A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

gamarésu , nm Definitzione pastore, ómine chi càstiat bestiàmene, pruschetotu brebès Sinònimos e contràrios alvegalzu, bamalzu, berbecàlgiu, gamedhare 1 Terminologia iscientìfica prf Ètimu srd.

gamasínu , nm: camasinu Definitzione logu, a bortas mannu, in is domos po chistire provistas o pònnere àteru (materiale fintzes a bèndhere) Sinònimos e contràrios macasinu* Frases commo chi soe tatau mi nche falo a gamasinu a bufetare Terminologia iscientìfica dmo.

gambàle, gambàli , nm: cambale* Definitzione genia de pinzos grussu, prus che àteru de pedhe, chi si ponet in is cambas: si acàpiat a parte de apalas a corrias longas chi intrant a lobos a s'andhetorra de un'istampu a s'àteru de bàsciu a pitzu; su pl. podet èssere fintzes una genia de marcos orrúbios chi essint in sa pedhe de is cambas a fortza de istare aparaos a su fogu Frases unta bene gambales e catola, pòneti in bértula pane e casu, istaca su cabadhu e bola! Terminologia iscientìfica bst.

gambiòre , nm Definitzione farta de sale, su èssere bambu nau de is cosas de papare Sinònimos e contràrios bambiore.

gambisínu , agt Definitzione nau de cosa de papare, chi est unu pagu mancante a sale Sinònimos e contràrios bambighinu, bambisinu*, bambitu.

gàmbu , agt: gammu Definitzione chi portat pagu sale Sinònimos e contràrios bambu*.

gamedhàre , vrb: amedhare* Definitzione betare apare totu a unu duos tàgios de bestiàmene, avesare is angiones a abbarrare impare cun is àteros, is pegos noos a abbarrare in su tàgiu, a cònnoschere su pastore, ammasedare; nau de gente, fàere amedhu, avesare a istare impare cun is àteros Sinònimos e contràrios abbamare, acedhae, achedhonare, aggamai, aggrustare, ammeschiare, ingamai | ctr. iscamedhare, stagiai Frases sas balenas allatant che a sos animales chi gamedhamus Tradutziones Frantzesu socialiser, habituer un animal à vivre l'un avec l'autre Ingresu to socialize Ispagnolu acostumbrar al ganado a vivir en el rebaño, socializar Italianu abituarsi alla compagnìa, socializzare Tedescu vergesellschaften, sozialisieren.

gamedhàre 1 , nm Sinònimos e contràrios bamalzu, berbecàlgiu, gamaresu Ètimu srd.

gamedhigàre, gammedhigàre , vrb Definitzione pònnere s'angione a súere a un'àtera brebè Sinònimos e contràrios allatae, amedhigare Terminologia iscientìfica pst.

gamellínu , nm Definitzione genia de istrégiu piticu a pònnere cosa de papare is sordaos Sinònimos e contràrios discudíglia, pingiatinu Terminologia iscientìfica stz.

gàmmu gàmbu

gàmu , nm Definitzione genia de cancarrone o gànciu pitichedhu po piscare fatu a manera de intrare in buca de su pische ma chi no ndhe potzat essire / parai is gamus = betare sos amos; erba de gamu = Astragalus hamosus (faet sa tega chi paret unu gànciu, acancarronada) Sinònimos e contràrios àghimu, amu*, gànciu Frases seu essiu a chitzi cun is istrepus po sa pisca: canna, lentza, prumu, gamus e sa tremulígia frisca ◊ cancuna borta, o mari, a su piscadori dhi fais perdi pisci, arretza e gamu 2. passamu su noti piegau che gamu, acarraxau cun d-una burrixedha Terminologia iscientìfica ans Tradutziones Frantzesu hameçon Ingresu hook (fish) Ispagnolu anzuelo Italianu amo Tedescu Angelhaken.

gamúrru , agt: camurru* Definitzione ignorante, chi tenet unu fàere chi dirgustat Sinònimos e contràrios grosseri Frases cussa sorri est che a mimi, gamurra, cota de su campu, no est civili che a s'àtera.

gamusína , nf: cambusina* Definitzione calidade de pira, pitica ma saboria e fragosa meda.

gàna , nf: ganas Definitzione disígiu o bisóngiu de calecuna cosa, nau fintzes in su sensu de fàmene (pagu o meda), de àere s'idea, sa volontade, su disígiu / min. ganighedha, ganutza Sinònimos e contràrios boza, desizu / fàmene, fràmicu / idea, volontade | ctr. malaggana Maneras de nàrrere csn: èssiri de bona g. = èssere in bonumore; fai una cosa de mala g. = a malugoro; èssiri a ganas mabas = gana de bombitare, de ndhe torrare sa cosa de s'istògomo; ganaona (gana bona)= su istai bèni, su èssiri allirgus, de bona ispétzia; leare sa g. = fai passai s'apititu; una ganigedha tèngiu de!… = no ndhe tenzo própiu gana!; intzaurraisí de gana = disigiare, àere ganas; gana maca = isazerada, tropu, aira; g. neta = fàmini ca no dhoi at própriu nudha a papai; ponnirisí de gana a fai cosa = de bona volontade; a prima gana = comintzendhe a manigare, candho unu est famidu; leare, manigare, fàghere su chi si at in gana = su chi o cantu unu bollit Frases faghe su chi as in gana! ◊ si sos Sardos aiant gana de traballare comente ant gana de ammorare, nuraches nobos aiant fatu! ◊ tenner o benner gana de riere, de chistionare, de prànghere, de caminare, de lèzere, de drommire, de manigare, de fàghere abba, gana de figu, de pira, de casu, de abba, de cosa de apílliu ◊ como no assazo nudha ca mi che leat sa gana ◊ a tui puru, oi, no fait gana de ti ndi pesai? 2. bi at zente chi galu oje morit de sa gana 3. sa piciochedha est sempri a ganas mabas: no est papendi giai nudha ◊ a s'antzianu li benit gana de fàghere abba fatuvatu 4. in cussu logu a prima gana bosi cracant sa berdura, mancu chi siais unu molente! Sambenados e Provèrbios smb: Gana Ètimu ctl., spn. Tradutziones Frantzesu envie, désir Ingresu wish Ispagnolu gana, deseo Italianu vòglia, desidèrio, stìmolo Tedescu Lust.

gàna 1 , nf Definitzione genia de cosighedha bianca chi in sa natura de s'ómine si dhue faet ororu de sa conchedha in su surchighedhu totu comente abbarrat ammontau cun su pedhutu, e ororu de sa tituledha in sa natura de sa fémina Sinònimos e contràrios recotedhu.

ganàdu , agt Definitzione chi tenet gana Sinònimos e contràrios ganosu, inganadu Frases torro a tie ganadu e lezeru! Sambenados e Provèrbios smb: Canadu, Ganadu.

ganalègia , ng Definitzione gana de caciare, de ndhe torrare de s’istògomo sa cosa papada (e, segundhu, fintzes chentza àere papau) Sinònimos e contràrios ganamala.

ganamàla , nf Definitzione gana de caciare, de ndhe torrare de s’istògomo sa cosa papada (e, segundhu, fintzes chentza àere papau) Sinònimos e contràrios agrúngiu, buriedha, collóvia, ganalègia, isvilimentu, malaggana Frases su fragu de sos purmas mi faghet a ganamala ◊ est de istògomo díligu chi li faghet a ganamala fintzas a viazare in màchina Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu nausée Ingresu nausea Ispagnolu náusea Italianu nàusea Tedescu Übelkeit.

ganamalósu , agt, nm Definitzione chi o chie tenet una manera de fàere chi no si faet bòllere bene, no praghet, faet bènnere sa ganamala Sinònimos e contràrios dilzeniau, irzeniatu | ctr. ispàsticu, zeniosu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu antipathique Ingresu unpleasant Ispagnolu antipático Italianu antipàtico Tedescu unsympatisch.