gamarésu , nm Definizione pastore, ómine chi càstiat bestiàmene, pruschetotu brebès Sinonimi e contrari alvegalzu, bamalzu, berbecàlgiu, gamedhare 1 Terminologia scientifica prf Etimo srd.
gamasínu , nm: camasinu Definizione logu, a bortas mannu, in is domos po chistire provistas o pònnere àteru (materiale fintzes a bèndhere) Sinonimi e contrari macasinu* Frasi commo chi soe tatau mi nche falo a gamasinu a bufetare Terminologia scientifica dmo.
gambàle, gambàli , nm: cambale* Definizione genia de pinzos grussu, prus che àteru de pedhe, chi si ponet in is cambas: si acàpiat a parte de apalas a corrias longas chi intrant a lobos a s'andhetorra de un'istampu a s'àteru de bàsciu a pitzu; su pl. podet èssere fintzes una genia de marcos orrúbios chi essint in sa pedhe de is cambas a fortza de istare aparaos a su fogu Frasi unta bene gambales e catola, pòneti in bértula pane e casu, istaca su cabadhu e bola! Terminologia scientifica bst.
gambiòre , nm Definizione farta de sale, su èssere bambu nau de is cosas de papare Sinonimi e contrari bambiore.
gambisínu , agt Definizione nau de cosa de papare, chi est unu pagu mancante a sale Sinonimi e contrari bambighinu, bambisinu*, bambitu.
gamedhàre , vrb: amedhare* Definizione
betare apare totu a unu duos tàgios de bestiàmene, avesare is angiones a abbarrare impare cun is àteros, is pegos noos a abbarrare in su tàgiu, a cònnoschere su pastore, ammasedare; nau de gente, fàere amedhu, avesare a istare impare cun is àteros
Sinonimi e contrari
abbamare,
acedhae,
achedhonare,
aggamai,
aggrustare,
ammeschiare,
ingamai
| ctr.
iscamedhare,
stagiai
Frasi
sas balenas allatant che a sos animales chi gamedhamus
Traduzioni
Francese
socialiser,
habituer un animal à vivre l'un avec l'autre
Inglese
to socialize
Spagnolo
acostumbrar al ganado a vivir en el rebaño,
socializar
Italiano
abituarsi alla compagnìa,
socializzare
Tedesco
vergesellschaften,
sozialisieren.
gamedhàre 1 , nm Sinonimi e contrari bamalzu, berbecàlgiu, gamaresu Etimo srd.
gamedhigàre, gammedhigàre , vrb Definizione pònnere s'angione a súere a un'àtera brebè Sinonimi e contrari allatae, amedhigare Terminologia scientifica pst.
gamellínu , nm Definizione genia de istrégiu piticu a pònnere cosa de papare is sordaos Sinonimi e contrari discudíglia, pingiatinu Terminologia scientifica stz.
gàmmu gàmbu
gàmu , nm Definizione
genia de cancarrone o gànciu pitichedhu po piscare fatu a manera de intrare in buca de su pische ma chi no ndhe potzat essire / parai is gamus = betare sos amos; erba de gamu = Astragalus hamosus (faet sa tega chi paret unu gànciu, acancarronada)
Sinonimi e contrari
àghimu,
amu*,
gànciu
Frasi
seu essiu a chitzi cun is istrepus po sa pisca: canna, lentza, prumu, gamus e sa tremulígia frisca ◊ cancuna borta, o mari, a su piscadori dhi fais perdi pisci, arretza e gamu
2.
passamu su noti piegau che gamu, acarraxau cun d-una burrixedha
Terminologia scientifica
ans
Traduzioni
Francese
hameçon
Inglese
hook (fish)
Spagnolo
anzuelo
Italiano
amo
Tedesco
Angelhaken.
gamúrru , agt: camurru* Definizione ignorante, chi tenet unu fàere chi dirgustat Sinonimi e contrari grosseri Frasi cussa sorri est che a mimi, gamurra, cota de su campu, no est civili che a s'àtera.
gamusína , nf: cambusina* Definizione calidade de pira, pitica ma saboria e fragosa meda.
gàna , nf: ganas Definizione
disígiu o bisóngiu de calecuna cosa, nau fintzes in su sensu de fàmene (pagu o meda), de àere s'idea, sa volontade, su disígiu / min. ganighedha, ganutza
Sinonimi e contrari
boza,
desizu
/
fàmene,
fràmicu
/
idea,
volontade
| ctr.
malaggana
Modi di dire
csn:
èssiri de bona g. = èssere in bonumore; fai una cosa de mala g. = a malugoro; èssiri a ganas mabas = gana de bombitare, de ndhe torrare sa cosa de s'istògomo; ganaona (gana bona)= su istai bèni, su èssiri allirgus, de bona ispétzia; leare sa g. = fai passai s'apititu; una ganigedha tèngiu de!… = no ndhe tenzo própiu gana!; intzaurraisí de gana = disigiare, àere ganas; gana maca = isazerada, tropu, aira; g. neta = fàmini ca no dhoi at própriu nudha a papai; ponnirisí de gana a fai cosa = de bona volontade; a prima gana = comintzendhe a manigare, candho unu est famidu; leare, manigare, fàghere su chi si at in gana = su chi o cantu unu bollit
Frasi
faghe su chi as in gana! ◊ si sos Sardos aiant gana de traballare comente ant gana de ammorare, nuraches nobos aiant fatu! ◊ tenner o benner gana de riere, de chistionare, de prànghere, de caminare, de lèzere, de drommire, de manigare, de fàghere abba, gana de figu, de pira, de casu, de abba, de cosa de apílliu ◊ como no assazo nudha ca mi che leat sa gana ◊ a tui puru, oi, no fait gana de ti ndi pesai?
2.
bi at zente chi galu oje morit de sa gana
3.
sa piciochedha est sempri a ganas mabas: no est papendi giai nudha ◊ a s'antzianu li benit gana de fàghere abba fatuvatu
4.
in cussu logu a prima gana bosi cracant sa berdura, mancu chi siais unu molente!
Cognomi e Proverbi
smb:
Gana
Etimo
ctl., spn.
Traduzioni
Francese
envie,
désir
Inglese
wish
Spagnolo
gana,
deseo
Italiano
vòglia,
desidèrio,
stìmolo
Tedesco
Lust.
gàna 1 , nf Definizione genia de cosighedha bianca chi in sa natura de s'ómine si dhue faet ororu de sa conchedha in su surchighedhu totu comente abbarrat ammontau cun su pedhutu, e ororu de sa tituledha in sa natura de sa fémina Sinonimi e contrari recotedhu.
ganàdu , agt Definizione chi tenet gana Sinonimi e contrari ganosu, inganadu Frasi torro a tie ganadu e lezeru! Cognomi e Proverbi smb: Canadu, Ganadu.
ganalègia , ng Definizione gana de caciare, de ndhe torrare de s’istògomo sa cosa papada (e, segundhu, fintzes chentza àere papau) Sinonimi e contrari ganamala.
ganamàla , nf Definizione
gana de caciare, de ndhe torrare de s’istògomo sa cosa papada (e, segundhu, fintzes chentza àere papau)
Sinonimi e contrari
agrúngiu,
buriedha,
collóvia,
ganalègia,
isvilimentu,
malaggana
Frasi
su fragu de sos purmas mi faghet a ganamala ◊ est de istògomo díligu chi li faghet a ganamala fintzas a viazare in màchina
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
nausée
Inglese
nausea
Spagnolo
náusea
Italiano
nàusea
Tedesco
Übelkeit.
ganamalósu , agt, nm Definizione
chi o chie tenet una manera de fàere chi no si faet bòllere bene, no praghet, faet bènnere sa ganamala
Sinonimi e contrari
dilzeniau,
irzeniatu
| ctr.
ispàsticu,
zeniosu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
antipathique
Inglese
unpleasant
Spagnolo
antipático
Italiano
antipàtico
Tedesco
unsympatisch.