e ne régula, fintzes una genia de pentzamentu Sinonimi e contrari abbatúliu, abbolotu, arrevolotu, atrepógliu, carralzu, sciumbullu, trambullu, tregollu Modi di dire csn: a. de istògumu = buluzamentu, ganamala; a. de pópulu = su si furriare de zente meda totu paris contras a chie cumandhat, contras a ccn. Frasi ascurta su mari cantu fait alborotu! ◊ no pesis arvolotu! 2. intendhendhe custas allegas est arrumbaa in arbolotu Traduzioni Francese pagaille, bagarre Inglese scuffle, disorder Spagnolo alboroto Italiano scompìglio, baruffa Tedesco Verwirrung, Rauferei.

atrepógliu , nm: atropégliu, atropéliu, atropellu, atropílgiu, atropíliu, atropógliu, atrupégliu, atrupélliu, atrupellu, atrupógliu, trepógliu Definizione genia de faghevaghe, de andhata a fuidura a dónnia parte, de iscuncordamentu; immarritzone mannu, múngia, matana; fintzes cosa betada apare, chi no si cumprendhet, coment'e un’intzertu Sinonimi e contrari abbatúliu, abbolotu, arrevolotu, carralzu, sciumbullu, trambullu, tregollu / apinioni, matana, pessamentu / ingànniu Modi di dire csn: pigaisí atrupellu = leàresi pessamentu; fai is cosas cun atropégliu = a s'irfuirfui, impresse meda, a s'airada; andai cun atropégliu = andhare o caminare a pelea; atropégliu de genti = zente meda, a muntones, aira Frasi cudhu cane fit mintendhe s'atropógliu in sa bama ◊ su tzanfarajolu est mintendhe s'atropógliu in piata, a boghes bendhindhe tramatas ◊ apustis de s'atropéliu de su cambiamentu de domu s'intendiat mellus 2. canta matana… totu custu atropógliu bos bochit! ◊ s'ómine, fiudu, fuit istracu de s'atrupellu de èssere babbu e mama de tres pitzinnos ◊ atropégliu mannu, ma vida carestiosa e làngia! ◊ in s'atropíliu de cust'esisténtzia no bandu che cadrogu a manu in muru! (D.Erriu) 3. it'est cust'atropógliu, chi su babbu de unu dannu ndhe faghet duos, sa mama faghet a sa bighina su chi no li at a fàghere piús e chi frade tou ndhe bochit cantu ndhe agatat?! Etimo srd. Traduzioni Francese pagaille Inglese disorder Spagnolo desorden, atropello Italiano scompíglio Tedesco Verwirrung.

baràglia , nf, nm: baralla, barallu Definizione briga, carraxu de boghes / èssere unu baralla = pessone de nudha, de perunu contu Sinonimi e contrari abbolotu, atrepógliu, mamudinu, mugoni, sciumbullu, trambullu, tregollu / apísciulu, bàdula, ciaciarra, ciarra, paraleta, ragàglia 2. tzia Pascualla buca baralla! 3. Cognomi e Proverbi smb: Baraglia, Baragliu, Baralla Etimo ctl. baralla Traduzioni Francese pagaille, fouillis, faconde, loquacité Inglese babel, talkativeness Spagnolo alboroto Italiano baraónda, parlantina Tedesco Wirrwarr, Zungenfertigkeit.

batúgliu , nm: abbatúliu*, batúliu, batúlliu Definizione tréulu, carraxu mannu, sonos Sinonimi e contrari abbolotu, arrevolotu, atrepógliu, sciumbullu, tregollu / abbulizu, mamudinu, murísima, pilissu, stragambullu, trambullu, tremutu Frasi abarrai firmus, chi seis fendi unu tríbbulu batúliu! ◊ che intro a su batúgliu e bi l'agato che cane aggantzadu: a fortza intro in mesu e briga e chistione apo suspesu (Limbudu)◊ sonus, batúllius de dónnia genia, isciarrocus che tronus móvius de bentu non timu (G.Porru) Traduzioni Francese pagaille, tapage, vacarme Inglese confusion, din Spagnolo barullo Italiano scompìglio, schiamazzo Tedesco Geschrei.

murísima , nf: murisma Definizione genia de avolotu, de bulúgiu, de moida Sinonimi e contrari abbatúliu, abbolotu, moida, pilissu, sciumbullu, sculumerdu, subuzu, trambullu, tregollu Frasi poita ses beniu a ponni murísima in su teatru miu? ◊ sa murísima de su mari fuat sa bússola chi no mi lassàt isbagliai (A.Boi) Etimo spn morisma Traduzioni Francese tumulte, pagaille Inglese tumult, confusion Spagnolo tumulto, alboroto Italiano tumulto, scompìglio Tedesco Rummel, Verwirrung.

trambúllu , nm: trambúgliu, trumbullu Definizione su trumbullai, murigamentu de cosas, fintzes in su sensu de avolotare, fàere de no si pòdere bíere bene; fintzes boghes, moida e tzàcurros o cropos a meda Sinonimi e contrari abbatúliu, abbolotu, atrepógliu, baraundha, murísima, pilissu, sciumbullu, stragambullu, subuzu, suluvertu, tregollu, trepollu / trullesa | ctr. assébiu Frasi mi abbaideit cun d-una ograda isagherada chi mi at postu in trambullu 2. sa boxi ndi essiat arrembombendu de mesu de unu trumbullu de àtaras boxis chi pariant is boxis de totu sa genti de su mundu Etimo srd. Traduzioni Francese turbidité, pagaille, vacarme Inglese turbidity, mess, bustle Spagnolo turbidez, confusión, ruido Italiano torbidézza, scompìglio, chiasso, fracasso Tedesco Trübe, Verwirrung, Lärm.

trególlu , nm: trégulu, tréulu, tríulu Definizione murigamentu de cosas coment'e de treulóngiu, murigamentu de pentzamentos, chistiones, moidas e sonos de cosa movendho, boghes e àteru, cosa posta totu a s'afaiu; fintzes avolotu, protesta / èssere a tríulos de mata, de istògomo = giúghere sa bentre, s'istògomo avolotaos Sinonimi e contrari abbatúliu, abbolotu, atrepógliu, baraundha, mamudinu, sciumbullu, stragambullu, trambullu, trepollu Frasi mannu fut su tregollu de is sordaus ◊ in vida mia apu tentu tréulus, disprexeris e pensamentus (C.M.Costa)◊ pasàdebbos, gai ismentigades sos tríulos chi móssigant su coro! ◊ poi de tantu tríulu e matana sa morte mi at a dare eternu pasu (C.Ortu)◊ lassa a pèldere is campanas, faent solu tréulu! 2. su mere dhis donat tropu pagu a biàgiu e po cussu est nàsciu su tréulu ◊ imbídia no che at ne faghevaghe de minetas, de tríulos e gherras Etimo srd. Traduzioni Francese pagaille, cohue, agitation Inglese hubbub Spagnolo desbarajuste Italiano scompìglio, bailamme, agitazióne Tedesco Verwirrung.

«« Cerca di nuovo