Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

bréstia , nf Definitzione pedrighedha lada e lisa po giogare e fintzes su giogu chi si faet Sinònimos e contràrios imbréstia, piastra Frases su zocu de sa bréstia, zocare a bréstias o a sa bréstia Terminologia iscientìfica ggs Tradutziones Frantzesu plaque Ingresu plate Ispagnolu placa Italianu piastrina, murièlla Tedescu Plättchen.

làbida , nf, nm, agt: làbide, làbidu, làpia 1, làpida, làpide Definitzione pedra manna, lada, bona po pomentos e fintzes sa pedra chi si ponet a cobertina po acabbare unu muru sicu (murubbullu); lastra de pedra, mescamente de màrmari o granitu, chi si ponet cun cosa iscrita po ammentu de ccn., in is losas de is mortos; tàpile, frocu de àtera cosa, lada, fintzes lea de terra; chi est de pedra Sinònimos e contràrios tella / losa Frases pro abbitu teniant una pinneta fata de làbidas de pedra bianca 2. in su campusantu bi at unu monumentu làbidu 3. a làbides russas sa bidhia si solvet sola…◊ candho sa terra benit boltulada in s’annighinu ndh’essit a làbidas (A.M.Pinna) Ètimu ltn. lapide/m) Tradutziones Frantzesu pierre tombale, plaque, dalle Ingresu tombstone Ispagnolu lápida, losa Italianu làpide Tedescu Gedenkstein, Grabstein.

màcru , nm: malcu, marcu Definitzione tretu de diferente colore, fintzes su singiale, genia de cosidura chi abbarrat de una segada, de una freadura in sa carre Sinònimos e contràrios frincu, leidora, libidore, lidigori, pistadura, sambellutau Frases acantu arribbant, cussus peis lassant sempri unu bellu marcu biaitu ◊ chin sos ocros at sichitu sos macros biancos de sas erveches in turvontzu ◊ su sole de martu ponet marcu Sambenados e Provèrbios smb: Marcu, Marcus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu marque, signe, trace, plaque, tache Ingresu stain, mark Ispagnolu marca, mancha Italianu màrchio, ségno, imprónta, chiazza Tedescu Zeichen, Marke, Spur, Fleck, Mal, Striemen.

piàstra , nf: pirasta Definitzione pedrighedha (o fintzes orrugu de téula) lada, tundha o cuadrada, orrugu ladu e grussu de metallu / giogai a piastras, o pirastas = a s'imbréstia Sinònimos e contràrios bréstia, imbréstia, impiastra Frases at pigau un'ou, dh'at postu in d-una pirasta e dh'at fatu girai po biri si fiat cotu ◊ ingui si podit giogai a pirasta o a badrufa Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu plaque Ingresu plate Ispagnolu tejo Italianu piastra, murièlla Tedescu flacher Stein, Steinscheibe.

plàca , nf: praca Definitzione pedra lada, ma prus che àteru pígiu o tira de materiale chi, fatu abbrigare in su fogu in mesu de duos pígios de ferru, serbit po dhos sardare; pígiu de cosa fine chi si ponet apitzu de àteru materiale po essire prus bellu o prus forte Sambenados e Provèrbios smb: Pracca Ètimu spn. placa Tradutziones Frantzesu plaque, lame Ingresu thin plate Ispagnolu lámina, hoja Italianu làmina, placca Tedescu Blatt, Folie, Lamelle, Platte.

placadúra , nf: pracadura Definitzione su placare; pígiu de cosa chi si ponet po ammontare àteru materiale Sinònimos e contràrios placamentu Tradutziones Frantzesu plaque Ingresu plating Ispagnolu recubrimiento Italianu placcatura Tedescu Plattierung.

tàrga , nf Definitzione tira de cosa (tàula, làuna o àteru) ue funt sinnalaos is datos chi distinghent calecuna cosa comente podet èssere una màchina, unu machinàriu, ite si faet in d-un'ufíciu o àteru: podet èssere fintzes de valore, cun calecuna iscrita de arregodu e bàntidu po ccn. Frases za l'isco chi ses sardu: ti apo vistu sa targa de sa vetura 2. sa comuna de Samugheo at istrinadu a su poeta Pepe Sotgiu una targa de prata pro sos chimbant'annos de garas Tradutziones Frantzesu plaque Ingresu plate (number) Ispagnolu placa, letrero Italianu targa Tedescu Schild.

tèglia , nf: tèlgia, tella, texe Definitzione pedra lada comente si ndhe agatat o fintzes segada apostadamente (es. de granitu, de màrmuri); genia de tàula (de pedra o fintzes de figumorisca) po cassare pigiones / min. tellixedha, telluredha Sinònimos e contràrios pradera, pràdica, pràica, raza 1, tege, telloraxa / cdh. tègia Maneras de nàrrere csn: cassai a tella, parai sa tella; istèrriri un'arruga a tellas = fàghere a impedradu a pedras ladas; abarrai che cassau a tella = afartadu, male; calai tella = abarrai cassau che pilloni; tella mascada = chentza su pintu (ca su puzone si l'at manigadu) ma ancora parada chentza isparada; tella parada a grai = chi no bi isparat candho su puzone bicat s'esca Frases is tellas de su repranu cumponint unu disignu ◊ fiat sartiendi de tella in tella, gioghendi ◊ anchi dhu cassint a tella! ◊ tintillu babbassu, bunca a sa tella ca ti fait grassu!…◊ fiat in campusantu arroliendi in mesu de is tellas de màrmuri ◊ sa barraca mia in bíngia est de telluredha ◊ duas funt is tellas de Mosè 2. est abarrau che cassau a tella ◊ chi ti calit tella! Ètimu ctl. tella Tradutziones Frantzesu plaque, dalle Ingresu plate, stone slab Ispagnolu lastra Italianu piastra, piètra piatta, lastróne Tedescu Platte.