ganàntzia , nf Sinonimi e contrari boza, desizu, gana Frasi chini gastat po ganàntzia aspetit su bisóngiu! (A.Purqueddu)
ganaòna , nf Definizione
gana bona, su istare bene, su èssere alligros, de bona ispétzia
Sinonimi e contrari
bonumore,
cuntentesa,
prégiu
| ctr.
tristura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bonne humeur
Inglese
good humour
Spagnolo
buen humor
Italiano
buonumóre
Tedesco
gute Laune,
Heiterkeit.
ganàre , vrb Definizione batire sa gana Sinonimi e contrari inganare, inganie Frasi bi est Lourdes chi giamat e ganat.
ganaríssu , agt Definizione chi tenet gana, chi bolet cosa Sinonimi e contrari apedhiosu, ganosu imbozadu, inganatzidu, inganidu Etimo srd.
gancèra, gancería, ganciaría , nf: gantziera Definizione gàncios de prata po abbutonare su cosso o àteru, in is costúmenes; in is macellos, filera de gàncios po apicare pegos, sa petza a bèndhere; in coghina, genia de parastàgiu po apicare istrégiu Sinonimi e contrari uncinaja Frasi gancera de chintzu, gancera de prata ◊ su logu fut totu cuncordau a òru e a prata, ganciarias e giunchíllius, fermàllius, bròscias e anedhus 2. ant apicau su boe masellau in sa gantziera a sugutare.
gancítu , nm: gantzitu Definizione
min. de gànciu, gànciu piticu e fintzes un'aina de carafatare, po ndhe bogare s'istupa bècia de is barcas
Sinonimi e contrari
àghimu,
assabedhu,
gancixedhu
Traduzioni
Francese
gaffe (mar.)
Inglese
small hook
Spagnolo
corchete,
descalcador
Italiano
gancetto
Tedesco
kleiner Haken,
Häkchen.
gànciu , nm, agt: aggànciu,
cànciu 1,
gantzu Definizione
orrugu de cosa (mescamente de ferru) fatu cun punta a unchinu, acancarronau a una parte a manera de intrare in calecuna lóriga, de arrèschere o mantènnere una cosa (es. is gennas): su gànciu de unu bestimentu podet èssere mascu o fémina (duas partes chi s’intrant apare); ferru o àteru fatu a cancarrone po apicare cosa; nau de unu, ómine chi bolet fémina (ma no tanti sériu, in crica de aprofitare); su pl. a logos est una genia de tapeto cun disegnu totu a gàncios / min. gancixedhu, gantzitu / genias de gànciu: de apicai, de gisterra, de sa porta, de su frenu, de àncora, de giminera
Sinonimi e contrari
amu,
cancaritu,
cancarroni,
carabatu,
unchinu
Modi di dire
csn:
fai a gànciu = indortigare a gantzu, unchinare; ghetai su gànciu = furare; o segat, o fait gantzus = depet andhare o a bonas o a malas, comente andhat andhat; corra gància = corramenta unchinada a gantzu; gantzu marinu = cussu de is navis, (in cobertantza, nau de ccn.) susuncu spaciau; gànciu de tragu = gantzu ue s'intrat cosa de leare a trazu, a tira (fintzas in màchinas e càmios); èssere a unu gantzu de su fritu = atitirighendi de su frius
Frasi
tzocat sa gianna e nudha: tandho che catzat su gantzu e intrat a sa domo ◊ mi ant arrogau su gànciu de tragu, in sa màchina mia
2.
a unu gantzu sas manos o, sinono, a trudha: nachi no furades nudha tratendhe a nois che macos! ◊ tra fàmine e fritu, allorigadu a unu gantzitu at a mòrrere che sórighe in sa tana
Cognomi e Proverbi
smb:
Ganciu, Ganzittu, Ganzu
Traduzioni
Francese
crochet,
croc,
harpon,
grappin
Inglese
hook,
harpoon
Spagnolo
gancho,
arpón
Italiano
gàncio,
arpióne,
rampino
Tedesco
Haken.
ganciúdu , agt Definizione
fatu a gànciu, a gàncios
Sinonimi e contrari
acancarronau,
unchinadu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
crochu
Inglese
hooked
Spagnolo
adunco,
curvado
Italiano
adunco
Tedesco
hakig,
hakenförmig,
Haken.
gancixédhu , nm Definizione
min. de gànciu
Sinonimi e contrari
àghimu,
assabedhu,
gancitu
Traduzioni
Francese
petit croc
Inglese
little harpoon
Spagnolo
gancho pequeño
Italiano
arpioncino
Tedesco
kleiner Haken,
Häkchen.
gandólu , nm Definizione genia de bussa elàstica chi s'imbestit a sa natura de s'ómine a manera chi de su sèmene no ndhe abbarret in sa ’e sa fémina o fintzes po no si apicigare apare calecuna maladia Sinonimi e contrari condò, lastichete Frasi in televisioni funt fadendi pubblicidadi a is gandolus (F.Carlini).
ganèlla , nf Definizione una genia de mata de su Ceylon: si ndhe faet unu cundhimentu de papares (píbiri ganella) Frasi bi cheret píbiri, ganella e tzafaranu Terminologia scientifica mt, Cinnamomum zeylanicum.
ganfallòne , nm: gonfalone Definizione genia de bandhera Sinonimi e contrari fanfallone.
gànga , nf, nm: gangu Definizione
tretu in su gúturu, a parte e àtera, asuta de s'origa, tra tzugu e trempa; si narat fintzes in su sensu de totu su gúturu
Sinonimi e contrari
cragarastas,
gàgia
/
bula,
cannighina,
gàngula,
gúturu
Modi di dire
csn:
sa ganga de su porcu = su lardu de sa ganga, totu ràndhulas, cufetadu che a sa pantzeta: a logos li narant "aràndula, làndura, ràndhula, marànnula"; sa ganga de su pische = mermu chi sos pisches zughent a un'ala e àtera in sa conca, in bula, e chi faghet sa matessi faina chi faghent sos prummones in àteros animales: leat s'ossízene, de s'abba; leare a gangas, pònnere sas gangas = pònnere sas ganghedhas, sa puligada, afíere in bula cun sas manos de no lassare torrare àlidu a unu, o, in suspu, fàghereli fàghere su chi no cheret, aprofitaresindhe; no che li falat in ganga = no nci dha ingurtit, no creit a su chi dhi ant contau
Frasi
sas gangas de su porcu cufetadas sunt saboridas meda ◊ su gangu de su procu ponidhu a còghere!
2.
su pisci candu est purescendi si bit de sa ganga
3.
cun s'ingurdoneria de àere sempre de piús s'ómine si est ponzendhe sas gangas dai perisse etotu
Cognomi e Proverbi
smb:
Ganga, Gangas, Gangone
Terminologia scientifica
crn, mng
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gorge,
branchies
Inglese
throat,
gills
Spagnolo
garganta,
branquia
Italiano
góla,
brànchie
Tedesco
Kehle,
Kiemen (Pl.),
Branchien (Pl.).
gangàgiu, gangàju gagàju
gangàle , nm Definizione sa carre o pedhe chi is boes giughent pendhendho in su tzugu; su chelu de sa buca Sinonimi e contrari gangule Terminologia scientifica crn Etimo srd.
gangalíta , nf: gangulita,
gangullita,
grangullita Definizione
in su gúturu, su tretu totu a inghíriu de s'ingurtidórgiu; afidura, istrinta a su gúturu fata cun is manos; genia de corpu chi si faet in su gúturu / ponni is gangalitas a unu = pònnere sas ganghedhas, sa puligada
Sinonimi e contrari
atzavoga,
ganghedha,
puligada,
tzoga 1
/
cianculita,
ciucullita
Terminologia scientifica
crn
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
anneau pharyngien
Inglese
pharyngeal ring
Spagnolo
anillo faríngeo
Italiano
anèllo faringèo
Tedesco
Rachenmündung.
gangallòi , nm: grangalloi Sinonimi e contrari dangallone, drangaglieo Frasi póberu gangalloi, as chérfidu fàghere a sa moda tua ma ti ndhe as a impudare!
gangalústas , nf pl: gangulustas Definizione
barba de caboni, genia de nàcaras chi portant pudhas e pudhos asuta de sa conca
Sinonimi e contrari
cragaristas
Terminologia scientifica
crn
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
barbillon des gallinacés
Inglese
wattles
Spagnolo
barbas
Italiano
bargigli delle galline
Tedesco
Kinnlappen,
Lappen.
gangàzu gagàju