A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

tiridhíre , vrb Sinònimos e contràrios astesiai, issuzire, istesare, istirire, istregire, trentzí.

tirídu , nm Sinònimos e contràrios pudhamédia, pudhighinu 1, tiriolu Terminologia iscientìfica pzn.

tirièdha , nf Definitzione tira pitica Frases sa míndula turrada e segada a tiriedhas dha ponint po fai su gató e àterus drucis.

tirifózi , nm: tirivozu, triógiu, triórgiu, triorzu, triozu, triuzu, trivógiu, trivozi, trivozu, trivuzu, trovolzu, trovozu, truvozu Definitzione genia de erba, de tantas calidades, chi faet una fògia ispartzia in tres fogighedhas tundhitas o longhitas ma largas segundhu sa calidade: praghet meda a su bestiàmene / àteras calidades de t.: biancu (Trifolium repens), cabadhinu, cadhinu o de arriu (Dorycnium rectum), conchi biancu o travullu a folla lada (Trifolium nigrescens, T. repens), conchi ruju (Trifolium pratense) Sinònimos e contràrios travullu*, trevórgiu, truvúgiu / cdh. trivódhulu Frases za est imbénnidu, inoghe, su trivozi!…◊ su laorzu est totu trovolzu, molemole e armuranta! Terminologia iscientìfica rba, Medicago arabica, M. intertexta, M. polymorpha, M. lupulina, M. orbicularis, M. scutellata Tradutziones Frantzesu trèfle Ingresu clover Ispagnolu alfalfa Italianu trifòglio Tedescu Klee.

tirighèdha , nf: tirixedha Definitzione tira pitichedha Tradutziones Frantzesu petite bande Ingresu small stripe Ispagnolu tirita Italianu strisciolina Tedescu Streiflein.

tirighèta tilichèrta

tirighínu terighínu

tirignólu , nm Sinònimos e contràrios tíngia.

tirigótu , nm Definitzione genia de giogu: fustigu, cambu o tzitzone allutu chi si movet a molinadura lestra, a cricu, a orroda, po bíere s'efetu de su fogu a s'iscuru Terminologia iscientìfica ggs.

tírigu , nm Definitzione tretighedhu, camminedhu in mesu de is domos, passadórgiu istrintu inter una domo e s'àtera Sinònimos e contràrios terighinu.

tiríle , nm: cirile, selire*, tzerile Definitzione sa natura de su mascu e mescamente s'oru de s'arremu mascu de su porcu Sinònimos e contràrios bilga, sira.

tiríli tadíbi

tirinàgos terinàgos

tirinèdha , nf Definitzione tira pitica.

tiringòni tilingiòne

tirinnía, tirinnína , nf Definitzione tela de aragna, genia de tela fine fine chi faent is arangiolos Sinònimos e contràrios beluemuru, chilighilimuru, lanarràngiu, naparangiolu, napemuru, napiolu, tadharanu, telaemuru, tiririgna 2. po consolai s'ispédhiu de su passau, annapau de una tirinnina de surrúngiu, unu s'intregat a una inventiva ispifarrada e contat Ètimu ctl. teranyina Tradutziones Frantzesu araignée Ingresu spider's web Ispagnolu telaraña Italianu ragnatéla Tedescu Spinnengewebe.

tirintínu tirentínu

tirintínu 1 , agt Sinònimos e contràrios balzu, bardeju, barjolu, pintadu Frases su caboni est avatu de una pudhasta tirintina ◊ at postu un'ischerdixedha setiosa e tirintina (E.Sanna).

tírinu , nm Definitzione camminedhu istrintu, buturinu; venighedha fine fine Sinònimos e contràrios botorinu, terighinu / veníglia Frases pro andhare a binza, si faghiat unu tírinu pienu de pedrischina finas a sa giaga ◊ si passaiat in d-unu tírinu a tretos lalgu e a tretos istrintu, cun muros de pedra e cresuras de rú (P.Gajas) 2. su coro pompaiat vida fintzas in sos tírinos piús foranos.

tiriòla , nf Definitzione coment'e tira, fita longa (fintzes corria de terra) Frases babbu segat tres mesu fitas de civraxu, dhas ghetat fatas a tiriolas a unu botu e dhu prenit de lati.