aflissiòne , nf: aflitzioni,
afriscione,
afrissione,
friscione Definizione
su èssere o istare afligios, dispràghios meda, fintzes in poberesa; sentidu de istima, de ispédhiu
Sinonimi e contrari
abbatimentu,
acoradura,
acronnoadura,
afrigimentu,
pesari,
scoramentu,
triltura
/
dolu
| ctr.
conciolu
Frasi
goi in aflissione sempre tristu in disconsolu so vivindhe (A.Dettori)◊ difendeinosí in is perígulus, consolainosí in is aflitzionis! ◊ totu sos poveritos sunt mandrones, pro sos atatos, ca no ant connotu fàmene, afannos e aflissiones (P.Mereu)◊ ti saludo cun meda afrissione ◊ s'afriscione mia no cunfido cun àtere ◊ est andhadu a visitare una domo, ca bi aiat grandhe afrissione
2.
cussu est de tímere a frea: est sempre in gherra e no at afriscione mancu pro sa répula sua etotu ◊ pro sos collegas mios de iscola tenzo istima e afriscione
Etimo
spn.
aflición
Traduzioni
Francese
affliction
Inglese
affliction
Spagnolo
aflicción
Italiano
afflizióne
Tedesco
Kummer.
annéu , nm Definizione
css. cosa chi giaet ifadu, ma mescamente chi faet pèrdere su bonumore, sa cuntentesa, chi ponet in tristura, dispraxere forte
Sinonimi e contrari
annéulu,
annicu,
annógiu,
agiu,
triltura
| ctr.
allegria,
cuntentesa,
trancuillidade
Frasi
canto pro mi allejare carchi anneu ◊ not'e anneu chena una lumera e in coro meu no bi at un'ispera! (L.Marielli)◊ in anneu so sempre ca mortu est su balente! ◊ ridiant e irmentigaiant sos anneos ◊ sunt tristos in anneu ◊ custos no sunt anneos, ma colpos chi istremutint su leone!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tristesse,
affliction
Inglese
sadness,
affliction
Spagnolo
tristeza,
aflicción
Italiano
tristézza,
afflizióne
Tedesco
Betrübnis.
axiòri , nm: (a-xi-o-ri)
Definizione
su tènnere o sentire axius
Sinonimi e contrari
afannia,
afannu,
agiu,
apensamentu,
dispraxeri,
iscancagori,
tristesa
| ctr.
assussegu,
cuntentesa
Frasi
si afrigit su coru e tremit su sentidu chi arregollit in s'ària chèscias e suspirus de axioris
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
affliction,
angoisse
Inglese
affliction,
woe
Spagnolo
aflicción,
preocupación
Italiano
afflizióne,
angòscia,
preoccupazióne
Tedesco
Angst,
Sorge.
connóu , nm: acornou* Definizione
dolore, dispraxere mannu, pena forte
Sinonimi e contrari
acronnoadura,
congòscia,
coroju
Frasi
ti paret una bijone chi finat connou e disaogu, làgrimas e lutos ◊ tropu so istadu pro te in grave pérdida e connou (P.Mossa)◊ ohi, coro pienu de connou!
Traduzioni
Francese
affliction,
angoisse
Inglese
affliction
Spagnolo
aflicción
Italiano
afflizióne,
angòscia
Tedesco
Kummer,
Angst.
dolóju , nm Definizione
dispraxere mannu
Sinonimi e contrari
abbatimentu,
aflissione,
afrigimentu,
dolentia,
dolu,
pesari,
scoramentu,
triltura
Frasi
agàbbala cun custu doloju e allègradi, carchi borta! ◊ ti afligis tropu cun custos dolojos! ◊ su bículu de sas camijas… no si bi connoschet pijas: cussu puru mi est doloju! ◊ as piantu a muzere tua cun dolojos e suspiros
Traduzioni
Francese
affliction
Inglese
affliction
Spagnolo
aflicción
Italiano
afflizióne
Tedesco
Kummer.
dólu , nm: addolu Definizione
prus che àteru, dispraxere, sentidu chi si provat po sa suferéntzia de un'àteru, candho ndhe paret male; dolore etotu, male, siat de sa carena e siat de s'ànimu
Sinonimi e contrari
apiadamentu,
dolentia,
feritza,
làstima,
piaidade
/
dabori
Modi di dire
csn:
tènnere o àere d. = èssiri dolidori pro unu; d. de coro = disprexeri mannu, secacoro; b'at de ndh'àere d. sas pedras = zente de lastimare abberu (sa pedra no zughet coro modhe!); a d. mannu, a d. mannu meu, tou, sou, nostru, issoro = pro malasorte mia, tua, sua, cun dolore o dispiaghere meu, tou, sou, e gai; pàrrere d. = pàrriri mali, dispràxiri; bestiri de d., ponni d. = pònnere su lutu, fàghere su corrutu; èssiri a dolus o patiri dolus = zúghere o sentire dolores
Frasi
àendhe dolu de onzi patidore! ◊ candho mai carchi cabadhari no ndhe at a àere dolu e ti nche picat?! ◊ bidèndhemi atristadu, finas sas pedras túnciant pro su dolu ◊ chi ti conto su contu ti ponis a dolu! ◊ sos tuos ant a bènnere pianghendhe e fatèndhedi su dolu ◊ su cundennau a s'impicu fachiat dolu a sas predas
2.
po mimi est dolu de coru a ci dhu pedri (A.Garau)◊ no azungas dolore a su dolu! ◊ su dolu est tropu forte: pessighidu mi at s'ira tua ◊ no si pigheis dolu de coru po su cras, poita su cras at a tenni is tribbulias suas (Ev)
3.
Issu si at ingortu is dolus nostus e atuau is maladias nostas (Ev)◊ dh'apu donau una pumada po su dolu a sa pala ◊ cun is dolus ti at pigau su scimprori ◊ tropu est su dolu e no potzu prus bivi!
4.
s'errore nostru sichit, a dolu mannu! ◊ so totu s'annu mandhighendhe olzatu, a dolu mannu! ◊ a dolu de sas coltzas netas mias, chi mi ant a pesu in domo! ◊ is fillus oi no si ponint dolu mancu candu morint su babbu e sa mama
5.
mi ndh'est pàssidu dolu a lis dare sa cosa menzus ◊ fut dudosedhu si fai s'úrtima oferta, ma dhi pariat dolu de coru ◊ dolu ti est parindhe a ti ndhe pesare?! ◊ mi est parindhe dolu a essire cun custu fritu!
Etimo
ltn.
dolus
Traduzioni
Francese
compassion,
pitié,
affliction
Inglese
pity,
distress
Spagnolo
compasión,
aflicción
Italiano
compassióne,
pietà,
afflizióne
Tedesco
Mitleid,
Leid.
intristadúra , nf Definizione
su s'intristare, prus che àteru nau de sa manera
Frasi
sa piciochedha totinduna fait a intristadura e nc'incrubat sa conca… (I.Pillosu)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
chagrin,
tristesse
Inglese
saddening
Spagnolo
entristecimiento,
aflicción
Italiano
rattristaménto
Tedesco
Betrübnis.
scoraméntu , nm: iscoramentu* Definizione
su scorai; dispraxere e isarcu mannu
Sinonimi e contrari
abbatimentu,
acoradura,
afrigimentu,
pesari,
triltura
/
isalcu
Frasi
candu at biu ca su tretu de fai fiat mannu meda ndi dhi fiat bénniu unu scoramentu mannu, dhi pariat ca no nci dha podiat fai ◊ candu si bit ca fintzas chini est capassu no fait su chi podit si aberrit sa bia de su scoramentu
Traduzioni
Francese
affliction
Inglese
grief
Spagnolo
aflicción,
postración
Italiano
accoraménto,
abbattiménto
Tedesco
Niedergeschlagenheit,
Gram,
Schwermut.