Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

ammalaía , avb Definitzione a mala gana, mancai chentza gana o contras a sa gana chi si tenet Sinònimos e contràrios ammalaoja, ammaròglia, provortza Frases ammalaia sos contos teviant torrare! ◊ ammalaia est andhadu a chircare cosa, si cheriat manigare! ◊ ammalaia est torradu a domo de su babbu Tradutziones Frantzesu à contrecœur, force est de…, finalement Ingresu reluctantly Ispagnolu de mala gana, a regañadientes Italianu malvolentièri, giocofòrza, finalménte Tedescu ungern, gezwungen sein.

ammalaòxa, ammalaòza , avb Definitzione a mala bògia, a mala gana, contr’a sa volontade Sinònimos e contràrios ammalaia, ammaròglia Frases ammalaoza nos benit de andhare, mancari malàidos! ◊ oe ci non ti callas a sola ti callas ammalaoja! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu à contrecœur Ingresu unwillingly Ispagnolu de mala gana, a regañadientes Italianu malvolentièri Tedescu ungern.

ammaròglia, ammaròlgia, ammaròlla , avb, nf: marolla Definitzione a mala bolla, a mala bògia, fintzes contr’a sa volontade; fintzes chentza unu motivu giustu, contras a s’arrexone, a prepoténtzia / fai una cosa po s'ammarolla = pro bisonzu, a s’apretu Sinònimos e contràrios ammalaia, ammalaoja, atrupi, provortza Frases ammarolla impicant ◊ meras bortas is babbus e is mamas bolint ammarolla mandai is fillus a iscola po s'afródhiu de dhis fai pigai unu diploma ◊ candu benit s'ammarolla tocat de andai! 2. tantis Sardus ant pigau s'istrada de s'ammarolla, emigrendu peri su mundu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu à contrecœur Ingresu reluctantly Ispagnolu de mala gana Italianu controvòglia Tedescu widerwillig.

bòlla , nf: bolza, boza, vodha Definitzione su bòllere, su àere gana, disígiu de calecuna cosa Sinònimos e contràrios desizu, gana / idea, boluntadi Maneras de nàrrere csn: a bolla o a marolla = de bonu coro o a mala gana, cun sas bonas o cun sas malas; de bona bolla mia = chentza mi lu obbrigare neune; pigare boza de una cosa = bènnere gana; a boza de ccn. = comenti bollit ccn. Frases sa bolla de isciri de su pipiu no si fut assuermada ◊ mi current in venas disizos e bozas ◊ a lu leare no bi fit mancu pensendhe… s'ingiantu aiat in coro sa bolza de fàghere sa matessi vida sua (N.Fois) 2. lassu nâi sa genti e fatzu a bolla mia ◊ zutu ti ant s'ingannu a boza issoro ◊ a s'ispidale bi andhat zente in boza de saludu ◊ unu pagu a boza e unu pagu a fortza, issa puru intreit a ballare ◊ no ti ndhe pighet piús boza! ◊ finas su renunsciadu intrat in bozas ◊ a bollas o ammarollas gei partis! Sambenados e Provèrbios smb: Bolla, Bollas / prb: a boza de corvu no morit àinu Ètimu ltn. *volia Tradutziones Frantzesu envie Ingresu wish Ispagnolu gana, deseo Italianu vòglia Tedescu Lust.

cadredhagadrèdha , avb: cardedhagardedha Definitzione a mala gana, ammalaògia Sinònimos e contràrios ammaròglia Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu à contrecœur Ingresu reluctantly Ispagnolu de mala gana Italianu a malincuòre Tedescu widerwillig.

desízu , nm: disígiu, disígliu, disílgiu, disillu, disitzu, disixu, disizu Definitzione su disigiare, bòllere calecuna cosa; sa cosa disigiada; mància de sa pedhe Sinònimos e contràrios ànsia, apicónia, apitu, bolla, gana / cdh. disíciu Maneras de nàrrere csn: disígius de fémmia impedia = cosas chi disizat una ràida, unu pagu foras de su normale, e fintzas una zenia de marcos chi essint in sa pedhe a sa criadura de naschidorzu; d. de cani malàdiu = disizu unu pagu macu, raru, de cosas chi no si tenent; fàghere unu d. = disigiai; catzare, vocare, istudai su d. = torraisí disígiu de una cosa, bogaisindi unu disígiu; acantzare unu d. = resessire a tènnere su chi si est disizadu; tènniri una cosa a disígiu = èssere disizèndhela dae meda; èssere a d. o in d. de ccn. cosa = disigiaidha ca serbit, ammancat, est paga; a disígiu de!… = apo, as, at, amus, e gai, coloviadu, cascaviadu (ccn., ccn cosa) a tropu!, nos semus irbulados de…; fai una cosa a d. = apustis de l'àere disizada meda; mòrrere, morririsí de su d. = àere una gana maca de carchi cosa Frases cussu est disillu chi podit acansai ◊ su disizu meu est a bídere a tie ◊ pro si catzare totu sos disizos, mancu sa domo de sos afoghizos solit sa zente gai visitare! ◊ bogamindi su disígiu, chi t'isposu! ◊ custus giòvunus no tenint perunu disílgiu bonu 2. est pena manna su ti biri a disígiu! ◊ a prandi eus fatu frégua istufara: dha tenestis própiu a disígiu! ◊ depu portai totu su matzàmini lissiau: tanti gei mi ndi seu pesau una borta po disígiu, pigau a cagaredha!…◊ semus a disizu fintzas de erbuzu, pro no andhare a ndhe collire ◊ fintzas a disizu de abba semus, inoghe! ◊ a disígiu de nci èssi sodraus!… stupamincedhus! Ètimu ctl. desitj Tradutziones Frantzesu désir Ingresu wish Ispagnolu gana (f), deseo, antojo Italianu desidèrio Tedescu Wunsch, Hautfleck.

gàna , nf: ganas Definitzione disígiu o bisóngiu de calecuna cosa, nau fintzes in su sensu de fàmene (pagu o meda), de àere s'idea, sa volontade, su disígiu / min. ganighedha, ganutza Sinònimos e contràrios boza, desizu / fàmene, fràmicu / idea, volontade | ctr. malaggana Maneras de nàrrere csn: èssiri de bona g. = èssere in bonumore; fai una cosa de mala g. = a malugoro; èssiri a ganas mabas = gana de bombitare, de ndhe torrare sa cosa de s'istògomo; ganaona (gana bona)= su istai bèni, su èssiri allirgus, de bona ispétzia; leare sa g. = fai passai s'apititu; una ganigedha tèngiu de!… = no ndhe tenzo própiu gana!; intzaurraisí de gana = disigiare, àere ganas; gana maca = isazerada, tropu, aira; g. neta = fàmini ca no dhoi at própriu nudha a papai; ponnirisí de gana a fai cosa = de bona volontade; a prima gana = comintzendhe a manigare, candho unu est famidu; leare, manigare, fàghere su chi si at in gana = su chi o cantu unu bollit Frases faghe su chi as in gana! ◊ si sos Sardos aiant gana de traballare comente ant gana de ammorare, nuraches nobos aiant fatu! ◊ tenner o benner gana de riere, de chistionare, de prànghere, de caminare, de lèzere, de drommire, de manigare, de fàghere abba, gana de figu, de pira, de casu, de abba, de cosa de apílliu ◊ como no assazo nudha ca mi che leat sa gana ◊ a tui puru, oi, no fait gana de ti ndi pesai? 2. bi at zente chi galu oje morit de sa gana 3. sa piciochedha est sempri a ganas mabas: no est papendi giai nudha ◊ a s'antzianu li benit gana de fàghere abba fatuvatu 4. in cussu logu a prima gana bosi cracant sa berdura, mancu chi siais unu molente! Sambenados e Provèrbios smb: Gana Ètimu ctl., spn. Tradutziones Frantzesu envie, désir Ingresu wish Ispagnolu gana, deseo Italianu vòglia, desidèrio, stìmolo Tedescu Lust.

malabòza , avb: malaògia, malaoza, malavògia, malavoza Definitzione a m. = a mala boza, contras a sa ganas, contras a sa volontade Sinònimos e contràrios malaggana, marolla, provortza Frases si no ti azudat babbu, a malaboza fughis dae ibe pro torrare a inoche! ◊ a malavoza amus lassau sas cosas amadas ◊ lis betaiant sos carabbineris e che los leaiant a malaoza a sa gherra Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu contrecœur Ingresu reluctantly Ispagnolu de mala gana, con desgana Italianu controvòglia Tedescu widerwillig.

malaggàna , nf, avb Definitzione genia de tréulu de s'istògomo, ma mescamente mancamentu de gana, o gana contrària de fàere calecuna cosa / a m., de m. = contr'a sa volontade, chentza ndh'àere gana Sinònimos e contràrios agrúngiu, ganamala, isvilimentu / malaboza 2. puru de malaggana, si ponit in camminu e bandat a sa bidha acanta a circai unu gopai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu à contrecœur Ingresu unwillingly Ispagnolu de mala gana, a regañadientes Italianu malvolentièri Tedescu ungern, widerwillig.

maròlla , nf: ammaròglia* Definitzione mala bolla, mala bògia, boza o gana mala, su èssere contràriu a sa gana, a sa volontade / avb. a m. Sinònimos e contràrios aprentu, bisognu, malaboza | ctr. bonaoza Frases sa marolla fait sa bècia a curri Tradutziones Frantzesu nécessité, besoin Ingresu need Ispagnolu mala gana Italianu necessità Tedescu Widerwille (mit), Not.

spécia , nf: (spé-ci-a) ispéssia* 1 spéssia, spétzia 1 Definitzione umore o temperamentu de s'ànimu segundu de su mamentu, de comente si agatat, unu; fintzes gana, volontade de fàere / cun bona spétzia = de bonumore Sinònimos e contràrios antena, gana, mota Frases est una poriga de dis groga e a spétzia lègia ◊ sempri brullanu, issu, sempri de bona spéssia! ◊ si dhi faint furriai sa spétzia, cussu s'inchietat, lah! ◊ arrít sempri, est sempri de bona spétzia ◊ ma it'est, de mala spétzia, oi?! 2. s'àtera noti femu arrósciu de mi girai: pagu spétzia tenemu de dormiri! ◊ chi seu de spétzia, mi ponit trint'ous fritus, mancu su fumu bit! ◊ mi benit custa spécia lègia candu seu istrantaxa… mi depu crocai! ◊ passada ti est sa spétzia maba? Tradutziones Frantzesu humeur, envie Ingresu mood Ispagnolu humor, gana Italianu umóre, vòglia Tedescu Laune, Lust.

«« Torra a chircare