A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

ruménu , agt, nm Definitzione chi pertocat sa Romania, chi o chie est de sa Romania Tradutziones Frantzesu roumain Ingresu rumenian Ispagnolu rumano Italianu rumèno Tedescu rumänisch, Rumäne.

rumigàre romigài

ruminài, ruminàre , vrb Sinònimos e contràrios arramigai, gramunzare, grumiai, ramunzare Ètimu ltn. ruminare.

ruminzàre , vrb Sinònimos e contràrios arramigai, gramunzare, ramunzare, ruminai*.

rumòre, rumóriu remòre

rumosínu ramasínu

rumpéllu rempéllu

rúmu , nm Definitzione cosa ammuntonada, arregorta acanta de pare, posta a cracu Frases sa gente in sa forredha est a unu rumu.

rúmulu , nm Definitzione su matzigare a tzacurradura, su sonu chi si faet Sinònimos e contràrios trachedhu.

runàche , nm: runaghe Definitzione nuraghe etotu, ma nau deosi solu po andhare méngius a dhu nàrrere (eufonia) candho si agatat cun s’art. unu Sinònimos e contràrios nurache* Frases bi at un'arveghe pintada pasculendhe acurtzu a unu runaghe.

runàda , nf Definitzione su runare Terminologia iscientìfica bga Ètimu srd.

runàghe runàche

runàre , vrb Definitzione su tzunchiare de is féminas de unos cantu animales in more (crabiolas mescamente); su iscramiare de is brebès angiandho Sinònimos e contràrios tunchiare / belai, beolare, melare, meulare, miaurai Frases in su tempus chi sunt runendhe, sas crabolas, isto sempre pessighindhe cussu paru ◊ acò sos meses chi oreto sa fera in su tempus chi sunt runendhe (A.M.Scanu).

runcàle , nm Definitzione sa parte de ananti de un'iscarpa, sa chi ammontat su pei a sa parte de is pódhighes; in is cartzas (de su costumu), sa parte de ananti chi ammontat s'iscarpa Sinònimos e contràrios bruncale, fruncale, impena, mascarina, tígia, truncali / cdh. runcali Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu empeigne Ingresu vamp Ispagnolu empella, pala Italianu tomàio Tedescu Oberleder.

runcàrzu , nm Definitzione sa parte grussa de unu cambu, de sa canna de is erbas, de is laores Sinònimos e contràrios runcu Frases achedhaiant sas mannas de su trigu a ispiga apare pro si parare semper s'ala de su runcarzu de sa sede a su bestiàmine fuidu (G.Addis) Ètimu srd.

runchíle , nm Definitzione lobu de fune, acapiada innanti a su tzugu, intrau in su murru de un'animale mannu po dhu pòdere pigare méngius (ca deasi no podet tirare e fàere fortza meda); a logos bolet nàrrere fintzes marcu o singiale in cara Sinònimos e contràrios brunchile*, cabitza, cavessa, crabistu, doga 1, dogale, froncile, murrabi / ttrs. runchiri / màcia Frases fit tirendhe s'àinu a runchile.

rúnchile, rúnchina , nf: rúnchine Definitzione orrúndhine, genia de pigione connotu meda, no tanti mannu, a coa frochidhada, chi abbitat in logu de bidha (faet su niu de terra in is domos) Sinònimos e contràrios arrúndibi, grúndhine*, mongixedha Frases in su nidu una rúnchile crompia est impilindhe alas e carena (G.Piga)◊ at lassadu su chelu asulu e lintu a sas rúnchines Sambenados e Provèrbios smb: Runchina Terminologia iscientìfica pzn, hirundo rustica.

runchinadòre , agt Definitzione chi est avesu a runchinare, a papare, nau prus che àteru de is pigiones mannos papadores de petza Sinònimos e contràrios achiladori, aggripiadori Frases sos puzones runchinadores falant a pitu de sas carenas mortas Ètimu srd.

runchinàre ronchinài

rúnchine rúnchile