A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

ischedhasciòne , nf Sinònimos e contràrios ischedhamentu, ischedhàntzia Ètimu srd.

ischedhàu , pps, agt Definitzione de ischedhare 1; ischedhiau, chi istat a contu suo, a solu Sinònimos e contràrios abbandhadu, assoladu

ischedhiàre ischedhàre 1

ischédhu , nm: oschedhu*, uschedhu, scedhu Definitzione su grassu de is pingiadas, su brodu (grassu) de sa piscadura, s'ispruma de su brodu de sa petza, sa parte méngius de una cosa (súciu) e fintzes sa terra fine a ludu chi abbarrat asseliada in fundhu / tènnereche s'i. = isprumare, collire, leàrendhe s'ispruma Frases gighet su ischedhu a prammos chi li andhant fatu finas sos canes, de cantu est brutu! 2. est bonu meda su pane de fresa ifustu in s'ischedhu de sa piscadura ◊ in su lacu morit su pupujone sutzàndheli de su mústiu s'ischedhu (B.Marceddu) 3. de sos ministros sunt s'ischedhu de sa zente issoro ◊ totu s'ischedhu de s'autoridade - ispertos sardos e continentales - dogni annu si riunint pro sos fogos (L.Ilieschi).

ischedína , nf Definitzione genia de paperedhu po giogare a intzertu Frases mi càstiu is bulletas de su lotu e s'ischedina e mi pongu de assentu a trabballai!

ischedràre , vrb Definitzione coment'e pònnere ischerda in is muros, pònnere unu pígiu de impastu po finire is muros allisaos a fardassu (ma in muros fatos male po dhos aparigiare tocat a pònnere ischerda abberu!) Sinònimos e contràrios arrabbussai, intonicai.

ischèfa , nf Definitzione frutuàriu cherfu, chentza lómpiu / andhare a i. = a furare frutuàriu, comente faghet sa pisedhina in tempus de frutuàriu nou Frases sighia a drommire sonniendhe coinzolos de ischefa e muntonedhos de basolu tundhu ◊ in d-unu cuzolu bi aiat unu coinzolu pienu de ischefa, pirachidonza, castanza e càriga 2. andhare a ischefa cheret nàrrere a andhare peri sas campagnas a leare frúture a s'acua de sos padronos (N.Fadda).

ischèfa 1 , nf Definitzione scerfa, su chi abarrat agoa de ccn. cosa pruschetotu biu coment'e arrefudu, sa parte peus Sinònimos e contràrios fundaina, fundhalíssia / ischifera, ischifu Frases cussos sunt s'ischefa de su logu.

ischejàre ischeàre

ischeladòre , agt, nm Definitzione chi o chie ischelat Sinònimos e contràrios ispizadore Ètimu srd.

ischeladúra , nf Definitzione su ischelare Ètimu srd.

ischelàre , vrb Definitzione piscare o tròchere su pígiu o napa de grassu chi si format in su late o àteru, ispuligare puru; fintzes leare sa fortza, sa sustàntzia Sinònimos e contràrios innapare, ispigiare / ispigiolare, spilloncai Frases s'ascione o s'azu ischeladu si pistat in su pistone 2. zuco sas carres ischeladas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu écrémer Ingresu to skim Ispagnolu desnatar Italianu scremare, spannare Tedescu abrahmen.

ischelàre 1 irghelàre

ischèletro , nm: iscrèlitu Definitzione s'ossamenta de una carena totu coment'est intrada apare Sinònimos e contràrios carasu, carúmene, ispinnicu Terminologia iscientìfica crn.

ischelfiadítu , agt Definitzione chi ischérfiat cun facilidade, chi est sugetu meda a s'istrecare; nau de ccn., chi si arrennegat po pagu pagu Sinònimos e contràrios ischiciaditu Ètimu srd.

ischelfiósu , agt, nm Sinònimos e contràrios arrabbiaditu, arrennegaditu, inchietosu | ctr. pachiosu, pascenscile Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd.

ischélfiu , nm Definitzione su difetu de is arrennegosos, ma fintzes disprétziu.

ischélia , nf, nm: ischéliu, ischíliu, ischílliu, ischiu, schéulu Definitzione boghe, tzérriu pibidosu de animale (mescamente crabolos), ma fintzes de gente (prus che àteru, de pipiu); moida, s'istribitzu chi faet su bestiàmene camminandho; sonajolu a súlidu, fatu de canna o bide isperrada a grughe in su nodu: faet sa boghe de su crabolu (= bètu) Sinònimos e contràrios barróinu, frúschiu, frusitu, frúsiu, gronita, irghéliu, muizu, píliu, súlbiu, sulitu, tichírriu, zúmiu / scramiabbetu Maneras de nàrrere csn: betare un'i.; catza a ischéliu = sa chi si faghet sonendhe s'ischéliu pro fàghere essire sos crabolos Frases su pipiu est a ischius ◊ su càntigu ch'essiat che un'ischílliu! ◊ est a ischílius su lèpuri cassau ◊ s'intendit s'ischíliu de is varzias ◊ s'intennet solu un'ischéliu de prantu ◊ si lis presenteit unu becu mannu a ischélios chi ndhe pesaiant sa pedhe in palas 2. s'ischéliu de sas bamas paschindhe 3. mi apronto s'archibbusu e comintzo s'ischéliu a sonare Terminologia iscientìfica bga Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bramement, brame Ingresu troat Ispagnolu bramido Italianu bramito, bràmito Tedescu Gebrüll.

ischeliàre , vrb: ischibiai, ischiliare, ischiulai, schiai Definitzione fàere una genia de tzinchírriu pibidosu: si podet nàrrere de animales meda, e fintzes de is criaduras (pipiedhos); si narat de una genia de sonu chi faet cosa de ferru chi girat, chi si movet, mescamente si no est unta e no illascinat a lébiu Sinònimos e contràrios igheliae Frases una meurra apatada iat ischibiau ◊ su procu ischíliat ◊ is meurras in sa tupa ant cumentzau a ischiulai e si funt boladas ◊ sa gatu mia no dhu lassat mancu ischibiai su topi candu dhu cassat! 2. s'arroda de su carrúciu est ischiendi ca fiat arrimau de diora ◊ su bentu est ischiendi Ètimu srd.

ischeliàta , nf Definitzione su ischeliare Frases a sas primas ischeliatas de tocu de campana non cumprenniat ite bi fit sutzedenne Ètimu srd.