tràvigu tràbicu
tràvigu 1 tràficu 1
tràvila tràbila
travilàtzu, travillàtzu , agt, nm Definitzione chi o chie no contivígiat sa cosa, su bestimentu, o dhu ponet a istravàgiu; nau de calecuna cosa candho pigat logu meda, cun istrobbu Sinònimos e contràrios iscontipizau 2. sa malavasia est travillatza po dha pudai e binnennai (G.Pisano)
tràvile tràbila
tràvilu tràilu
travinàre , vrb Definitzione fàere abbitu a unu logu, su dhue andhare, passare Sinònimos e contràrios trabicare.
tràvinu , nm Definitzione su passare, andhare e torrare in su logu (ma nau fintzes in su sensu de afares, manígiu) Sinònimos e contràrios tràbicu.
traviscài trabicàre
travitólu trabitólu
travòdha , nf: tirivodha, trivodha, trobodha, trofodha, trovodha Definitzione bandhera de santu Giuanni, o fiore de sos isposos, una genia de erba de diferentes calidades bona po alluare pische, tínghere lana; nau de ccn., grassu a tropu, sonniu Sinònimos e contràrios cadrúmbulu, trodha, trogodhe, truvedha, túmbara / cdh. trivòcia 2. est una trivodha cussu: at a pesare prus de cuintale!… Terminologia iscientìfica rba, Verbascum conocarpum, V. pulverulentum, V. sinuatum, V. thapsus Tradutziones Frantzesu bouillon-blanc, verbascum Ingresu mullein (great) Ispagnolu gordolobo Italianu verbasco Tedescu Königskerze.
travolcàre , vrb Definitzione prus che àteru nau de is foedhos, cambiare, furriare su sensu fintzes a dhis fàere nàrrere unu significau diferente e contràriu puru po ingannare Frases e ite, Frantziscu marineri est, a ch'èssere in Castedhu?! – li neit Nedha travolchendhebichela in búrula Tradutziones Frantzesu déformer Ingresu to distort Ispagnolu alterar Italianu stravòlgere Tedescu verdrehen.
travòne , nm Definitzione cimentu fatu a gétidu a bisura de trae grussa meda, manna, in muros e bòvedas Sinònimos e contràrios croimentu, incroamentu.
travonéri , agt, nm Definitzione nau de ccn., chi est o portat trassas malas Sinònimos e contràrios ammalisciadu, malisciosu, trassadori, trasseri Tradutziones Frantzesu rusé, vieux renard Ingresu old fox Ispagnolu zorrón Italianu scaltro, volpóne Tedescu schlau.
tràvu tràbu
tràvu 1 tràbu 1
travúciu trabútzu
travúllu , nm: trevúgliu, trevúlgiu, trevullu, trivudhu, truvullu Definitzione genia de erba, de tantas calidades, chi faet una fògia ispartzia in tres fogighedhas tundhitas o longhitas ma largas segundhu sa calidade: praghet meda a su bestiàmene / àteras calidades de t.: biancu (Trifolium repens), cabadhinu, cadhinu o de arriu (Dorycnium rectum), conchi biancu o travullu a folla lada (Trifolium nigrescens, T. repens), conchi ruju (Trifolium pratense), trevullu a cambu longu (Trifolium subterraneum), t. a folla longa (Trifolium squarrosum), t. arrúbiu (Trifolium incarnatum, T. pratense), t. bumbosu (Trifolium spumosum), t. de lèpuri (Trifolium phleoides), t. furisteri (Medicago arborea, m. sativa), t. grogu (Medicago arborea), t. lisciandrinu (Trifolium alexandrinum) Sinònimos e contràrios tirifozi, trevórgiu, truvúgiu Frases contoniamu a is contonadas mias, a is tupas de ociau contr'a bentu, a is follas de truvullu e língua de bòi ◊ portat totu su truvullu in is pantalonis Terminologia iscientìfica rba, Medicago arabica, M. intertexta, M. polymorpha, M. lupulina, M. orbicularis, M. scutellata, Melilotus albus, M. elegans, M. officinalis, M. sulcatus Ètimu ltn. trifolium Tradutziones Frantzesu trèfle Ingresu trifolium Ispagnolu alfalfa Italianu trifòglio Tedescu Klee.
travuntàna trabuntàna