A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

pinnòci , nm Definitzione pinnias Frases ispínniant sa pudha e dh’aúscrant in sa fraca po no dhi abbarrari pinnoci.

pinnòi , nm Definitzione fustinaga areste Sinònimos e contràrios aligalzagàmpina, fostinàcia, pastinaca, pubusone Terminologia iscientìfica rba.

pinnòne , nm Sinònimos e contràrios ispantamata, malmuntone, mustagione, pinnatzu 1, pinnàtzulu Sambenados e Provèrbios smb: Pinnone Ètimu srd.

pinnòne 1 pignòni

pínnula , nf Definitzione covecu de s'ogu Sinònimos e contràrios pabarista, pàrpala, prabedha Terminologia iscientìfica crn Ètimu cdh. pinnuli.

pinnulàdu , agt Definitzione chi est a pínnulas caladas Frases a pagu a pagu dae sos ogros pinnulados nche li at passadu sa timória Ètimu srd.

pinnuléri pennuléri

pínta , nf Definitzione mesura de litru e mesu (ma fintzes de litru giustu), e a logos istrégiu prus mannu fintzes po múrghere, carcida Maneras de nàrrere csn: no fait a dhu ghetai in pinta = no faghet a lu dominiare, no si ndhe podet fàghere ne crau e ne tzou, no faghet a lu fàghere afilare, a lu cumandhare, no ponet mente; èssiri a mesu pinta = allegru a binu, inciariu: nau de comente s'istat = ne tantu bene e ne tantu male Frases sunt bufendhe su binu in su conzu: onzunu si ndhe trincat duas pintas! ◊ est ghetanne vinu a intro de sa pinta de terra ◊ mi fia bufendhe una pinta a chenare Terminologia iscientìfica mds Ètimu itl. pinta.

pínta 1 , nf Definitzione su chi si paret a cara, unu, deasi comente dh'arregodaus; su singiale chi lassat in terra s'orroda de su carru comente passat, arrastu o peada de gente, de bestiàmene; pintura Sinònimos e contràrios bisura, fasallumia, fasumia, inchizada / arralla 2, ria 1 / pintura Maneras de nàrrere csn: no pòdiri biri a unu in pinta = no lu poder bídere tichedhu, mancu pintadu; abarrai in sa pinta giusta, in sa pinta dereta = andhare in sa filada zusta, onesta Frases ge at a portai una pinta, tziu Giusepi, cun s'arrennegu chi tenit!…◊ portat sa pinta de su dimóniu, cussu! ◊ Fulanu tenit sa pinta de s'aremigu ◊ àiri a pinta de cradhaxu, arregolli linna, crabaxu! 2. at lassau unu surcu po pinta de sa passada chi at fatu ◊ no andhes a esse: lea sa pinta giusta! ◊ si fiat crocau in sa pinta de su carru, me in su mori ◊ bai avatu de sa pinta de su carru ◊ mi at a tocai chi a perdi ti lessi ca a camminai fora de pinta abbituau ses! (Urru)◊ passa in sa pinta, fillu miu, no essas de sa pinta! 3. a is primus àcuas sa pinta fiat isparéssia ca su pintori dh'iat fata mali ◊ no dhu podit biri in pinta! Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu physionomie Ingresu countenance Ispagnolu pinta Italianu fisionomìa Tedescu Physiognomie.

pínta 2 , nf Definitzione isturru pintu, un'arratza diferente de isturru, in Sardigna solu in passera Terminologia iscientìfica pzn, sturnus vulgaris.

pintadèra , nf Definitzione marca de linna trebballada a mustras, cun disegnos tuvucaos, fata a forma de parallelepípedu, po pintare pane grussu cruo a incracadura Sinònimos e contràrios pintapane Terminologia iscientìfica ans.

pintadòre , agt, nm Definitzione (f. -a) chi o chie faet is pintos: sa pintadora est sa fémina chi trebballat su pane totu a pitzicorros, a sarreta, po dhu fàere bellu Sinònimos e contràrios dipintadore, dipintore, pintore.

pintàdu , pps, agt: pintau, pitau Definitzione de pintare; chi est fatu a pinturas, ma fintzes solu chi est de diferentes colores / su bestiri t'istat pintau = ti ruet bene meda Sinònimos e contràrios pintogadu, pintu / balzu, bardeju, bertigatu Frases nemmancu Titzianu at mai pitau mancu s'assimbillu de tui! (Lai) 2. no lu podet bíere mancu pintau ◊ su bàntzigu est fatu de tàulas de chercu pintadas a puzonedhos Sambenados e Provèrbios smb: Pintadu, Pintau, Pittau Tradutziones Frantzesu peint, tableau Ingresu painted Ispagnolu pintado Italianu dipinto Tedescu gemalt, bemalt.

pintadúra , nf Definitzione su pintare Sinònimos e contràrios pintura Ètimu srd.

pintagogòne , nm Sinònimos e contràrios pintadera, pintapane.

pintài , vrb: pintare, pintari, pitai, pitare 1 Definitzione fàere figuras o mustras a pinzellu ponendho tintas o colores adatos (foedhandho de frutos, tínghere, cambiare colore coendho); trebballare fintzes a lepa, a serros (es. su pane), a intessidura (es. sa pramma) Sinònimos e contràrios pínghere, pinturare Maneras de nàrrere csn: comenti dhu bis dhu pintas = (nadu de unu) no cuat nudha, est su chi paret; pintare s'ae a bolu = èssere de manos bonas, àbbile meda in sas fainas Frases babbu fait e Perdu pintat ◊ s'ae pintes a bolu! ◊ ti pintent in s'altare pro sa bellesa tua! ◊ fizu meu mi at pitau sa zenna de s'aposentu (F.Casula) 2. ariseu seu andada a s'ortu e apu biu ca s'aràngiu e su mandarinu funt cumentzendu a pintai 3. no teneus prus nudha, immoi: comenti si bint si pintant! Ètimu ltn. *pinctare Tradutziones Frantzesu peindre Ingresu to paint Ispagnolu pintar Italianu dipìngere Tedescu malen, bemalen.

pintàna , nf Definitzione orrugu de terrenu, prus che àteru semenau po fàere prantàgia (ma fintzes birada de bíngia): dhue at logu chi dhu narant a sa crista de su surcu (su bancu) Sinònimos e contràrios argioledha, tula Frases sos teracos che fint tzapandhe in sa primma pintana, in binza (C.Longu)◊ mi torrat in mente candho mi pessighiat tiu Bianu atraessandhe de una pintana a s'àtera.

pintandàina , nf Definitzione una genia de pane grussu, pintau Frases is massàgias faiant is cocois e sa pintandàina po s'isposa (E.Manca).

pintaolàe , vrb Definitzione pònnere sa sonàgia (su pitiolu) a su bestiàmene Sinònimos e contràrios acampanedhai, apitiolai | ctr. spintaolae.

pintaólu , nm Sinònimos e contràrios pitajolu, sonagiolu.