A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

ganàntzia , nf Sinònimos e contràrios boza, desizu, gana Frases chini gastat po ganàntzia aspetit su bisóngiu! (A.Purqueddu)

ganaòna , nf Definitzione gana bona, su istare bene, su èssere alligros, de bona ispétzia Sinònimos e contràrios bonumore, cuntentesa, prégiu | ctr. tristura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bonne humeur Ingresu good humour Ispagnolu buen humor Italianu buonumóre Tedescu gute Laune, Heiterkeit.

ganàre , vrb Definitzione batire sa gana Sinònimos e contràrios inganare, inganie Frases bi est Lourdes chi giamat e ganat.

ganaríssu , agt Definitzione chi tenet gana, chi bolet cosa Sinònimos e contràrios apedhiosu, ganosu imbozadu, inganatzidu, inganidu Ètimu srd.

ganàsta , nf Sinònimos e contràrios àrrala, lanasta*, nàstala.

gancèra, gancería, ganciaría , nf: gantziera Definitzione gàncios de prata po abbutonare su cosso o àteru, in is costúmenes; in is macellos, filera de gàncios po apicare pegos, sa petza a bèndhere; in coghina, genia de parastàgiu po apicare istrégiu Sinònimos e contràrios uncinaja Frases gancera de chintzu, gancera de prata ◊ su logu fut totu cuncordau a òru e a prata, ganciarias e giunchíllius, fermàllius, bròscias e anedhus 2. ant apicau su boe masellau in sa gantziera a sugutare.

gancítu , nm: gantzitu Definitzione min. de gànciu, gànciu piticu e fintzes un'aina de carafatare, po ndhe bogare s'istupa bècia de is barcas Sinònimos e contràrios àghimu, assabedhu, gancixedhu Tradutziones Frantzesu gaffe (mar.) Ingresu small hook Ispagnolu corchete, descalcador Italianu gancetto Tedescu kleiner Haken, Häkchen.

gànciu , nm, agt: aggànciu, cànciu 1, gantzu Definitzione orrugu de cosa (mescamente de ferru) fatu cun punta a unchinu, acancarronau a una parte a manera de intrare in calecuna lóriga, de arrèschere o mantènnere una cosa (es. is gennas): su gànciu de unu bestimentu podet èssere mascu o fémina (duas partes chi s’intrant apare); ferru o àteru fatu a cancarrone po apicare cosa; nau de unu, ómine chi bolet fémina (ma no tanti sériu, in crica de aprofitare); su pl. a logos est una genia de tapeto cun disegnu totu a gàncios / min. gancixedhu, gantzitu / genias de gànciu: de apicai, de gisterra, de sa porta, de su frenu, de àncora, de giminera Sinònimos e contràrios amu, cancaritu, cancarroni, carabatu, unchinu Maneras de nàrrere csn: fai a gànciu = indortigare a gantzu, unchinare; ghetai su gànciu = furare; o segat, o fait gantzus = depet andhare o a bonas o a malas, comente andhat andhat; corra gància = corramenta unchinada a gantzu; gantzu marinu = cussu de is navis, (in cobertantza, nau de ccn.) susuncu spaciau; gànciu de tragu = gantzu ue s'intrat cosa de leare a trazu, a tira (fintzas in màchinas e càmios); èssere a unu gantzu de su fritu = atitirighendi de su frius Frases tzocat sa gianna e nudha: tandho che catzat su gantzu e intrat a sa domo ◊ mi ant arrogau su gànciu de tragu, in sa màchina mia 2. a unu gantzu sas manos o, sinono, a trudha: nachi no furades nudha tratendhe a nois che macos! ◊ tra fàmine e fritu, allorigadu a unu gantzitu at a mòrrere che sórighe in sa tana Sambenados e Provèrbios smb: Ganciu, Ganzittu, Ganzu Tradutziones Frantzesu crochet, croc, harpon, grappin Ingresu hook, harpoon Ispagnolu gancho, arpón Italianu gàncio, arpióne, rampino Tedescu Haken.

ganciúdu , agt Definitzione fatu a gànciu, a gàncios Sinònimos e contràrios acancarronau, unchinadu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu crochu Ingresu hooked Ispagnolu adunco, curvado Italianu adunco Tedescu hakig, hakenförmig, Haken.

gancixédhu , nm Definitzione min. de gànciu Sinònimos e contràrios àghimu, assabedhu, gancitu Tradutziones Frantzesu petit croc Ingresu little harpoon Ispagnolu gancho pequeño Italianu arpioncino Tedescu kleiner Haken, Häkchen.

gandólu , nm Definitzione genia de bussa elàstica chi s'imbestit a sa natura de s'ómine a manera chi de su sèmene no ndhe abbarret in sa ’e sa fémina o fintzes po no si apicigare apare calecuna maladia Sinònimos e contràrios condò, lastichete Frases in televisioni funt fadendi pubblicidadi a is gandolus (F.Carlini).

ganèlla , nf Definitzione una genia de mata de su Ceylon: si ndhe faet unu cundhimentu de papares (píbiri ganella) Frases bi cheret píbiri, ganella e tzafaranu Terminologia iscientìfica mt, Cinnamomum zeylanicum.

ganfallòne , nm: gonfalone Definitzione genia de bandhera Sinònimos e contràrios fanfallone.

gànga , nf, nm: gangu Definitzione tretu in su gúturu, a parte e àtera, asuta de s'origa, tra tzugu e trempa; si narat fintzes in su sensu de totu su gúturu Sinònimos e contràrios cragarastas, gàgia / bula, cannighina, gàngula, gúturu Maneras de nàrrere csn: sa ganga de su porcu = su lardu de sa ganga, totu ràndhulas, cufetadu che a sa pantzeta: a logos li narant "aràndula, làndura, ràndhula, marànnula"; sa ganga de su pische = mermu chi sos pisches zughent a un'ala e àtera in sa conca, in bula, e chi faghet sa matessi faina chi faghent sos prummones in àteros animales: leat s'ossízene, de s'abba; leare a gangas, pònnere sas gangas = pònnere sas ganghedhas, sa puligada, afíere in bula cun sas manos de no lassare torrare àlidu a unu, o, in suspu, fàghereli fàghere su chi no cheret, aprofitaresindhe; no che li falat in ganga = no nci dha ingurtit, no creit a su chi dhi ant contau Frases sas gangas de su porcu cufetadas sunt saboridas meda ◊ su gangu de su procu ponidhu a còghere! 2. su pisci candu est purescendi si bit de sa ganga 3. cun s'ingurdoneria de àere sempre de piús s'ómine si est ponzendhe sas gangas dai perisse etotu Sambenados e Provèrbios smb: Ganga, Gangas, Gangone Terminologia iscientìfica crn, mng Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gorge, branchies Ingresu throat, gills Ispagnolu garganta, branquia Italianu góla, brànchie Tedescu Kehle, Kiemen (Pl.), Branchien (Pl.).

gangàgiu, gangàju gagàju

gangàle , nm Definitzione sa carre o pedhe chi is boes giughent pendhendho in su tzugu; su chelu de sa buca Sinònimos e contràrios gangule Terminologia iscientìfica crn Ètimu srd.

gangalíta , nf: gangulita, gangullita, grangullita Definitzione in su gúturu, su tretu totu a inghíriu de s'ingurtidórgiu; afidura, istrinta a su gúturu fata cun is manos; genia de corpu chi si faet in su gúturu / ponni is gangalitas a unu = pònnere sas ganghedhas, sa puligada Sinònimos e contràrios atzavoga, ganghedha, puligada, tzoga 1 / cianculita, ciucullita Terminologia iscientìfica crn Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu anneau pharyngien Ingresu pharyngeal ring Ispagnolu anillo faríngeo Italianu anèllo faringèo Tedescu Rachenmündung.

gangallòi , nm: grangalloi Sinònimos e contràrios dangallone, drangaglieo Frases póberu gangalloi, as chérfidu fàghere a sa moda tua ma ti ndhe as a impudare!

gangalústas , nf pl: gangulustas Definitzione barba de caboni, genia de nàcaras chi portant pudhas e pudhos asuta de sa conca Sinònimos e contràrios cragaristas Terminologia iscientìfica crn Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu barbillon des gallinacés Ingresu wattles Ispagnolu barbas Italianu bargigli delle galline Tedescu Kinnlappen, Lappen.

gangàzu gagàju