A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

gallerànu , agt, nm Definitzione cundennau a sa galera; nau cun tzacu, a disprétziu, petzu o orrobba de galera Sinònimos e contràrios galeristu, pregioneri / delincuente Frases brutu mandroni, si dhu donas s'esémpiu a cussus galleranus de fillus tuus!…(A.Melis)

gallería , nf: garalia Definitzione ispétzia de curridóriu, pruschetotu asuta de terra in is minieras o po passare istradas e ferrovias asuta (prus che àteru in logu de monte); logu inue ponent po ammostu is pinturas, parada de pinturas Frases sa galleria lassada a mesu incumentu est reduida a una tana de matzones ◊ s'istrada l'ant colada in galleria ca incúrtziat meda ◊ isetaiant a ghirare sos ómines a bidha po torrare a prenare sas garalias de sa mina Tradutziones Frantzesu tunnel, galerie Ingresu tunnel, gallery Ispagnolu túnel, galería Italianu gallerìa Tedescu Stollen, Tunnel, Galerie.

gallèta , nf Definitzione genia de pane tostau meda, fatu laditu; genia de druche 2. po sa festa bollu fai un’inforrada de amaretus e de galletinas Terminologia iscientìfica pne.

gallézu gallégiu

gallicàntu , nm Definitzione su mengianedhu chitzo, candho cantant is pudhos.

gallíciu , nm: gallissi, gallitzu Definitzione genia de cane areste, connotu po is trassas Sinònimos e contràrios grodhe, magliane, matzone Terminologia iscientìfica anar.

galligàre , vrb Sinònimos e contràrios galligiai Ètimu itl. gallo.

galligiài, galligiàre , vrb: gallizare Definitzione su si crèdere meda, fàere su prepotente e cricare de cumandhare aprofitandho de chie est prus piticu, prus débbile, fàere su brafanteri, su sprodhenti Sinònimos e contràrios galligare Frases est inútili chi bollais galligiai po cuai su pudesciori! ◊ trainedhu como aundhadu gallizas e minetas! ◊ como gallizas ca no ch'est babbu tou a ti domare! ◊ est gallizendhe cun cussos pisedhos, ca isse est prus mannu! ◊ si no fia istadu goi chentza brios, in domo mia isse no che aiat gallizadu! (Z.Zazzu) Ètimu ctl. gallejar Tradutziones Frantzesu faire la loi à qqn Ingresu to lord it Ispagnolu señorear, mangonear Italianu spadroneggiare Tedescu tyrannisieren.

gallinèta , nf Definitzione una calidade de pische Frases ammisturu prupu, sépia cun pagellu, gallinetas cun sorellu, vacas, òrgunus… una bella cassola! Terminologia iscientìfica psc, lepidotrigla cavillone, trigla lucerna, t. lyra, aspitrigla obscura, a. cuculus, eutrigla gurnandus, trigloporus lastoviza.

galliòfa , nf Definitzione cosa de papare de pagu contu Ètimu spn. gallofa.

galliótu gagliótu

gallíssi, gallítzu gallíciu

gallizàre galligiài

gallízu , nm Definitzione su galligiare Frases si est pesadu in gallizos de paghe ◊ a manzanu cun gana e cun gallizos pigas a ponte bellas contonadas (G.A.Mura) Ètimu srd.

gallófu gagliófu

gallòi , nm Sinònimos e contràrios dangallone, drangaglieo.

gallonàdu , pps, agt: gallonau, galonadu Definitzione de gallonare; chi giughet o dhi ant postu is gallones, chi contat meda 2. servis su regnu cun fide e onore tale chi ti ndhe torras gallonadu ◊ s'istentina si ndhe boghent paribari custos cadhos cun meres gallonados! 3. bentos inchimerados che ant a trazare cadhos galonados pro sa festa e zòbanos cadheris ◊ chin su cadhu ingrilladu a sa ralla de su palu est arribbadu in mesu de milli boches galonadas.

gallonàre , vrb Definitzione pònnere su gallone, is gallones.

gallonàu gallonàdu

gallòne, gallòni , nm: galone Definitzione una genia de orrollu chi si ponet a sa gunnedha o àteru pinzos de su costúmene, genia de sisia o frocu; genia de gradu de is militares Frases li festat e cosit s'iscaralata e su gallone de su zipone ◊ faint gallonis de òru, de seda, de plata ◊ ispicas ispicas, a galones de seda infrocadas, dechidas, donosas! Sambenados e Provèrbios smb: Gallone, Galloni Ètimu spn. galón.