A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

rundhéllu , agt, nm Definitzione chi o chie istat rundhendhe, perilloi perillai, in giru a trevessu Sinònimos e contràrios andariegu, arroliadori, bandhuleri, garroneri, giranteri, orrunderi, rundhajolu, rundhanu, zirellu, zirulanu Frases ndhe l'apo ghiradu maza maza dae ziru, cussu rundhellu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu flâneur Ingresu stroller Ispagnolu azotacalles Italianu gironzolóne Tedescu Herumtreiber.

rundhéri , agt: runneri Definitzione chi o chie rundhat, istat andhandho, sèmpere in giru Sinònimos e contràrios rundhajolu, rundhanu, rundhellu, runnadore Frases in sa note funguda s'ànima rundhera in trumentu mi ponet cust'iscuru astragau (G.Piga)◊ s'emigrante che puzone rundheri leat fua Ètimu srd.

rúndhina, rúndhine, rúndhini , nf: rúndhula, rúnnine Definitzione orrúndhine, genia de pigione connotu meda, no tanti mannu, a coa frochidhada, chi abbitat in logu de bidha: faet su niu de terra asuta de su cordone de is teuladas e in Sardigna nidat e che faet beranu e istade Sinònimos e contràrios arrúndibi, grúndhine, mongixedha, rúnchile Frases de amore allivrinidas sas rúndhines sunt torradas! ◊ sas benénnidas siedas, rúndhinas a domo mia! (P.Mossa) Sambenados e Provèrbios smb: Rundine, Rundini Terminologia iscientìfica pzn, hirundo rustica Ètimu ltn. hirundine(m) Tradutziones Frantzesu hirondelle Ingresu swallow Ispagnolu golondrina Italianu róndine Tedescu Schwalbe, Rauchschwalbe.

rundhinína , nf: arrundilina*, orrundilina, rundhulina Definitzione unu de is sinnos de su bestiàmene: s'origa est segada a coa de orrúndhine de mesania a sa punta a manera de fàere duas puntas Sinònimos e contràrios grundhinina Terminologia iscientìfica pst.

rundhinínu , agt Definitzione de orrúndhine, chi pertocat is orrúndhines / èssere cherbedhi rundhininu (nau de ccn.)= badhinosu, istoladu, chi tenet unu fàghere chentza frimmesa, a sa maconatza Ètimu srd.

rúndhula rúndhina

rundhulína rundhinína

rúndili, rúndini , nm: arrúndibi, orrúndhine Sinònimos e contràrios grúndhine*, mongixedha, rúnchile Frases in celu su rúndili passat a bolu.

rundòni rondòni

rúnfa rúfa

runfiàna , nf Definitzione puncione, fustigu a ispina (ma fintzes tapu) chi si ponet a sa carrada, in su fundhu de ananti, in artu in pitzu de su grifone, in su mesale Sinònimos e contràrios cannada 1, spíndulu, tuche, ugi / cdh. filtzetu.

runfiànu rofiànu

rungherúnghe , nm Definitzione martzidura, matéria chi si format a inghíriu de s'unga Sinònimos e contràrios didusuisui, fannuga, inghiriúngia, paneunga, suisui, ungriungri Ètimu srd.

rúngia , nf: arrúngia, orrugna, runza Definitzione maladia de sa pedhe candho dha passat unu bobboi pitichedhedhu chi dha paschet e dhue ponet sa cria: faet a iscrafíngiu meda; in cobertantza, gente mala, gente de che lassare atesu, a bortas fintzes piciochedhu botosu chi istrobbat meda; poberesa, chistione mala, ifadosa / una genia de r.: rúngia cràbina o sica o béchina; r. de conca = (puru) crosta; r. de carrada = aradadhu, cosa groga e tosta chi ponet a sas dentes in sas imbagas Sinònimos e contràrios poberesa Frases cussos canes zughent sa runza, catzàdelos! ◊ como mi timent che a sa runza e che ródiant adhane! ◊ a su póveru amiga li est sa runza ◊ sa rúngia fait sa pedhi a màncias 2. cussu est una runza: no bi abbites! ◊ m'abbàida cussa runza de pisedhu a mi collonare!…◊ tziu Berte fit ómine onestu e in cubile zente mustrenca no bi ndhe capitabat ca no cheriat peruna runza 3. a s'incunza m'iscútino sa runza: mi che bogo sos dépidos! ◊ tue incunzas orzu e deo runza ◊ cussos trampistant negusciendhe runza! 4. za chi est imbucadu malu andheu, àsiu ndh'amus de ratare runza!… Sambenados e Provèrbios prb: donzunu ratat sa runza sua Tradutziones Frantzesu gale Ingresu scabies Ispagnolu roña, sarna Italianu rógna, scàbbia Tedescu Krätze, Quälgeist, Schererei.

rúnida , nf: rúnzida Definitzione genia de sorrogu chi faent is gatos candho funt asseliaos o istant a su friga friga cun sa gente; sa bémida o assúpidu de chie sufrit a prumones; su corrighinu de su magiolu in crica de bacas in more, fintzes genia de murrúngiu de animale arrennegau Sinònimos e contràrios assubentu, bémida / borrada, borrighinu, borrógliu, corrighinu, múghilu / cdh. runita 3. s'animalatzu mi abbaidaiat cun ogros de fiamas e sa rúnzida chi li essiat dai corpus mi lantzitaiat su sentidu (G.Ruju) Terminologia iscientìfica bga Ètimu srd.

runidàre , vrb Definitzione istare a rúnidas, torrare àlidu a pelea Sinònimos e contràrios aggrogotai, arrasai, frisciare 1, grunnire, igrisai, raulare Frases su batu est runidendhe 2. su cane est runidendhe a fortza de caminare Tradutziones Frantzesu ronronner Ingresu to purr Ispagnolu ronronear Italianu fare le fusa (détto del gatto) Tedescu schnurren.

rúnna rúndha

runnadòre , agt, nm Definitzione chi o chie andhat girandho de bidha in bidha o peri su logu (fintzes bendhendho cosa) Sinònimos e contràrios rundhajolu, rundhanu, rundhellu, rundheri Frases sos runnadores cracherajos lassadu ant sas fainas eredadas (S.Are) Ètimu srd.

runnàre rundài

runnéri rundhéri