afligídu , agt, pps: afrigiu,
afrizidu,
afrizitu,
afriziu Definizione
de afligire; chi est coment'e in pena, sufrindho in s'ànimu, dispràxiu
Sinonimi e contrari
acoradu,
atribbuladu,
contribbuladu,
iscoradu,
iscoridu
Frasi
est Deus beneitu e sapiente salvadore de s'ànima afrigida ◊ tui ses su consolu de is afligius ◊ sas oras bellas fuent e ti aciapas cun s'ànima afligida ◊ totugantos narant peràulas de acunnortu a sa mama afrizida ◊ ita vida afligia chi megu de passai!…
Traduzioni
Francese
affligé
Inglese
afflicted
Spagnolo
afligido
Italiano
afflitto
Tedesco
traurig.
anneàdu , pps, agt: anneatu,
anneau Definizione
de anneare; chi sentit anneu, ifadu, orroschimentu
Sinonimi e contrari
annozadu
2.
sa michina mi at fatu pejus e m'intendho prus anneada ◊ anneatu, chirco de no bi pessare a sa minetza de morte chi mi ant fatu ◊ si est iscampiata abbochinanne anneata ca cudhos fint a boches zocanne ◊ mannedha in dommo de sas fizas est fitianu anneada e a murrunzos, ca no est in dommo sua!
Traduzioni
Francese
triste
Inglese
sad
Spagnolo
triste
Italiano
rattristato
Tedesco
traurig.
annicàdu , pps, agt Definizione
de annicare
Sinonimi e contrari
abbrudhatu,
abbutzadu,
acubadu,
aggromolau,
annozadu,
inconadu,
nechidau,
pirmatu
| ctr.
allegru,
pregiosu
2.
sas velas dissipadas, sas abbas annicadas mi fatesint paura (R.Congiu)◊ resto annicadu pensendhe a su fogu chi nos brúsiat badhes e costeras (P.Giudice Marras)◊ paret sempre annicada, faedhendhe
Traduzioni
Francese
triste
Inglese
bad mood
Spagnolo
triste
Italiano
triste,
di malumóre
Tedesco
traurig,
schlecht gelaunt.
annozàdu , pps, agt: annugiau,
annungiau,
annuzadu Definizione
de annozare / a s'annuzada = patindho annógiu, annogiaos
Sinonimi e contrari
annoxau
/
anneadu,
annicadu,
intristau,
pirmatu
| ctr.
allegru,
pregiosu
2.
fúrriat su pobidhu a domu e agatat sa mulleri annungiada ◊ prangendi!… de unu paghedhu de tempus ti biu totu annugiada
3.
li colat in bijone ammentos de candho a s'annuzada tribbulaiat fatu su babbu
Traduzioni
Francese
triste,
mélancolique
Inglese
sad,
melancholy
Spagnolo
triste
Italiano
triste,
malincònico
Tedesco
traurig,
melancholisch.
aporàdu , pps, agt Definizione
de aporare / a. che carrabbusu chi at pérdiu sa botza = si narat a befe a chie si mustrat aporadu pro nudha, chentza bisonzu
Sinonimi e contrari
acoradu,
atribbuladu,
contribbuladu,
iscoradu,
iscoridu
Traduzioni
Francese
affligé,
tourmenté
Inglese
afflicted
Spagnolo
afligido
Italiano
afflitto,
angustiato
Tedesco
traurig,
betrübt.
asseriài, asseriàre , vrb Definizione
abbrandhare unu movimentu; nau de ccn., su si fàere sériu, serionzu, acabadu, pentzamentosu, tristu; fàere a mancu, arrisparmiare de fàere calecuna cosa
Sinonimi e contrari
abbacai,
abblandai,
abbonantzai,
apachiare,
apasaogare,
assebiai,
asselenare,
assussegai
/
asseriatzare,
seriari
| ctr.
agegherai,
salarzare,
seguzare
/
allegrare
Frasi
s'arriu surrungiosu si est asseriau ◊ fit una rundhinedha, ma como si est asseriada abberu ◊ sos canes si sunt asseriaos ◊ candho at intesu gai, s’aira sua contra a issu si est asseriada
2.
fit unu pitzinnu asseriadu impresse, chena risos ◊ arrispundendi, cuss'ómini brullanu si fiat asseriau
3.
biadu a chie assériat, assumancu a betzu!
4.
assériadi, asséria, de ti cojare: sa vida est menzus bajana!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se calmer,
devenir sérieux
Inglese
to calm down,
to become sad
Spagnolo
calmarse,
entristecerse
Italiano
calmarsi,
rattristarsi
Tedesco
sich beruhigen,
traurig werden.
atejàre , vrb Sinonimi e contrari
intristai
2.
s'ànima mia est atejada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
attrister
Inglese
to sadden
Spagnolo
entristecer
Italiano
attristare
Tedesco
traurig werden.
cordozósu , agt Definizione
corimodhe, chi sentit cordozu, chi tenet làstima de s'àteru
Sinonimi e contrari
afrescionosu,
cumpassivu,
feritzosu,
lastimosu,
piadosu,
piaidadosu
Frasi
mi paret cordozosu chin sa cara cobarda, su sole ◊ Maria Vírgine e sas àteras Marias sunt cordozosas e pianghendhe candho tocant sas carres marturizadas de Gesusu
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
triste,
compatissant
Inglese
sad
Spagnolo
triste
Italiano
triste,
compassionévole
Tedesco
traurig,
erbärmlich.
dispiàchiu , pps, agt: dispiàghidu,
dispiàghitu,
dispràsiu Definizione
de dispiàchere; chi est provandho dispraxere
Sinonimi e contrari
abbrudhatu,
amarguradu,
annicadu,
atassau,
discuntentu
| ctr.
piàchiu
/
contentu,
pregiau
Frasi
si fiaus postus a arrí, perou sa cosa si fut dispràxia etotu
2.
su sardu austesu puru at comintzau a mòrrede e seus totu dispràsios ◊ festus morendi de su sidi, andaus a circai àcua ma no nd'eus agatau e si ndi seus torraus dispràxius
Traduzioni
Francese
qui a beaucoup de peine
Inglese
disliked,
annoyed,
sorry
Spagnolo
disgustado
Italiano
dispiaciuto,
contrariato
Tedesco
betrübt,
traurig.
incorrutài , vrb: incurrutai Definizione
primmare, essire tristu, agiummai coment'e istare in dolu (corrutu); pònnere su corrutu
Sinonimi e contrari
intristai
/
corrutae
| ctr.
allegrare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
s'attrister
Inglese
to become sad
Spagnolo
entristecerse
Italiano
rattristarsi
Tedesco
traurig werden.
pibinósu , agt: pibiosu,
pipiosu Definizione
nau de ccn., chi s'istat coment'e lamentandho, chesciandho, lastimandho (o fintzes a foedhos malos, a lamentu), chi faet pena, chi est tenendho dolu, sentindho dolore o làstima
Sinonimi e contrari
achiguladu,
chensciosu,
lastimosu,
memulosu,
piantinosu,
piciosu,
pipiajolu
Frasi
su bentu s'intendhet muilendhe lamentu pibiosu ◊ oi puru ses pipiosa: ite as papau, arranas?! ◊ li ant fatu s'interru a tocu pibiosu de campana ◊ at nau s'orassione chin boche pipiosa ◊ is cucus s'arrespundint apari cun boxi pibinosa ◊ cun boghes pibiosas intonade chi piangat dogni coro trapassadu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
plaintif,
attristant
Inglese
mournful,
sad
Spagnolo
quejumbroso,
triste
Italiano
lamentévole,
mèsto
Tedesco
klagend,
jammernd,
traurig.
tríltu , agt: tristu Definizione
chi est sériu meda e dispràxiu, fintzes malafortunau, pòberu
Sinonimi e contrari
anneadu,
annicadu,
annozadu,
atassau,
intristau,
pirmatu
/
pòberu
| ctr.
allegru,
contentu,
pregiau
Modi di dire
csn:
tristu che zerru, che a sa Maria, che sa die mala, che s'annada mala, che sa noti, che isposu pentiu, mannu e niedhu, che cenarba santu; min. tristixedhu (= unu pagu t. o fintzas meda)
Frasi
goi trista ti paras, mancu s'amore perfetu separas? ◊ si fiat fatu tristu che sa noti ◊ seis tristus pareis ca teneis su mortu in domu! ◊ l'apo acatau tristu chi mancu una note de iverru!
2.
su ci leas a tristos leas a Cristos
Traduzioni
Francese
triste
Inglese
sad
Spagnolo
triste
Italiano
triste
Tedesco
traurig.