Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

acubilàre acobilàre

acubudhàre , vrb: cubudhare Definitzione pònnere su cugudhu Sinònimos e contràrios acapuciai, acucullai, acucutare, acuguciai, acugudhai, incugudhai | ctr. iscugutare.

acúca , nf Definitzione un’erba chi assimbígiat a su pastudrèmini a nodos in s’arraighina, ma faet coment’e una candhelita fine arta chi in punta po su frore e sèmene est grussa paret coa de gatu curtza / acuca de benatzu = àtera zenia de erba chi faghet in logu friscu, de abba (Schedonorus arundinaceus) Sinònimos e contràrios coiatu, cucacuca, pilini, scariola / ttrs. arabatu 1 Terminologia iscientìfica rba, Phalaris bulbosa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu alpiste Ingresu bulbous canarygrass Ispagnolu triguera cabañuela, falaris Italianu scagliòla Tedescu Glanzgras.

acúca 1 , nf Definitzione una genia de órgiu areste Terminologia iscientìfica rba, Hordeum bulbosum Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu orge bulbeuse Ingresu bulbous barley grass Ispagnolu cebadilla bulbosa Italianu códa di tòpo Tedescu Wiesenlieschgras, Knollengerste.

acucacúca , avb Definitzione andhare o istare a. = andai a pampadas, a pampas, a s'imbàtoro, a su cua cua a manera de no si fai biri, o fintzas timendi Frases bi fisti tue puru acucacua che su cucummiau in moridina! ◊ paret chi la bida abbandha intro de gianna, sempre in ilgiros a s'acucacuca, a minnanna ◊ fint coment'e túrtures in su trigu, a s'acucacuca, furendhe ◊ manízadi, maniza, e faghe sa multra che chi ti che andhes e tòrrache a inie acucacuca! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu à quatre pattes Ingresu on all fours Ispagnolu a gatas, a escondidas Italianu carpóni, di nascósto Tedescu auf allen vieren, heimlich.

acucàda , nf Definitzione cosa chi si faet comente benit a conca, chentza dha pentzare comente si tocat, chentza dha cunsiderare bene Sinònimos e contràrios aconcada, atzilivriada, isconchinedhada, meleda Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu imprudence Ingresu imprudence Ispagnolu imprudencia Italianu imprudènza, risoluzióne subitànea Tedescu Unvorsichtigkeit.

acucadíta , nf Definitzione genia de pigionedhu chi faet su niu in terra: abbitat e nidat in Sardigna, est una de is atrapaditas Sinònimos e contràrios acucapedra, alàuda, alimannu, apatapata, apataderra, arenarza, atacaterra, atapadita, atrapadita, camparitza, chinisera, cucubiu, cucullia, iscrianissa, papaditza, piatarita, pratabrata, sterrighinatzu, terrighinatza, terranu, ungallonga Terminologia iscientìfica pzn, lullula arborea familiaris, melanocorypha calandra, calandrella brachydactyla, alauda arvensis cantarella Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu alouette Ingresu skylark Ispagnolu totovía, terrera común, calandria, alondra Italianu tottavilla, calandra, calandrèlla, allòdola Tedescu Heidelerche, Kalanderlerche, Kurzzehenlerche, Lerche.

acucadólzu , nm: acucadorzu Definitzione logu chi faet a si cuare, a chistire cosa Sinònimos e contràrios acuadórgiu Frases s'acucadolzu in s'anta de su muru niunu lu podiat bídere ◊ su sero che recuia sa màchina in s'acucadorzu sou ◊ su nuraghe lassadu derrúere est un'acucadolzu de laghinza Ètimu srd.

acucadòri , agt, nm Definitzione chi o chie faet su chi dhi acucat, comente dhi meledat fintzes in arriscos de àere o fàere dannu Sinònimos e contràrios aconcaditu, arriscadu, atreviu Ètimu srd.

acucadórzu acucadólzu

acucàdu , pps, agt Definitzione de acucare 1 Sinònimos e contràrios ammagadu, cuadu 2. sas pudhas sunt acucadas in s'umbra ◊ sa fémina zughet sa criadura acucada in coa ◊ in domo tua bi at una colovra acucata.

acucadúra , nf Definitzione cosa pagu cunsiderada; cosa fata sentza istare pentzandhodhoe meda, cosa de abbetiosos puru Sinònimos e contràrios aconcada, acucada, meleda Ètimu srd.

acucàe , vrb: acucai 1, acucare Definitzione bènnere a conca, nau mescamente in su sensu de fàere cosa chentza dha cunsiderare bene; a logos, fintzes fàere suma, aciúnghere unu tanti faendho prus suma manna, ammuntonare / acucau e fatu = bénnidu a conca e fatu, sa nada sa fata Sinònimos e contràrios abbecucare, aconcae, imberriocare, meledai / summai Frases ita ti est acucau, chi ti ndi bolis andai?! ◊ si mi acucat mi domo unu molente ◊ ma ita ti est acucau, a dhu spurtiri a cussa manera!? ◊ mi est acucada un'idea 2. in sa tanca ant ispeldiau e acucau sa pelda Ètimu srd.

acucài , vrb: acucare 1 Definitzione coment'e cuare, partare sa conca (cuca), nau in su sensu de si cuare o carragiare fintzes cun totu sa carena, fintzes po si aprigare o pònnere asuta in calecunu logu candho est proendho o faendho àteru tempus malu (acucare a logos nau in su sensu de si incarare) Sinònimos e contràrios aciunciulire, acoconare, aconcolai, acuconare, acuculiare / abbuare, afufai, ammacionai, apaltare, apatai, cuerrai, frànghere, istichire | ctr. essire Frases canno l'intenniat a órulos, si acucaiat in d-unu corrale ◊ in su cozolu su piús asciutu mi acuco in su cabbanu ◊ geo mi acucaia in d-unu corrale tupànnemi sas oricras ◊ fit acucadu, coment'e sempre, addaisegus de calchi logu 2. dogni tantu mi acucai a sa gianna aisetandhe cudhu tedescu 3. si est acucadu dae s'abba Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu se blottir Ingresu to crouch, to protect oneself Ispagnolu agazaparse, refugiarse Italianu accovacciarsi, ripararsi Tedescu sich zusammenkauern, Zuflucht suchen.

acucài 1 acucàe

acucài 2 , vrb Definitzione abbatilare, fàere a cucu, a cumossu, totu apicigau apare Frases toca, beni a papai ca assinuncas s'arrosu si acucat!

acucàju achicàju

acucàre acucàe

acucàre 1 acucài

acuchedhàre , vrb Sinònimos e contràrios acucai Ètimu srd.