cumbeniàre , vrb: acumbeniare* Definizione
pònnere is cumbénias, is comodidades, mescamente in sa domo
Sinonimi e contrari
acumbenentziare
Traduzioni
Francese
doter un appartement de tous les conforts
Inglese
to provide with comforts
Spagnolo
poner comodidades en la casa
Italiano
provvedére del conveniènte,
di comodità
Tedesco
für die Bequemlichkeit sorgen.
cumbènnere, cumbènniri , vrb: cummènnere Definizione
torrare a contu, tènnere profetu de una cosa, andhare méngius una cosa a su postu de un'àtera
Frasi
cumbenit de andhare luego ◊ po seguresa ti cumbenit a ndi fuedhai innantis de andai ◊ cumbenit a fàghere goi ◊ ti cumbenit chi bi pesses tue etotu a sas cosas tuas! ◊ a comporare inoghe no cumbenit ca est totu prus caru ◊ ti cummenit a bènnere ◊ in tempus rimédia ca aici cumbenit!
Etimo
ltn.
convenire
Traduzioni
Francese
convenir
Inglese
to suit
Spagnolo
convenir,
compensar
Italiano
convenire
Tedesco
günstig sein,
sich lohnen.
cumbinài, cumbinàre , vrb: cumminai,
cumminare Definizione
bènnere s'ocasione; andhare de acórdiu, èssere o pònnere de acórdiu in sa matessi idea, cuncordare cuntratandho po comporare e bèndhere; cuncordare una cosa cun s'àtera, fàere / ind. pres. cumbinat, cúmbinat
Sinonimi e contrari
acadessi,
acontèssere,
capitai,
costare 1,
cuncordai,
incapitae,
sucèdere
/
cuncodrai,
fàchere
| ctr.
iscumbinare,
iscuncordai
Frasi
est cumbinadu chi sa die at próidu ◊ si unu si bestit de billutu e gambales, est unu pastore, ateretantu cumbinat a chie est vestitu de pannu: est unu cusinu ◊ si bos cúmbinat de colare in carrela, intrade a domo!◊ est cumbinau totu apari coment'e s'amen pustis de su Babbunostu
2.
si cumbinamus bi lu còmporo! ◊ si nos cumbinamus, restamus unidos finas a morte ◊ e cumbinadu azis, pro cussu cómporu? ◊ goi no lu sighimus su cumone, tantu no cumbinamus prus ◊ si no cumbinant in su naturale, oe duos divórtziant!
3.
comente ti cumbinat issa pares una mammarosa! ◊ custas cosas tristas inue bi at festa no cumbinant! (Màsala)◊ ite ses cumminanno?
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
combiner,
arranger,
se mettre d'accord
Inglese
to combine,
to agree
Spagnolo
combinar
Italiano
combinare
Tedesco
zusammenstellen.
cumbínchede, cumbínchere , vrb: cumbinci,
cumbínghere,
cunvinci,
cunvínciri Definizione
fàere a manera chi unu càmbiet idea, chi adduat e siat a s'idea de un'àteru / pps. cumbintu, cumbissu
Sinonimi e contrari
| ctr.
ibbortare,
istorrai
Frasi
cheriat cumbínchede a issu etotu e po cussu aiat fatu totu cussos arresonamentos
Traduzioni
Francese
convaincre
Inglese
to convince
Spagnolo
convencer
Italiano
convìncere
Tedesco
überzeugen.
cummentài, cummentàre , vrb Definizione
fàere su cummentu, s'ispiegatzione, sa crítiga, tènnere it'e nàrrere, it'e ispiegare o aciúnghere in calecuna cosa
Traduzioni
Francese
commenter
Inglese
to comment on
Spagnolo
comentar
Italiano
commentare
Tedesco
erläutern,
beurteilen.
cummissariàre , vrb Definizione
pònnere unu cummissàriu a contivigiare un'amministratzione, un'aziendha, mescamente candho s'autoridade chi ndh'est mere e dha cumandhat at bistu chi no balent o no arrennescent a fàere su dovere is amministradores ordinàrios (o mancant deunudotu)
Traduzioni
Francese
nommer un commissaire
Inglese
to administer through an external commissioner (a body)
Spagnolo
nombrar un comisario,
intervenir
Italiano
commissariare
Tedesco
unter kommissarische Verwaltung stellen.
cummòvere , vrb: cummòviri Definizione
provare o fàere provare dolu, làstima, allutare is sentidos, tocare o ammodhigare su coro
Sinonimi e contrari
afriscionare,
apiadai,
internèssiri
Traduzioni
Francese
émouvoir
Inglese
to move
Spagnolo
conmover,
enternecer
Italiano
commuòvere
Tedesco
rühren.
cumpadèssere, cumpadèssi , vrb: cumpadèssiri,
cumparessi,
cumpodèssiri Definizione
tènnere passiéntzia cun is àteros, cricare de no si ofèndhere o de dhos padire candho istrobbant o pregontant cosa, lassare fàere
Sinonimi e contrari
cumpatire,
iscugiare,
lastimai,
paedhare
Frasi
ma ita cumparessi e cumparessi: no mi depu lassai arrovinai! ◊ funt piciochedhus de cumpadessi! ◊ custa cosa est bogandumí de conca: mi depit cumpadessi! ◊ Deus at a cumpadessi is mancàntzias nostas ◊ cumpadessat, ma no est acomenti narat fustei! ◊ lassais currillai is fillus e cumpadesseis chi istrobbint puru!
Etimo
spn.
compadecer
Traduzioni
Francese
avoir de l'indulgence
Inglese
to pity
Spagnolo
aguantar
Italiano
compatire
Tedesco
nachsichtig sein mit.
cumpaltíre , vrb: cumpartire,
cumpartiri,
cumpartziri Definizione
ispartzire in partes oguales, giare o pònnere is cosas cantu a una parte a s'àtera
Sinonimi e contrari
addesumare,
ispartzire,
paltire
Frasi
sos bàrrios cherent bene cumpartidos ca sinono ispendhentant
Traduzioni
Francese
subdiviser
Inglese
to subdivide,
to distribute
Spagnolo
repartir
Italiano
suddivìdere,
distribuire
Tedesco
teilen,
verteilen.
cumparài , vrb Definizione
pònnere apare una cosa cun s'àtera a bíere ite dhue at de oguale e de diferéntzia
Sinonimi e contrari
aparagonare,
cufrontare,
cumparantziai
Traduzioni
Francese
comparer
Inglese
to compare
Spagnolo
comparar
Italiano
comparare
Tedesco
vergleichen.
cumpàrrere, cumpàrri, cumpàrriri , vrb Definizione
essire po si fàere a bíere, pàrrere, ma nau pruschetotu in su sensu de pàrrere bellu, bonu, meda / pps. cumpàrfidu, cumpartu, cumpàssidu
Sinonimi e contrari
aparèssiri,
pàrrere
| ctr.
iscumpàrrere,
isparèssiri
/
èssere
Frasi
una noti fiat essia a cotilla e dhi fiat cumpartu babbai ◊ su mercante cumparit furisteri in bidha anzena ◊ s'immaginatzioni fait cumpàrriri su chi no est ◊ su sole che fit cabuladu e fit cumpàrfida sa Luna ◊ muzere bostra est una de cudhas chi sunt santas sena lu cumpàrrere
2.
coment'e persone cumpariat pagu e nudha: fit bàsciu e mesu gobbosu ◊ che tenet setanta annos ma no lu cumparet ◊ pro cumpàrrere, a s'isposonzu bi cheret nessi durches! ◊ fint oto dies tzapendhe ma cumpariat chi bi fint mes'annu de canta robba ndhe ant bogadu a fora!
Traduzioni
Francese
paraître,
s'annoncer
Inglese
to appear,
to outline,
to seem
Spagnolo
aparecer
Italiano
apparire,
sembrare,
delinearsi
Tedesco
erscheinen,
scheinen,
sich abzeichnen.
cumpassàre , vrb Definizione
istare, passare, tènnere unu modu de istare: cumpassaresila bene, male; fintzes annotare, abbaidare e cunsiderare cun ammiru, pentzare; a logos fintzes avitare sa cosa, portare sa cosa a régula, chentza ndhe perdimentare
Sinonimi e contrari
palmizare
2.
a Masaledhu si l'at cumpassadu, però l'at rispetadu ◊ paret chi su pitzinnu si est cumpassanne su chelu, ma no l'importat de istedhos, de arcu ’e chelu, de sa die e de sa note ◊ tziu Màuru est in sa corte cumpassàndhesi donni cosa
Etimo
itl.
compassare
Traduzioni
Francese
contempler
Inglese
to admire
Spagnolo
contemplar
Italiano
contemplare
Tedesco
betrachten.
cumpensài , vrb: cumpentzai,
cumpessare Definizione
giare o fàere cosa in càmbiu de su chi a unu dhi ant giau o fatu
Frasi
dh'eus a cumpentzai po totus is méritus suus ◊ custas munedas portadhas a su museu ca ti ant a cumpentzai
Traduzioni
Francese
rétribuer
Inglese
to reward
Spagnolo
recompensar
Italiano
compensare,
ricompensare
Tedesco
belohnen.
cumpètere, cumpètiri , vrb Definizione
andhare a trivas o cricare de che passare o bínchere s’unu a s’àteru, de fàere méngius, de prus, in calecuna cosa; fintzes pertocare, tocare o àere s’óbbrigu o s’impreu de fàere unu dovere
2.
no cumpetet a sos minores a votare pro s'amministratzione
Traduzioni
Francese
rivaliser
Inglese
to compete
Spagnolo
competir
Italiano
compètere
Tedesco
Wetteifern.
cumpiàchere , vrb: cumpiàghere,
cumpraxi Definizione
fàere praxere, su si alligrare de una cosa
Sinonimi e contrari
acuntentae,
allegràresi,
apagnai
| ctr.
dispiàchere
Frasi
si seus bénnius a innòi est po dhus cumpraxi
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se réjouir
Inglese
to please
Spagnolo
complacer
Italiano
compiacére
Tedesco
gefällig sein.
cumpilàre , vrb Definizione
su cumpilare, su acabbare de iscríere unu paperi o módulu, aprontau iscritu in parte, aciunghendho is cosas chi arrechedet o pregontat
Traduzioni
Francese
remplir,
compléter
Inglese
to compile
Spagnolo
compilar
Italiano
compilare
Tedesco
verfassen,
ausfüllen.
cumpitàre , vrb Definizione
lígere, pònnere impare is líteras a unas a unas
Sinonimi e contrari
cofuzire,
confúgere
Traduzioni
Francese
épeler
Inglese
to spell
Spagnolo
deletrear
Italiano
compitare
Tedesco
buchstabieren.
cumpletài, cumpletàre , vrb: cumpretare Definizione
acabbare una cosa fata in parte, aciúnghere
Traduzioni
Francese
compléter
Inglese
to complete
Spagnolo
completar
Italiano
completare
Tedesco
fertigstellen.
cumplicài, cumplicàre , vrb: cumpricare Definizione
fàere is cosas prus difíciles de comente funt, prus troboias, prus trebballosas
Traduzioni
Francese
compliquer
Inglese
to complicate
Spagnolo
complicar
Italiano
complicare
Tedesco
komplizieren.
cumpòniri, cumpònnere, cumpònni, cumpònniri , vrb Definizione
unire, pònnere impare partes diferentes chi serbint a unu matessi iscopu, a fàere una matessi cosa, fintzes assentare sa linna faendhodha a fasches; pònnere bene o agiustare su bestimentu in dossu, pònnere apostu sa cosa in su logu, in domo: nau de sa persona, fintzes àere unu cumportamentu coment'e chi siat totu apostu, fintzes po finta; pònnere paghes, pònnere de acórdiu duas o àteras personas; adatare e migliorare, giare unu bellu gustu (foedhandho de papares)
Sinonimi e contrari
campaniare 1
/
allaputzai,
chinchinnare,
cuncodrai,
mudai
| ctr.
scuncordai
Frasi
in mesu a tantas modas cumponia s'istória de custa vida mia ◊ sa prucissioni cumentzat a si cumponni ◊ no connosco a fundhu sas cosas chi cumponent custu mundhu ◊ totugantos, sos cundhimentos, cumponent su mànigu
2.
fit isse chi cumponiat sas brigas, sos malumores chi iscontzaiant sas famílias ◊ su chi faghent sos macos lu devent cumpònnere sos sàbios ◊ fut un'ómine sàbiu chi sa zente giamaiat candho bi aiat de cumpònnere pretos ◊ mellus a si cumpònniri chi no a curiai! ◊ andhaiat a s'aposentu de su fizu e torraiat a cumpònnere sos trastes suos ◊ da fit in chirca de binu, Pedru… però deviat cumpònnere!
3.
a su minestrone li cheret sa pilarda de pumata ca lu cumponet ◊ de carena fit leza e no la cumponiat sa bestimenta
Cognomi e Proverbi
prb:
richesa cumponet fintzas machine ◊ sos bestires cumponent finas s'àinu
Etimo
ltn.
cumponere
Traduzioni
Francese
composer,
réconcilier
Inglese
to settle
Spagnolo
componer
Italiano
compórre,
pacificare
Tedesco
schlichten.