Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

irmesàu , pps, agt Definitzione de irmesare; chi est o chi dh'ant torrau a sa metade Sinònimos e contràrios ammesau, ilmesisciadu Tradutziones Frantzesu divisé en deux, coupé en deux, réduit de moitié Ingresu halved Ispagnolu demediado Italianu dimezzato Tedescu in zwei Hälften geteilt.

irpilíre , vrb Definitzione pònnere sa tzudha, fàere inteterare su pilu in sa pedhe, intrare su fritu de s'assíchidu, de sa timoria Sinònimos e contràrios aciuciudhae, altudhire, arpilare, assunciudhai, aturtudhire, atzultzudhare, impriutzai Tradutziones Frantzesu donner la chair de poule Ingresu to give s.o. the creeps Ispagnolu erizarse el pelo Italianu far venire la pèlle d'òca Tedescu eine Gänsehaut bekommen.

irregràre , vrb: irrejare Definitzione bogare su mele, is regras o brescas de su casidhu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu extraire les rayons de miel Ingresu to extract the honey from (the combs) Ispagnolu castrar Italianu estrarre i favi Tedescu Honig schleudern.

irvagantàdu , agt Definitzione nau de ccn., chi no tenet prus a notu, chi imméntigat totu Sinònimos e contràrios conchilenu, conchischerésciu, immentigosu, immentrigaditzu, irmentigajolu, innotoriadu Tradutziones Frantzesu qui n'a pas de mémoire Ingresu forgetful Ispagnolu desmemoriado, olvidadizo Italianu smemorato Tedescu vergeßlich.

isbésciu , avb: sbiésciu Definitzione a i. = a dortu, de rugadis, a istúturu Sinònimos e contràrios abboe, achibboe, achifilu, acorrimboe, biàsciu, calembru, imboe, ischilvésciu, iscuessu, isgretzi, sbiàsciu Ètimu itl. sbiescio Tradutziones Frantzesu de travers, de biais Ingresu slant Ispagnolu sesgo, oblicuo Italianu sghimbèscio Tedescu krumm.

isbicàre , vrb Definitzione pigare a cropos de bicu, a bicadas Sinònimos e contràrios abbicai, pitulicare / isbichillitare Frases sas pudhas si fint isbicadas tra issas finas a crebare ◊ lu sunt isbichendhe sos corvos ◊ sas pudhas fint isbichendhe calchi ranighedhu de cosa o calchi babbautzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu donner des coups de bec Ingresu to peck Ispagnolu picar Italianu beccare Tedescu aufpicken.

iscabbéssu , nm: iscambessu, scabbessu Definitzione ciafu, cropu forte giau cun sa manu a cara Sinònimos e contràrios bofetada, bussinada, ibbatulada, irbirroncu, iscantargiara, iscantulada, istuturada, mantuada, sporsugada Frases su pitzinnu l'istrochet pro l'afutare, ma cudhu li daet un'iscabbessu ◊ s'abba de s'erriu paret pigandhe is perdas a iscabbessos 2. s'iscabbessu de sa morte tua mi at fertu ghighinandhe sos ratos de su coro Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu revers de main Ingresu backhander Ispagnolu revés Italianu manrovèscio Tedescu Ohrfeige.

iscalàncu , nm: iscallancu Definitzione imbaga o iscuta de tempus; a logos, diferéntzia de artària tra unu paris e un'àteru Sinònimos e contràrios àchiu, iscuta Tradutziones Frantzesu moment de libre Ingresu spare time Ispagnolu ratos perdidos Italianu ritàglio di tèmpo Tedescu Freizeit.

iscartinàda , nf: scartinada Definitzione su iscartinare; orrutòrgia a terra forte Sinònimos e contràrios addràbbulu, arratroxa, ischintogliata, scrantiada, stesorgiada, trabintada, tzapuada / cdh. smilunata Frases faiaus artzare e abbassare s’iscala de su carru allestru e carru e pitzochedhu pighiant iscartinadas malas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fait de s'écrouler, chute soudaine Ingresu falling heavily Ispagnolu desplome Italianu stramazzóne Tedescu schwerer Fall.

iscastàre , vrb Definitzione cambiare genia, casta, essire diferente, de arratza prus metzana, nau fintzes in su sensu de iscrizeniare, essire o èssere diferente Sinònimos e contràrios irratzare / chilzeniare, disgeniare, imburdiri, ischilziniare, iseniare / cambiai, mudai | ctr. arraciai, istripai Frases sos sonos de una peràula a bortas iscastant, càmbiant de una bidha a s'àtera ◊ potet peri dare chi cussu pitzocu iscastet dae s'arratza sua ◊ deo apo arratzau a is meos e in parte fortzis apo iscastau 2. in sa faedhada nois Torpinos nos iscastamus meda fenas dae sos Pasadinos (G.Chessa) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu changer de race, s'abâtardir Ingresu to degenerate Ispagnolu mestizar Italianu dirazzare Tedescu entarten.

iscàza , nf Definitzione scherda, liesca, arrogalla de pedra, pedrighedha prus matuca de sa giarra, ma prus pitica de sa pedra bona a fàere muru, sa chi abbarrat in sa cava, a meda, bona solu a prènnere buidos Sinònimos e contràrios ischerda / arrogu, bículu, matzagani Frases a manu a manu chi artziamus sa traessa, collide iscaza e betade a reprenare! 2. ómines cantos sunt, un'iscaza de machine l'at ognunu ◊ iscazas de ammentu pigant a fiore in s'ispuma de su tempus ◊ mi est tocada in sorte un'iscaza de tempus Ètimu itl. scaglia Tradutziones Frantzesu fragment de pierre Ingresu fragment Ispagnolu china, lasca Italianu framménto, pezzame di piètre Tedescu Bruchstück, Steinhaufen.

ischécu , nm Definitzione pintirighinu de colore diferente, in sa pedhe Sinònimos e contràrios pannuga, pibirinu, piga Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu petite tache, tache de rousseur Ingresu speck, freckle Ispagnolu mancha, peca Italianu macchiolina, lentìggine Tedescu Fleckchen, Sommersprossen.

ischigliàre 2 , vrb Definitzione segare a ischígliu, unu pagu a istúturu, parangau a una parte Ètimu ctl. esquitllar Tradutziones Frantzesu couper de travers Ingresu to cut awry Ispagnolu sesgar Italianu tagliare, rómpere a sghimbèscio Tedescu schräg schneiden.

ischígliu , nm Definitzione segada de traessu, a istúturu, parangada a una parte, fintzes línia fata de traessu ma sèmpere a un'imboe, prus bàscia a una parte (a cabu i.) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coupe de travers Ingresu oblique cut (awry) Ispagnolu corte oblicuo Italianu tàglio sghémbo, oblìquo Tedescu Schrägschnitt.

ischinàda , nf Definitzione cropu de ischina, genia de móvia lestra Sinònimos e contràrios innadu, ischitzinada, sédhidu Frases iscúdere un'ischinada pro sere a cadhu ◊ s'àinu cun duas ischinadas sàrtiat concas de perda e prantones ◊ in pagas ischinadas ch'est pigadu a s'àrbure Tradutziones Frantzesu coup de reins, frétillement Ingresu blow with one's back Ispagnolu golpe de riñones, esguince Italianu schienata, guizzo Tedescu Rückenstoß, Ruck.

ischinchíglia , nf Definitzione guturada de ischíglias Sinònimos e contràrios sonajolera Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu collier de grelots Ingresu bell harness Ispagnolu sonaja Italianu sonaglièra Tedescu Schellenhalsband.

ischirriolàda , nf Sinònimos e contràrios iscorriada, nerbiada / ttrs. ischirriurada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coup de cravache, coup violent et imprévu Ingresu whipping Ispagnolu latigazo, golpazo Italianu scudisciata, cólpo violènto e improvviso Tedescu Peitschenhieb.

iscioperónzu , nm Definitzione su iscioperare, su istare iscioperandho Sinònimos e contràrios isciòparu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu action de faire grève (la) Ingresu on strike Ispagnolu el hacer huelga Italianu scioperìo Tedescu Streiken.

iscobalzòla , nf: iscobarzola, iscoparzola Definitzione iscova de argiola: genia de iscova fata cun naes de sida fine acapiadas impare po mundhare fora de domo e prus che àteru àliga grussa (es. sa pàgia de su muntone de su trigu, s'àliga de is orrugas) Sinònimos e contràrios frascone, frutuosa, scovàciu Frases a ndhe at de aju mundhendhe sa frommija cun s'iscobarzola pro no che li leare su trigu!…◊ sos mundhadores de s'impresa mundhant a iscobarzola in tzitade Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu balai de bruyère Ingresu broom Ispagnolu escobón, balea Italianu ramazza Tedescu Reisigbesen.

iscoitài, iscoitàre , vrb: iscoitzare, scoetai Definitzione iscutulare sa coa; mòvere a cropu de dónnia betu comente faet su pische, su lampu e àteru (nau fintzes in su sensu de fuire); iscabbúllere, isfrancare Sinònimos e contràrios ischirchinare / iscabbúllere Frases bido su cane meu iscoitzendhe 2. sos carabbineris truvant sos cavadhos e acudint a ndhe víere unu iscoitandhe in sa malesa ◊ sos lampos iscoitant de una parte a s'àtera de s'aera 3. duos ant pilisau briga e sa muzere de s’unu est andhada a che iscoitare su maridu de manos de s'àteru ◊ deo voche apo iscoitadu dae manos de sos inimicos vostros! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu frétiller de la queue, se démener Ingresu to wag its tail, to squirm Ispagnolu colear, menear, escabullirse Italianu scodinzolare, dimenarsi Tedescu schwänzeln, sich hin und her bewegen.