rundhéllu , agt, nm Definizione
chi o chie istat rundhendhe, perilloi perillai, in giru a trevessu
Sinonimi e contrari
andariegu,
arroliadori,
bandhuleri,
garroneri,
giranteri,
orrunderi,
rundhajolu,
rundhanu,
zirellu,
zirulanu
Frasi
ndhe l'apo ghiradu maza maza dae ziru, cussu rundhellu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
flâneur
Inglese
stroller
Spagnolo
azotacalles
Italiano
gironzolóne
Tedesco
Herumtreiber.
rundhéri , agt: runneri Definizione chi o chie rundhat, istat andhandho, sèmpere in giru Sinonimi e contrari rundhajolu, rundhanu, rundhellu, runnadore Frasi in sa note funguda s'ànima rundhera in trumentu mi ponet cust'iscuru astragau (G.Piga)◊ s'emigrante che puzone rundheri leat fua Etimo srd.
rúndhina, rúndhine, rúndhini , nf: rúndhula,
rúnnine Definizione
orrúndhine, genia de pigione connotu meda, no tanti mannu, a coa frochidhada, chi abbitat in logu de bidha: faet su niu de terra asuta de su cordone de is teuladas e in Sardigna nidat e che faet beranu e istade
Sinonimi e contrari
arrúndibi,
grúndhine,
mongixedha,
rúnchile
Frasi
de amore allivrinidas sas rúndhines sunt torradas! ◊ sas benénnidas siedas, rúndhinas a domo mia! (P.Mossa)
Cognomi e Proverbi
smb:
Rundine, Rundini
Terminologia scientifica
pzn, hirundo rustica
Etimo
ltn.
hirundine(m)
Traduzioni
Francese
hirondelle
Inglese
swallow
Spagnolo
golondrina
Italiano
róndine
Tedesco
Schwalbe,
Rauchschwalbe.
rundhinína , nf: arrundilina*, orrundilina, rundhulina Definizione unu de is sinnos de su bestiàmene: s'origa est segada a coa de orrúndhine de mesania a sa punta a manera de fàere duas puntas Sinonimi e contrari grundhinina Terminologia scientifica pst.
rundhinínu , agt Definizione de orrúndhine, chi pertocat is orrúndhines / èssere cherbedhi rundhininu (nau de ccn.)= badhinosu, istoladu, chi tenet unu fàghere chentza frimmesa, a sa maconatza Etimo srd.
rúndhula rúndhina
rundhulína rundhinína
rúndili, rúndini , nm: arrúndibi, orrúndhine Sinonimi e contrari grúndhine*, mongixedha, rúnchile Frasi in celu su rúndili passat a bolu.
rundòni rondòni
rúnfa rúfa
runfiàna , nf Definizione puncione, fustigu a ispina (ma fintzes tapu) chi si ponet a sa carrada, in su fundhu de ananti, in artu in pitzu de su grifone, in su mesale Sinonimi e contrari cannada 1, spíndulu, tuche, ugi / cdh. filtzetu.
runfiànu rofiànu
rungherúnghe , nm Definizione martzidura, matéria chi si format a inghíriu de s'unga Sinonimi e contrari didusuisui, fannuga, inghiriúngia, paneunga, suisui, ungriungri Etimo srd.
rúngia , nf: arrúngia,
orrugna,
runza Definizione
maladia de sa pedhe candho dha passat unu bobboi pitichedhedhu chi dha paschet e dhue ponet sa cria: faet a iscrafíngiu meda; in cobertantza, gente mala, gente de che lassare atesu, a bortas fintzes piciochedhu botosu chi istrobbat meda; poberesa, chistione mala, ifadosa / una genia de r.: rúngia cràbina o sica o béchina; r. de conca = (puru) crosta; r. de carrada = aradadhu, cosa groga e tosta chi ponet a sas dentes in sas imbagas
Sinonimi e contrari
poberesa
Frasi
cussos canes zughent sa runza, catzàdelos! ◊ como mi timent che a sa runza e che ródiant adhane! ◊ a su póveru amiga li est sa runza ◊ sa rúngia fait sa pedhi a màncias
2.
cussu est una runza: no bi abbites! ◊ m'abbàida cussa runza de pisedhu a mi collonare!…◊ tziu Berte fit ómine onestu e in cubile zente mustrenca no bi ndhe capitabat ca no cheriat peruna runza
3.
a s'incunza m'iscútino sa runza: mi che bogo sos dépidos! ◊ tue incunzas orzu e deo runza ◊ cussos trampistant negusciendhe runza!
4.
za chi est imbucadu malu andheu, àsiu ndh'amus de ratare runza!…
Cognomi e Proverbi
prb:
donzunu ratat sa runza sua
Traduzioni
Francese
gale
Inglese
scabies
Spagnolo
roña,
sarna
Italiano
rógna,
scàbbia
Tedesco
Krätze,
Quälgeist,
Schererei.
rúnida , nf: rúnzida Definizione genia de sorrogu chi faent is gatos candho funt asseliaos o istant a su friga friga cun sa gente; sa bémida o assúpidu de chie sufrit a prumones; su corrighinu de su magiolu in crica de bacas in more, fintzes genia de murrúngiu de animale arrennegau Sinonimi e contrari assubentu, bémida / borrada, borrighinu, borrógliu, corrighinu, múghilu / cdh. runita 3. s'animalatzu mi abbaidaiat cun ogros de fiamas e sa rúnzida chi li essiat dai corpus mi lantzitaiat su sentidu (G.Ruju) Terminologia scientifica bga Etimo srd.
runidàre , vrb Definizione
istare a rúnidas, torrare àlidu a pelea
Sinonimi e contrari
aggrogotai,
arrasai,
frisciare 1,
grunnire,
igrisai,
raulare
Frasi
su batu est runidendhe
2.
su cane est runidendhe a fortza de caminare
Traduzioni
Francese
ronronner
Inglese
to purr
Spagnolo
ronronear
Italiano
fare le fusa (détto del gatto)
Tedesco
schnurren.
rúnna rúndha
runnadòre , agt, nm Definizione chi o chie andhat girandho de bidha in bidha o peri su logu (fintzes bendhendho cosa) Sinonimi e contrari rundhajolu, rundhanu, rundhellu, rundheri Frasi sos runnadores cracherajos lassadu ant sas fainas eredadas (S.Are) Etimo srd.
runnàre rundài
runnéri rundhéri