currelàda , nf Definitzione su cúrrere, mescamente su cúrrere de is cuadhos po istirare is cambas innanti de cúrrere su pannu Sinònimos e contràrios currera Frases già isco sas bostras curreladas e comente giamades cun sos tzinnos ◊ e cantas curreladas ti faghias cantendhe cantu in coro brotaias! Ètimu srd.
currèlla currèla
currellài, currellàre , vrb: currigliare,
currillai,
currillare,
currilliai,
currizare,
currullai,
currullari Definitzione
andhare a giru, istare a su curre curre, currendho de unu corrígliu a s'àteru; cúrrere aifatu a unu po dhu cracare / currillare cun s'unu e cun s'àteru = currilliai avatu de s'unu e de s'àteru
Sinònimos e contràrios
currirzare,
curritai,
incorrillai,
iscurrizare,
scurrellai
/
perseghire
/
cobèrrere
Frases
cun s'alta fantasia a currellare allargade su bolu, o versos mios (A.Casula)◊ s'istúdiu est s'iscusa po currellai in citadi ◊ est a totu dí currellandu ◊ Nanni recuit istracu de currizare ◊ sos crios istant currillandhe ◊ su sirbonedhu essit de sa foxina po currullari
2.
mi ant currelladu che un'assassinu ◊ cussu currizat sas féminas ◊ a issus dhus bolia currullai fintzas a candu, médius, iant ascurtai ◊ las currizat che lupu chi giompet a s'anzone ◊ ite ti apo fatu, chi mi curriglias?! ◊ ancu lu currígliet s'espe! ◊ l’ant currigliadu e tentu ◊ citeisidha, chinonca is mortus si ndi pesant de sa tumba e si currulant!
3.
apu fatu currullai sa conilla
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
courir
Ingresu
to run here and there
Ispagnolu
correr
Italianu
córrere qua e là
Tedescu
hier und da laufen.
curréllu currèla
currènta, currènte , nf Definitzione
su cúrrere, su andhare currendho; una genia de ballu, su ballu de su curre curre / iscapai una currenta = illoràresi o tzucare a cúrrere
Sinònimos e contràrios
culta,
currela,
currera,
curridina,
currinzu
Frases
at iscapau una currenta chi no at bidu mancu su caminu ◊ zuchet sa cara ifriscada a sa currenta de su bentu
Tradutziones
Frantzesu
course
Ingresu
run
Ispagnolu
carrera
Italianu
córsa
Tedescu
Lauf.
currènte 1 , nf, agt: currenti Definitzione
cosa chi passat, chi curret, nau mescamente de bentu, abba, elétricu, o fintzes àteru; nau de cosas chi podent passare, chi funt de como, de su tempus presente; nau de nodu, chi no abbarrat firmu istrintu, ma chi est sugetu a si istrínghere cantu prus si tirat / su significau de s'itl. contro corrènte = a ribissusu
Sinònimos e contràrios
bentu
/
currentina
/
elétricu
/
curréntile
Maneras de nàrrere
csn:
segàreche sa c. a unu, a una domo = istacai is filus de sa currenti; c. bassa, arta = cun paga, cun meda tensione; muneda currenti = sa chi balet como; contu c. = númeru de su contu chi unu tenet in banca o in posta e pabilu de cumpilare pro mandhare dinari a unu númeru de contu de ccn.
Frases
tontonancedha cussa fentana, ca nc'est currenti!
2.
atentu in su riu, no ti che trazet sa currente! ◊ me in su mari dhoi at currentis mannas acoment'e arrius ◊ sa currenti de su frúmini est trulla
3.
cun sa currente bi at pagu de brullare, ca fúrminat! ◊ oe sa currente est manchendhe meda: totora si che andhat
Tradutziones
Frantzesu
courant
Ingresu
current,
running
Ispagnolu
corriente
Italianu
corrènte,
scorsóio
Tedescu
Strom,
laufend.
currènte 2 , nm Definitzione
orrugu de linnàmene longu, deretu e bene segau, grussitu, impreau mescamente faendho teuladas po poderare sa canna acapiada
Sinònimos e contràrios
bigarone,
listellu,
tzivina 1
Ètimu
itl.
corrente
Tradutziones
Frantzesu
soliveau
Ingresu
rafter
Ispagnolu
vigueta
Italianu
travicèllo
Tedescu
Lagerholz.
currènti currènte 1
curréntile, curréntili , agt Definitzione
chi sucurret, nau prus che àteru de nodu chi no est acapiau de istare firmu, de no s'iscapiare, o fintzes de nodu sugetu a si istrínghere cantu prus si tirat
Sinònimos e contràrios
currente 1,
cúrrinu,
scurréntili
| ctr.
acugurrau
2.
s'insalà tocat a dha sciacuari in s'abba curréntili
Ètimu
ltn.
currente(m)
Tradutziones
Frantzesu
coulant
Ingresu
flowing,
running
Ispagnolu
corredizo
Italianu
scorrévole,
scorsóio
Tedescu
fließend.
currentína, currentínu , nf, nm Definitzione abba chi curret in s'erriu, in su mare, fintzes sa cora ue curret abba; s'ària chi passat, ària in movimentu; genia de càntidu a sa campidanesa, fua cumposta de duinas a rima lobada sentza de arretroga de rimas cun is duinas chi sighint Sinònimos e contràrios currente 1, traghinu / bentu Maneras de nàrrere csn: cantai a sa c.; èssere o fàghere in c. = debressi meda, irfuirfui; is currentinas = sas primas 24 dies de cabidanni, chi nachi tiant antibitzare su tempus de totu s'annu Frases biviat in su currentinu de su frúmini mannu una trota…◊ cúzicati bene in cussa currentina! 2. a sa currentina cumponint cantus de ispàssiu e de sentidu a segundu de su fundóriu de chini cantat e de chini ascurtat.
currentínu 1 , agt Definitzione chi istat currendho Frases in sa mudrina, a chirru solianu, difenninne anzonedhos currentinos chi s'aunint in sos pesatzinos, unu zovanedhu a libbru in manu (S.Are) Ètimu srd.
currèntza, curréntzia , nf Definitzione
su fàere de bisóngiu dónnia pag'ora e a modhe meda po calecuna cosa papada chi at fatu male; fintzes abba currendho in is errios
Sinònimos e contràrios
alloina,
atílimu,
cacaredha,
corrontza,
cussu 1,
iscurrensa,
iscurrentziadura,
iscussina,
iscussura 1,
labina,
terchinzu
/
cdh. currintina
/
currentina
2.
Tarsília iat segau unus cantu froris e dhus iat ghetaus in sa curréntzia de s'arriu
Terminologia iscientìfica
mld
Tradutziones
Frantzesu
diarrhée
Ingresu
diarrhoea
Ispagnolu
diarrea
Italianu
diarrèa
Tedescu
Durchfall.
currèra , nf Definitzione
su curre curre, su cúrrere
Sinònimos e contràrios
culta,
currela,
currenta,
curridina,
currinzu,
curtura,
iscurrizu
Frases
ammentat curreras a cadhu, catziadas, rebbotas ◊ ite fogosa e pàsida currera, sa tua!…◊ apustis de una currera de cuíndixi chilómitrus fiat fadiau ◊ sas pudhedras sunt in muta de currera
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
course
Ingresu
run,
running
Ispagnolu
carrera
Italianu
córsa
Tedescu
Lauf,
Laufen.
cúrrere , vrb: curri,
cúrriri Definitzione
andhare o fàere andhare cun lestresa manna, lestru de coitare meda, faendho tretu (o cosa) meda in pagu tempus; andhare aifatu a ccn. o de calecuna cosa, nau mescamente de is animales mascos chi istant apedhiaos a sa fémina; andhare aifatu de ccn po dh'aciapare, iscúdere, fàere fuire, bogare; àere cosa a parusu o consumare meda / pps. cúrridu, curtu, cúrriu; ind. pres. 1ˆ p. sing. cúrgiu, curzo, curro; cong. pres. 1ˆ p. sing. curra, curza, 2ˆ p. sing. curzas, 3ˆ p. sing. curzat, cruxat; ger. currindhe, currendho, currendu; verbu aus. àere e èssere: apo curtu, so curtu
Sinònimos e contràrios
perseghire
/
sartiare
Maneras de nàrrere
csn:
avb. èssere o fàghere curre curre, a su curre curre = sempri currendi, in pressi meda; cúrrere a tota fua = a cadhu fuindhe, cun canta fuliesa si podet; cúrrere a carrela aperta = chentza istrobbu, chentza impédumos; cúrrere su cadhu, s'àinu = fàghere a cúrrere su cadhu, s'àinu, cun setzidore subra; currit, currit e no fait tretu = istat a su faghe faghe ma chentza cabbale, coment'e caminendhe in sa rena; cúrriri coment'e unu cuadhu iscapau = a sa maconatza; lassare cúrrere = baliai, lassai a pèrdiri, no fàghere contu de un'ofesa o de àtera cosa pagu aggradéssida; cúrrere dinari a unu = chi ndhe balanzat cun fatzilidade; cúrrere che batu a pische = andhare a carchi cosa o logu chi piaghet meda; cúrriri centu lèpuris (in cobertantza)= istare o andhare ifatu de tropu cosas, cherrer fàghere tropu cosas
Frases
po torrai a domu prus a lestru si dha pigat curri curri ◊ sos pisedhos sunt cúrridos luego a carrela ◊ sa zente est curta pro li dare azudu ◊ che un'isprammadu so cúrridu a su dutore ◊ ocannu in s'àrdia no bi apo curtu ◊ a su Corpus de Cristos current sos cadhos, chie andhat a sa portessione ◊ no curras s'ebba ca est próssima e li faghet male! ◊ ca est birgonzosu si ch'est curtu a intro comente at bidu zente ◊ sa calada si dha feus currendi
2.
curriat coment'e una balla de fuxili ◊ belle e betzu, curriat che istedhu
3.
mi ant curtu infatu sos canes ◊ nosu nci dhu depiaiaus èssi curtu de diora, e invècias in bidha dógnia istràngiu tenit sorti! ◊ chi andu a si dhu nai mi nci currit! ◊ chi dhu cruxat sa giustítzia! ◊ ancu dhu biant curtu de sa manu divina! ◊ sa giustítzia si dhu cúrgiat!◊ pressixedha… parit chi dhis cúrgiant is canis avatu!
4.
su piciochedhu fut portandudeci sa craba aubi de su crabu po dha curri ◊ sas berbeghes depent èssere comintzendhe a bènnere in more: su mascru ndh'est currindhe calicuna ◊ currit centu lèpuris e no nd'impríngiat mancu unu!
5.
a isse li curret su dinari chei s'alga! ◊ a sas festas bi curret sa zente che batu a pische ◊ in cussa domo bi curret sa peta chei s'abba ◊ cussos current meda sos macarrones ◊ a tie, cun su postu chi tenes, sa zoronada ti curret mancari no fetas nudha
6.
e lassa cúrrere, no ti la lees pro donzi cositedha!
Sambenados e Provèrbios
prb:
chie curret prus leat primu ◊ su bisonzu ponet su betzu a cúrrere
Ètimu
ltn.
currere
Tradutziones
Frantzesu
courir,
poursuivre
Ingresu
to run (after)
Ispagnolu
correr,
perseguir
Italianu
córrere,
rincórrere
Tedescu
laufen,
nachlaufen.
curressiòne , nf: curretzione,
curretzioni Definitzione
su chi si faet po currègere su fàere de is piticos; su currègere is ibbàllios, is fartas
Sinònimos e contràrios
annéstriu,
curregimentu,
currégiu,
educassione
Frases
babbos e mammas chi teneis fígios, tocaemidhos de curretzione!
Tradutziones
Frantzesu
correction
Ingresu
correction
Ispagnolu
corrección
Italianu
correzióne
Tedescu
Verbesserung.
curretèsa , nf Definitzione su àere unu fàere giustu, chi no ofendhet, no istrobbat is àteros, o no ndhe aprofitat Sinònimos e contràrios giustesa.
curretólu corriciólu
curretòre, curretòri , nm Definitzione cosa chi serbit a currègere.
currétu , agt Definitzione nau de unu, chi si cumportat a manera de no ofèndhere o dispràxere a is àteros Sinònimos e contràrios corrégidu / giustu.
curretziòne, curretziòni curressiòne