alàbri , nm, agt: alalpe, alarpe, alarpi, alarpu Definizione pigione papadore de petza; ómine furuncu; sa giustítzia / acudire che alalpes = ghetaisí a calecuna cosa po ndi aprofitai Sinonimi e contrari achiladori Frasi che alarpu at aggarrau unu cropu de sartitza e istichiu in buca! ◊ sos puzones in binza fint manicandhe che alarpos ◊ deretu si est ghetatu che alarpe, currenne a chentu e unu cantu, a reghepedhe (G.Albergoni)◊ s'alarpu at lantau unu puzone chin sas ungras a unchinedhu 2. sunt in chirca de notíscia cussos alarpes cronistas 3. est currendhe su bentu alarpu de sos mannos Terminologia scientifica anar Etimo spn. alarbe Traduzioni Francese harpie, rapace Inglese harpy, predacious Spagnolo rapaz Italiano arpìa, rapace Tedesco Harpyie, gierig.

allambrídu , agt: lambridu* Definizione chi si papat o bufat totu, chi no ndhe lassat a is àteros Sinonimi e contrari aframicosau, agganidu, famidu, irfamigadu / allimbridu, allimidu, allupidu, bentranu, inguglione, ingultonàrgiu, pasteri, sassagoni, sgalluponi Terminologia scientifica ntl Traduzioni Francese gourmand, goulu, vorace Inglese greedy Spagnolo glotón, voraz Italiano ghiótto, ingórdo, vorace, divoratóre Tedesco genäschig, gierig, gefräßig.

allancài , vrb Definizione pigare de mala manera, a s'airada Sinonimi e contrari abbrancai, afarcai, afarrancae, aggafai, aggarrai, aggranfare, agguantai Frasi ghetendi is farrancas a cantu poit allancat is prendhas de s'oreria ◊ agatat sa cosa, si dh'allancat e ponit in busciota ◊ chi allancu s'oreria no torru a trabballai! ◊ dus cropus de iscupeta de asegus dh'allancant Traduzioni Francese attraper avidement Inglese to catch avidly Spagnolo agarrar Italiano afferrare avidaménte Tedesco gierig packen.

allimbràre , vrb Definizione papare cun asuria Sinonimi e contrari lambrire, irrujonare, istruntzonare Etimo srd. Traduzioni Francese manger comme un goinfre Inglese to eat greedily Spagnolo comer con avidez, a dos carrillos Italiano mangiare con ingordìgia Tedesco gierig essen.

allupíri , vrb rfl: allupriri, allurpire, allurpiri Definizione su si betare che lupu, papare che lupu, aira Sinonimi e contrari afarcai, allupiare 1, botzicare, ingolopire Etimo srd. Traduzioni Francese se jetter sur la nourriture, se gaver Inglese to throw oneself like a wolf, to gulp down Spagnolo atracar, hartar Italiano avventarsi come un lupo, ingozzarsi Tedesco gierig essen.

ammofàdas , avb Definizione cun allurpidura, a s'airada Traduzioni Francese goulûment Inglese greedyly Spagnolo glotonamente Italiano ingordaménte Tedesco gierig.

ammossàre , vrb Definizione papare a móssigos mannos, pigare a móssigos Sinonimi e contrari addentai, addenticare, iscafitai, monsiare, mòssere Frasi l'ammossat su matzone a mossu licu (P.Casu)◊ mi bidia minoredhu ammossendhe mela birde porrale Etimo srd. Traduzioni Francese mordre avec avidité Inglese to bite greedly Spagnolo morder con avidez Italiano mòrdere con avidità Tedesco gierig beißen.

assuríu , agt: asuridu, asuriu, esuridu*, isoridu Definizione nau de unu, chi iat a bòllere cosa meda, chi iat a bòllere totu isse, chi no iat a bòllere lassare nudha a is àteros; si narat fintzes in su sensu de sidiu meda Sinonimi e contrari abbramidu, àidu 1, allimitzidu, asuriosu, aulidu, codiciosu / aggantzadu, coghedhu, cringone, ingurdone, ispiceche, issotzigadore, limidu, pistricu, soridu, sulieri, susuncu, tzecosu / sedidu Frasi is bècius contant a is piticus custus contus po dhus imparai a èssiri ne trasseris e ne asurius ◊ torradindi a andai, istràngiu asuriu! 2. so torrau a custa terra ammaghiada che ómine asuriu Terminologia scientifica ntl Traduzioni Francese avide, usuraire Inglese usurer, avid Spagnolo ávido, usurero Italiano àvido, usuràio Tedesco gierig.

asuriósu , agt Definizione chi tenet asuria, disígiu malammodidu, esagerau, de cosa Sinonimi e contrari abbramidu, àidu 1, allimitzidu, apedhiosu, assuriu, aulidu, avridu, codiciosu, marracànciu, spedhiosu Frasi a s'asuriosu no dhi abbastat ni birdi e ni sicau ◊ non seu asuriosu de dinai: su tanti de bivi ge dhu tengu ◊ is proprietàrius funt prus asuriosus: ita depeus isperai, chi si stremessint po una pariga de mortus de fàmini?! (M.Caddeo) Terminologia scientifica ntl Etimo srd. Traduzioni Francese avide Inglese avid Spagnolo ávido Italiano àvido Tedesco gierig.

bentrànu , agt Definizione chi bolet totu po sa bentre sua, chi si papat fintzes su chi tocat a is àteros Sinonimi e contrari allambridu, allupidu, budhone 1, inguglionalzu, inguglione, iscorpargiau, mangiufoni, pasteri, sassagoni, sgalluponi | ctr. dadivosu Frasi su monte pro chimbanta miza francos li ant tzédidu, sos síndhigos bentranos (B.R.Carbone) Terminologia scientifica ntl Etimo srd. Traduzioni Francese goulu, gouinfre Inglese greedy Spagnolo goloso, glotón Italiano ingórdo Tedesco gierig.

ingolopíre , vrb: ingulupire Definizione papare coment'e chi unu no apat bistu mai alimentos, papare meda Sinonimi e contrari afarcai, allupiri, botzicare, ingollopare, intuviri, iscorporai Frasi si ndhe ant ingulupidu sos ghiraditos de cussa peta ◊ zughiat unu bículu de peta mastighendhesilu pro si l'ingulupire Traduzioni Francese s'empiffrer Inglese to gulp down Spagnolo atracarse Italiano ingozzarsi Tedesco gierig essen.

intrudhíri , vrb Definizione betare totu a corpus, papare meda, tzatzare a tropu Sinonimi e contrari abbentrare, abbiscarzare, abbudagare, abbuselcare, abbuzare, atatamacare, imbrentai, intullai Frasi e papant e bufant e, ispingi ispingi, s'intrudhint totu: pani, casu e binu! (V.Ulàrgiu) Etimo itl. intrugliarsi Traduzioni Francese s'empiffrer Inglese to gobble, to stuff oneself Spagnolo engullir, hartar Italiano ingozzare, rimpinzarsi Tedesco gierig essen.

làmbidu , agt, nm: làmbridu, làmpidu Definizione chi o chie disígiat e bolet meda o totu issu; chi est disigiau / l. de potéssia = chi bolet cumandhare Sinonimi e contrari aframicosau, agganau, agganidu, disigiosu, famidu, irfamigadu, làmbidu, soriolu 2. su mele est cosa làmbida meda Etimo ltn. languidus Traduzioni Francese avide, gourmand Inglese greedy, gluttonous Spagnolo ávido, avaricioso, codiciado, glotón Italiano àvido, golóso Tedesco gierig.

licàldu , agt: licardu, licarzu Definizione nau de cosa de papare, chi est bona saboria, praghillosa, gustosa meda; nau de unu, chi dhi praghent is cosas saborias, chi dhi praghet a papare druches Sinonimi e contrari licantzu, lichitosu, lichitu, licu / licàngiu, licaniàrgiu, lingherdu / cdh. licaldoni Frasi teniat unu naturale: li aggradaiat sa cosa licarda! 2. ischia chi fit licarda e li dei su cuntentu ◊ ladinu chi fit licaldu: mentovaiat meda cosa de manigare ◊ at assazadu su giagadu ca ndhe fit licardu meda Etimo itl. leccardo Traduzioni Francese savoureux, appétissant Inglese tasty Spagnolo gustoso, glotón Italiano gustóso, ghiótto Tedesco schmackhaft, gierig, naschhaft.

lícu , agt Definizione nau de cosa de papare, chi est saboria meda, licante; nau de unu, chi est delicau, fine de gustos, chi dhi praghent meda unas cantu cosas de papare, chi est un'ingurtone, chi iat a bòllere totu issu Sinonimi e contrari licantzu, lichitu, licuridu Modi di dire csn: l. cantendhe = chi piaghet meda candho cantat; èssere l. de ccn. cosa = èssere amantiosu, learebbei gustu meda Frasi l'ammossat su matzone a mossu licu mancari imbrastiadu de piúere ◊ tzancanos, betzos e iscadrudhados che passades totugantos che cosa lica, como chi in bidha no che at zòvanos! 2. ancora femu a iscí chi ses de istògumu licu ◊ cussu est licu de onores 3. padronos licos chi ti ant surzidu sas funtanas! Etimo srd. Traduzioni Francese exquis, gourmand Inglese exquisite, gluttonous Spagnolo exquisito, glotón Italiano squisito, ghiótto Tedesco köstlich, gierig, naschhaft.

ociànu , agt: ocrianu, oghianu 1, ogianu, ogranu, ogrianu 1, ojanu, oxanu Definizione nau de ccn., chi ponet ogu a sa cosa de is àteros e no si cuntentat de su chi si dhi giaent, de su suo, chi dhi paret pagu o peus; nau de cosa, chi est bella a dha bíere, chi cuntentat s'ogu Sinonimi e contrari abbramiu, betiosu, oghimannu / ocione, ojosu / cdh. ugianu Frasi ojanu comente fit, si at costoidu su pane pro si lu manigare isse solu ◊ faghe bene sas partes, già l'ischis chi isse est ogrianu! ◊ cussu est ogrianu: ndhe li dias pagu o meda, ti narat chi est pagu! ◊ su prus oghianu tzérriat poita sa prus manna fita ndi bolit pigai (Lai) 2. est pruna madura e oghiana ◊ bollu cudhu préssiu, ca est prus oghianu Cognomi e Proverbi smb: Oggianu, Oggiano, Otgianu, Otgiano / prb: su malu partire faghet sa zente ojana Terminologia scientifica ntl Etimo srd. Traduzioni Francese difficile à contenter, goulu Inglese greedy Spagnolo descontentadizo Italiano incontentàbile, ingórdo Tedesco unersättlich, gierig.

sgagliubbài , vrb: sgallubai, sgallupai, sgalubbai Definizione papare a meda, a s'airada, tzatzare a tropu Sinonimi e contrari abbentrare, abberchedhare, abbidhiai, abbiscarzare, abbrentosicare, abbudagare, abbudhescare, abbuselcare, abbuzare, atatamacare, imbrentai, intrudhiri Frasi acudint a dogna festinu e si sgallubant a ismurzu, a prandi e a cena ◊ cudhus duus cumènciant a sgallupai… un'isciacuera de macarronis a cada s'ant papau! Traduzioni Francese s'empiffrer Inglese to stuff oneself Spagnolo atiborrar, hartar Italiano scuffiare Tedesco gierig essen.

spedhiósu , agt Definizione chi tenet ispédhiu, unu disígiu mannu de calecuna cosa Sinonimi e contrari abbramidu, apedhiosu, apilliadu, apitadu, aulidu, intirioladu, pistichinzosu, schinitzosu, unigosu Frasi is cassadoris torrant a sa famíllia allirga, spedhiosa, cun libba e mesa de cosa in sa mucíllia ◊ spedhiosu, seu circhendi a tui ◊ dèu fua spedhiosu de cumprendi ita fuat su strubbu a su coru Etimo srd. Traduzioni Francese avide, désireux Inglese eager Spagnolo deseoso, ansioso Italiano bramóso, ansióso Tedesco gierig, begierig.

«« Cerca di nuovo