cumbeniàre , vrb: acumbeniare* Definition
pònnere is cumbénias, is comodidades, mescamente in sa domo
Synonyms e antonyms
acumbenentziare
Translations
French
doter un appartement de tous les conforts
English
to provide with comforts
Spanish
poner comodidades en la casa
Italian
provvedére del conveniènte,
di comodità
German
für die Bequemlichkeit sorgen.
cumbènnere, cumbènniri , vrb: cummènnere Definition
torrare a contu, tènnere profetu de una cosa, andhare méngius una cosa a su postu de un'àtera
Sentences
cumbenit de andhare luego ◊ po seguresa ti cumbenit a ndi fuedhai innantis de andai ◊ cumbenit a fàghere goi ◊ ti cumbenit chi bi pesses tue etotu a sas cosas tuas! ◊ a comporare inoghe no cumbenit ca est totu prus caru ◊ ti cummenit a bènnere ◊ in tempus rimédia ca aici cumbenit!
Etymon
ltn.
convenire
Translations
French
convenir
English
to suit
Spanish
convenir,
compensar
Italian
convenire
German
günstig sein,
sich lohnen.
cumbinài, cumbinàre , vrb: cumminai,
cumminare Definition
bènnere s'ocasione; andhare de acórdiu, èssere o pònnere de acórdiu in sa matessi idea, cuncordare cuntratandho po comporare e bèndhere; cuncordare una cosa cun s'àtera, fàere / ind. pres. cumbinat, cúmbinat
Synonyms e antonyms
acadessi,
acontèssere,
capitai,
costare 1,
cuncordai,
incapitae,
sucèdere
/
cuncodrai,
fàchere
| ctr.
iscumbinare,
iscuncordai
Sentences
est cumbinadu chi sa die at próidu ◊ si unu si bestit de billutu e gambales, est unu pastore, ateretantu cumbinat a chie est vestitu de pannu: est unu cusinu ◊ si bos cúmbinat de colare in carrela, intrade a domo!◊ est cumbinau totu apari coment'e s'amen pustis de su Babbunostu
2.
si cumbinamus bi lu còmporo! ◊ si nos cumbinamus, restamus unidos finas a morte ◊ e cumbinadu azis, pro cussu cómporu? ◊ goi no lu sighimus su cumone, tantu no cumbinamus prus ◊ si no cumbinant in su naturale, oe duos divórtziant!
3.
comente ti cumbinat issa pares una mammarosa! ◊ custas cosas tristas inue bi at festa no cumbinant! (Màsala)◊ ite ses cumminanno?
Etymon
itl.
Translations
French
combiner,
arranger,
se mettre d'accord
English
to combine,
to agree
Spanish
combinar
Italian
combinare
German
zusammenstellen.
cumbínchede, cumbínchere , vrb: cumbinci,
cumbínghere,
cunvinci,
cunvínciri Definition
fàere a manera chi unu càmbiet idea, chi adduat e siat a s'idea de un'àteru / pps. cumbintu, cumbissu
Synonyms e antonyms
| ctr.
ibbortare,
istorrai
Sentences
cheriat cumbínchede a issu etotu e po cussu aiat fatu totu cussos arresonamentos
Translations
French
convaincre
English
to convince
Spanish
convencer
Italian
convìncere
German
überzeugen.
cummentài, cummentàre , vrb Definition
fàere su cummentu, s'ispiegatzione, sa crítiga, tènnere it'e nàrrere, it'e ispiegare o aciúnghere in calecuna cosa
Translations
French
commenter
English
to comment on
Spanish
comentar
Italian
commentare
German
erläutern,
beurteilen.
cummissariàre , vrb Definition
pònnere unu cummissàriu a contivigiare un'amministratzione, un'aziendha, mescamente candho s'autoridade chi ndh'est mere e dha cumandhat at bistu chi no balent o no arrennescent a fàere su dovere is amministradores ordinàrios (o mancant deunudotu)
Translations
French
nommer un commissaire
English
to administer through an external commissioner (a body)
Spanish
nombrar un comisario,
intervenir
Italian
commissariare
German
unter kommissarische Verwaltung stellen.
cummòvere , vrb: cummòviri Definition
provare o fàere provare dolu, làstima, allutare is sentidos, tocare o ammodhigare su coro
Synonyms e antonyms
afriscionare,
apiadai,
internèssiri
Translations
French
émouvoir
English
to move
Spanish
conmover,
enternecer
Italian
commuòvere
German
rühren.
cumpadèssere, cumpadèssi , vrb: cumpadèssiri,
cumparessi,
cumpodèssiri Definition
tènnere passiéntzia cun is àteros, cricare de no si ofèndhere o de dhos padire candho istrobbant o pregontant cosa, lassare fàere
Synonyms e antonyms
cumpatire,
iscugiare,
lastimai,
paedhare
Sentences
ma ita cumparessi e cumparessi: no mi depu lassai arrovinai! ◊ funt piciochedhus de cumpadessi! ◊ custa cosa est bogandumí de conca: mi depit cumpadessi! ◊ Deus at a cumpadessi is mancàntzias nostas ◊ cumpadessat, ma no est acomenti narat fustei! ◊ lassais currillai is fillus e cumpadesseis chi istrobbint puru!
Etymon
spn.
compadecer
Translations
French
avoir de l'indulgence
English
to pity
Spanish
aguantar
Italian
compatire
German
nachsichtig sein mit.
cumpaltíre , vrb: cumpartire,
cumpartiri,
cumpartziri Definition
ispartzire in partes oguales, giare o pònnere is cosas cantu a una parte a s'àtera
Synonyms e antonyms
addesumare,
ispartzire,
paltire
Sentences
sos bàrrios cherent bene cumpartidos ca sinono ispendhentant
Translations
French
subdiviser
English
to subdivide,
to distribute
Spanish
repartir
Italian
suddivìdere,
distribuire
German
teilen,
verteilen.
cumparài , vrb Definition
pònnere apare una cosa cun s'àtera a bíere ite dhue at de oguale e de diferéntzia
Synonyms e antonyms
aparagonare,
cufrontare,
cumparantziai
Translations
French
comparer
English
to compare
Spanish
comparar
Italian
comparare
German
vergleichen.
cumpàrrere, cumpàrri, cumpàrriri , vrb Definition
essire po si fàere a bíere, pàrrere, ma nau pruschetotu in su sensu de pàrrere bellu, bonu, meda / pps. cumpàrfidu, cumpartu, cumpàssidu
Synonyms e antonyms
aparèssiri,
pàrrere
| ctr.
iscumpàrrere,
isparèssiri
/
èssere
Sentences
una noti fiat essia a cotilla e dhi fiat cumpartu babbai ◊ su mercante cumparit furisteri in bidha anzena ◊ s'immaginatzioni fait cumpàrriri su chi no est ◊ su sole che fit cabuladu e fit cumpàrfida sa Luna ◊ muzere bostra est una de cudhas chi sunt santas sena lu cumpàrrere
2.
coment'e persone cumpariat pagu e nudha: fit bàsciu e mesu gobbosu ◊ che tenet setanta annos ma no lu cumparet ◊ pro cumpàrrere, a s'isposonzu bi cheret nessi durches! ◊ fint oto dies tzapendhe ma cumpariat chi bi fint mes'annu de canta robba ndhe ant bogadu a fora!
Translations
French
paraître,
s'annoncer
English
to appear,
to outline,
to seem
Spanish
aparecer
Italian
apparire,
sembrare,
delinearsi
German
erscheinen,
scheinen,
sich abzeichnen.
cumpassàre , vrb Definition
istare, passare, tènnere unu modu de istare: cumpassaresila bene, male; fintzes annotare, abbaidare e cunsiderare cun ammiru, pentzare; a logos fintzes avitare sa cosa, portare sa cosa a régula, chentza ndhe perdimentare
Synonyms e antonyms
palmizare
2.
a Masaledhu si l'at cumpassadu, però l'at rispetadu ◊ paret chi su pitzinnu si est cumpassanne su chelu, ma no l'importat de istedhos, de arcu ’e chelu, de sa die e de sa note ◊ tziu Màuru est in sa corte cumpassàndhesi donni cosa
Etymon
itl.
compassare
Translations
French
contempler
English
to admire
Spanish
contemplar
Italian
contemplare
German
betrachten.
cumpensài , vrb: cumpentzai,
cumpessare Definition
giare o fàere cosa in càmbiu de su chi a unu dhi ant giau o fatu
Sentences
dh'eus a cumpentzai po totus is méritus suus ◊ custas munedas portadhas a su museu ca ti ant a cumpentzai
Translations
French
rétribuer
English
to reward
Spanish
recompensar
Italian
compensare,
ricompensare
German
belohnen.
cumpètere, cumpètiri , vrb Definition
andhare a trivas o cricare de che passare o bínchere s’unu a s’àteru, de fàere méngius, de prus, in calecuna cosa; fintzes pertocare, tocare o àere s’óbbrigu o s’impreu de fàere unu dovere
2.
no cumpetet a sos minores a votare pro s'amministratzione
Translations
French
rivaliser
English
to compete
Spanish
competir
Italian
compètere
German
Wetteifern.
cumpiàchere , vrb: cumpiàghere,
cumpraxi Definition
fàere praxere, su si alligrare de una cosa
Synonyms e antonyms
acuntentae,
allegràresi,
apagnai
| ctr.
dispiàchere
Sentences
si seus bénnius a innòi est po dhus cumpraxi
Etymon
srd.
Translations
French
se réjouir
English
to please
Spanish
complacer
Italian
compiacére
German
gefällig sein.
cumpilàre , vrb Definition
su cumpilare, su acabbare de iscríere unu paperi o módulu, aprontau iscritu in parte, aciunghendho is cosas chi arrechedet o pregontat
Translations
French
remplir,
compléter
English
to compile
Spanish
compilar
Italian
compilare
German
verfassen,
ausfüllen.
cumpitàre , vrb Definition
lígere, pònnere impare is líteras a unas a unas
Synonyms e antonyms
cofuzire,
confúgere
Translations
French
épeler
English
to spell
Spanish
deletrear
Italian
compitare
German
buchstabieren.
cumpletài, cumpletàre , vrb: cumpretare Definition
acabbare una cosa fata in parte, aciúnghere
Translations
French
compléter
English
to complete
Spanish
completar
Italian
completare
German
fertigstellen.
cumplicài, cumplicàre , vrb: cumpricare Definition
fàere is cosas prus difíciles de comente funt, prus troboias, prus trebballosas
Translations
French
compliquer
English
to complicate
Spanish
complicar
Italian
complicare
German
komplizieren.
cumpòniri, cumpònnere, cumpònni, cumpònniri , vrb Definition
unire, pònnere impare partes diferentes chi serbint a unu matessi iscopu, a fàere una matessi cosa, fintzes assentare sa linna faendhodha a fasches; pònnere bene o agiustare su bestimentu in dossu, pònnere apostu sa cosa in su logu, in domo: nau de sa persona, fintzes àere unu cumportamentu coment'e chi siat totu apostu, fintzes po finta; pònnere paghes, pònnere de acórdiu duas o àteras personas; adatare e migliorare, giare unu bellu gustu (foedhandho de papares)
Synonyms e antonyms
campaniare 1
/
allaputzai,
chinchinnare,
cuncodrai,
mudai
| ctr.
scuncordai
Sentences
in mesu a tantas modas cumponia s'istória de custa vida mia ◊ sa prucissioni cumentzat a si cumponni ◊ no connosco a fundhu sas cosas chi cumponent custu mundhu ◊ totugantos, sos cundhimentos, cumponent su mànigu
2.
fit isse chi cumponiat sas brigas, sos malumores chi iscontzaiant sas famílias ◊ su chi faghent sos macos lu devent cumpònnere sos sàbios ◊ fut un'ómine sàbiu chi sa zente giamaiat candho bi aiat de cumpònnere pretos ◊ mellus a si cumpònniri chi no a curiai! ◊ andhaiat a s'aposentu de su fizu e torraiat a cumpònnere sos trastes suos ◊ da fit in chirca de binu, Pedru… però deviat cumpònnere!
3.
a su minestrone li cheret sa pilarda de pumata ca lu cumponet ◊ de carena fit leza e no la cumponiat sa bestimenta
Surnames and Proverbs
prb:
richesa cumponet fintzas machine ◊ sos bestires cumponent finas s'àinu
Etymon
ltn.
cumponere
Translations
French
composer,
réconcilier
English
to settle
Spanish
componer
Italian
compórre,
pacificare
German
schlichten.