assupédhu , nm: supedhu* Definitzione su torrare àlidu a cropu, mancamentu de s’àlidu chi faet a chie pranghet a meda; bémida, respiru chi si faet a pelea Sinònimos e contràrios acoramentu, atzuconamentu, singurtu, sucúturu, surpúliu, tzuconi, tzúcuri / afandha, assúpidu, bémida, irbúfida. Frases
assúpidu , nm: assupu,
súpidu Definitzione
s'alenu chi s'intendhet in is bruncos o in prumones de chie respirat male (po maladia) o a forte (po pelea chi at leau)
Sinònimos e contràrios
acalamamentu,
afandha,
afodogu,
afogu,
assenegu,
assubentu,
bémida,
irbúfida,
supedhu
Frases
currendho a cuadhu intendhiat s'assúpidu de s'animale ◊ no dh'intendhes s'assúpidu de su minadore aferrau a s'orroca? (I.Patta)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
essoufflement
Ingresu
breathlessness
Ispagnolu
jadeo
Italianu
affanno
Tedescu
Atemnot.
assúpra assúa
assuprída , nf: suprida Definitzione
su assuprire o lòmpere a unu logu, ma mescamente su lòmpere, betare manu o giare a pitzu a unu o a calecuna cosa po atripare, furare, trebballare
Sinònimos e contràrios
assuprimentu,
benia
/
acirrada,
acollada,
afracada,
colpu,
infilipada,
lómpia
Frases
a s'assuprida mia deretu si est calladu ca no cheriat a l'intèndhere ◊ a s'assuprida totugantos ant saludadu su mastru
2.
una bella assuprida li amus dadu oe, a su triballu: che ndhe amus fatu meda abberu! ◊ s'assuprida chi li at fatu lu at lassadu biaitu meru
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
assaut,
attaque
Ingresu
attack
Ispagnolu
asalto
Italianu
assalto
Tedescu
Überfall.
assuprídu , pps, agt Definitzione de assuprire; fintzes fruniu, chi tenet o portat calecuna cosa chi serbit (es. ainas) Sinònimos e contràrios arribbau, lómpidu / forniu 2. istat mezus cue chi no in su bàntzigu, ancus chi assupridu de tremata e de manta de lana ◊ messendhe fint bene assupridos de pedhes de nanti e de manighiles.
assupriméntu , nm Definitzione su assuprire, su bènnere; fintzes apretu, dificurtade Sinònimos e contràrios acudida, assuprida, benia Maneras de nàrrere csn: pro a. = pro netzessidade, bisonzu; fàghere cosa in a. = impresse, a s'impressida Frases s'assuprimentu de sa zente fit meda (P.Casu).
assupríre , vrb: suprire* Definitzione
lòmpere a unu logu, lòmpere cun sa manu a una cosa, giare a pitzu a unu o a calecuna cosa (po fàere trebballu, atripare, furare o àteru); batire cosa, bènnere de cosa; contivigiare, fàere calecuna cosa; giare, aporrire
Sinònimos e contràrios
acodie,
arrivire,
ciòmpere,
cròmpere,
lòmpere
/
agiudai,
batire,
donai,
frunire
| ctr.
andai,
tocai 1
Frases
no bi assuprimus a fagher dinari gai meda pro cussa còmpora ◊ a ite ora assuprides a bidha? ◊ in cussu bi at assupridu zente e barigada mi che est s'ora ◊ tropu in artu est cussa cosa e dae terra no assupro a la leare ◊ si ti assupro a fuste ti ponzo in tàulas de letu! ◊ li sunt assupridos a lu mazare, ca l'ant agatadu solu
2.
in cudhu tempus de bisonzu issos mi ant assupridu ◊ dinari a nois no nos ndhe assuprit dae logu perunu
3.
sas notíscias de s'argumentu mi las at assupridas tia Cubeddu de S'Ulumedu (G.Addis)
Tradutziones
Frantzesu
survenir
Ingresu
to arrive,
to throw oneself
Ispagnolu
sobrevenir,
lanzarse
Italianu
sopraggiùngere,
avventarsi
Tedescu
überraschend kommen.
assúpu assúpidu
assúra ansúra
assuràre assoràre
assuràu assoràtu
assurbitài , vrb Definitzione bufare a tzichedhu a tzichedhu Sinònimos e contràrios ticare Frases assurbita assurbita m'iscinitzas is venas, mi alluatzas, mi arbigas e mi ponis forrogu Ètimu srd.
assurcadúra , nf: surcadura* Sinònimos e contràrios sulcamentu.
assurcàe, assurcài, assurcàre assulcài
assurdidàde , nf Definitzione
cosa, chistione o arrexonamentu chi no tenet sétiu, chi no torrat paris cun s'iscopu chi iat a dèpere tènnere, chi no cuncordat
Tradutziones
Frantzesu
absurdité
Ingresu
absurdity
Ispagnolu
absurdidad
Italianu
assurdità
Tedescu
Sinnlosigkeit.
assúrdu , agt Definitzione
chi no tenet sétiu, chi no torrat paris e antzis est a iscórriu cun s'iscopu chi tenet o chi iat a dèpere tènnere
Sinònimos e contràrios
| ctr.
lógicu
Tradutziones
Frantzesu
absurde
Ingresu
absurd
Ispagnolu
absurdo
Italianu
assurdo
Tedescu
absurd.
assuriméntu , nm Sinònimos e contràrios allurpidura, arràngulu, asuria, asurímini, isuria, limiore | ctr. bonugoro Ètimu srd.
assuríu , agt: asuridu,
asuriu,
esuridu*,
isoridu Definitzione
nau de unu, chi iat a bòllere cosa meda, chi iat a bòllere totu isse, chi no iat a bòllere lassare nudha a is àteros; si narat fintzes in su sensu de sidiu meda
Sinònimos e contràrios
abbramidu,
àidu 1,
allimitzidu,
asuriosu,
aulidu,
codiciosu
/
aggantzadu,
coghedhu,
cringone,
ingurdone,
ispiceche,
issotzigadore,
limidu,
pistricu,
soridu,
sulieri,
susuncu,
tzecosu
/
sedidu
Frases
is bècius contant a is piticus custus contus po dhus imparai a èssiri ne trasseris e ne asurius ◊ torradindi a andai, istràngiu asuriu!
2.
so torrau a custa terra ammaghiada che ómine asuriu
Terminologia iscientìfica
ntl
Tradutziones
Frantzesu
avide,
usuraire
Ingresu
usurer,
avid
Ispagnolu
ávido,
usurero
Italianu
àvido,
usuràio
Tedescu
gierig.
assurragàre assorrogàre