Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abbizàghe , agt Definitzione chi istat abbillu, chi si acatat de totu Sinònimos e contràrios abbizósicu, abixanti Frases fit un'ómine abbizaghe e inzeniosu chi podiat agghejare e disatinare ispantamundhos e carravàulas, bentureris e malintragnados (T.Pinna) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu qui s'aperçoit de toute chose Ingresu weary person ?? Ispagnolu perspicaz Italianu che si accorge facilménte di tutto Tedescu umsichtig.

abbizósicu, abbizósu , agt Definitzione chi est de abbizu, chi si acatat de totu, chi istat a s'avértida, a origas allutas, atentu po bíere o intèndhere totu Sinònimos e contràrios abbizaghe, avillante / abbistu, billanti Frases tenzo unu cane abbizósicu ◊ tue, fizu de su pópulu, ses semper abbizósicu ◊ su sindhacau bi fit, ma fit abbizósicu solu pro fàchere pacare sa tèssera! ◊ mancari abbizósicu in medas fainas, no ischio nemmancu cantu fachiat tres punzos de casu a mesupetza s'unu ◊ su cane miu prus abizosu si est dau a zannire coment'e pesàndheche a sirvone Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu éveillé, adroit, diligent Ingresu awake, weary person ready ?? Ispagnolu avisado Italianu désto, accòrto, sollécito Tedescu aufgewegt, umsichtig, rasch.

acasazajólu , agt, nm: acasizajolu Definitzione chi o chie giaet o costumat a fàere acasàgiu, chi arrecit o ingollet s'àteru cun praxere Sinònimos e contràrios acasagiadore, acatosu, ospederi Frases Zuannicu fit un'alligrone, semper de mútria bona, acasazajolu: a su contràriu, su tziu fit semprer ingrisau ◊ sa zente fit acasizajola e totu remoniant sos malevadados ◊ sa muzere fit acasazajola chin su maridu, pariant isposos nobos Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu hospitalier Ingresu hospitable person Ispagnolu hospitalario, acogedor Italianu ospitale, festóso Tedescu gastfreundlich.

aconcadòre, aconcadòri , agt, nm: aconcaroi Definitzione chi o chie faet aconcadas Sinònimos e contràrios aconcaditu, aconcau, aconchinadori, arriscadu, atreviu, conchedha, sconcau / cdh. acuncadori Frases ses aconcadori e prenu de atrivimentus ◊ sempri aconcaroi cussu piciochedhu, passendi in pícius de cudha tauledha perigulosu de si segai!◊ cussu no est aconcaroi e innantis de fai comenti dh'apu cuntzillau nci at pentzau meda! Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu inconscient Ingresu rash person Ispagnolu imprudente, desaconsejado Italianu sconsiderato, temeràrio Tedescu unbesonnen, Draufgänger.

afavàdu , agt: afavau Definitzione de afavare; immalaidau de sa fae chi at papau; chi est chentza fortzas, arréndhiu coment'e malàidu de afavamentu, chi si est pérdiu de ànimu Sinònimos e contràrios afaighedhau / cdh. afaatu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu malade, atteint du favisme Ingresu a person which can easily contract the ilness of favism Ispagnolu que padece favismo Italianu fàbico Tedescu Bohnenvergiftung (Fabismus)

agiogatzàdu , pps, agt: azocatzau, azochitzadu Definitzione de agiogatzare; chi est giau a su giogu, chi istat sèmpere giogandho o in crica de giogare Sinònimos e contràrios abbredhuladu, agioguladu, gioguanu, ingiogansau 2. su fizu fit pitzinnu minore e azocatzau, ma su babbu lu cheriat nessi pro cumpannia ◊ dassa in foras sos pitzinnedhos azochitzados! Terminologia iscientìfica ntl Tradutziones Frantzesu joueur Ingresu playful person Ispagnolu juguetón Italianu giocherellóne Tedescu Tändler.

alloràdu , pps, agt Definitzione de allorare; chi dhi ant postu is loros, chi est acapiau Tradutziones Frantzesu lié, succube Ingresu person entirely dominated by (s.o.), bound Ispagnolu atado, sometido Italianu legato, sùccube Tedescu gebunden, höriger.

bestivòcos , agt, nm Definitzione chi o chie est sèmpere in crica de brigas, costumat a fàere o pònnere a brigare Sinònimos e contràrios aferradore, circabretus, insulladori, mintevogu, piliseri, supuzeri, trebuleri, truvutzeri Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu querelleur, chicaneur Ingresu quarrelsome person Ispagnolu pendenciero, buscapleitos Italianu attaccabrighe Tedescu streitsüchtig, Kampfhahn, Streithammel.

bribbidhósigu , agt Definitzione chi si dha leat tropu a irmasionu, addàsiu, chi faet o narat is cosas tropu a fine Sinònimos e contràrios cagallente, crastabibitziris, letrangosu Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tatillon, vétilleux Ingresu fastidous person Ispagnolu meticuloso Italianu pignòlo Tedescu übergenau, pedantisch.

cadhóciu , agt: cadhossu, cadhotu, cadhotzo, cadhotzu, chidhotzu Definitzione chi istat sèmpere totu brutu, prenu de brutesa Sinònimos e contràrios brudhuinu, butzinosu, cadhàniu, cadrangiosu, grotzarju, imbrutajolu, lurtinosu, mughedhosu, mugosu, pingosu, sodrigosu, tetulàciu / brutu | ctr. límpiu, netu Frases cussa est una fémmina cadhòcia, sempri cun su fentallicu brutu, totu a màrcias biancas ◊ seu cadhotzu: no dha bis cantu brutesa dhoi portu in peis cun su pruini de sa bia? ◊ no fatzas sa santica, ca ses cadhotza e lègia! Tradutziones Frantzesu souillé Ingresu dirty person Ispagnolu sucio, mugriento Italianu abitualménte lórdo, sùdicio Tedescu dreckig.

cadrangiósu , agt: cardagnosu, cardangiosu Definitzione chi portat cardíngiu, cadranza, muga, brutesa Sinònimos e contràrios brudhuinu, butzinosu, cacantzinu, cadhàniu, cadhóciu, catragnadu, grotzarju, lorinosu, massautu, mugosu, sodrigosu, tetulàciu | ctr. límpiu, netu Frases cadrangiosu trebutzeri, presumiu, bantaxeri, bellu acabbu iat a fai cussa fémina cun issu!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu malpropre Ingresu filthy person Ispagnolu sucio, mugriento Italianu sudicióne Tedescu schmutzig.

cadredhòne , agt Definitzione chi dhu tenet a vítziu a cadredhare Sinònimos e contràrios cadredhosu Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu impatient Ingresu craving person Ispagnolu agitado, inquieto Italianu che ha il vìzio di smaniare Tedescu erregt.

campianàgliu , agt: campianarzu Definitzione chi tenet una manera de fàere o de foedhare a prepoténtzia, credendhosi unu pagu tropu o pigandho a pagu cunsideru s'àteru Sinònimos e contràrios aperradu, barrosu, coteu, redortu, rochellosu, testarrudu Frases candho arrèjonas de pulítiga ses campianarzu meda, tue! Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu arrogant Ingresu arrogant person Ispagnolu arrogante Italianu arrogante Tedescu arroganter Mensch.

camúrru , agt, nm: gamurru Definitzione ignorante, unu chi tenet unu fàere chi dirgustat Sinònimos e contràrios grosseri Frases fit un'ómine camurru, ma atrividu Terminologia iscientìfica ntl Tradutziones Frantzesu fruste, rude Ingresu rough and unpleasant person Ispagnolu grosero Italianu persóna rózza e antipàtica Tedescu ungehobelter und unsympathischer Mensch.

carraxéri , agt, nm Definitzione chi o chie faet carraxu, o pesat avolotu, ponet tréulu a boghes o àteru, betat totugantu apare Sinònimos e contràrios abburotosu, baraundhosu, baticollosu, carraxosu / maciapaneri | ctr. séliu Frases ma lah ca dhoi at genti carraxera, ingunis, lah: sempri a tzérrius funt! ◊ pipius carraxeris s'istrumpant in terra, si aciapant e arrinti cun gana Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu qui chahute Ingresu person making a din Ispagnolu alborotoso Italianu chiassóso, confusionàrio Tedescu laut, unordentlich.

circabrètus , nm Definitzione chi o chie istat sèmpere in crica de brigas, de pretu Sinònimos e contràrios aferradore, cumenceri, imbrastieri, insulladori, mintevogu, piliseri, supuzeri, trebuleri, triuladore Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu querelleur, chicaneur Ingresu quarrelsome person Ispagnolu pendenciero Italianu attaccabrighe Tedescu Streithammel.

furriallèdha , nf Definitzione móvida chi si faet coment'e a furriadura Sinònimos e contràrios furriete, giràndula, rutíglia Terminologia iscientìfica ggs Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu moulin à vent Ingresu windmill, weathercock, fickle person Ispagnolu pirueta Italianu giràndola Tedescu Herumdrehen.

ischerfulíu , nm Definitzione cosa o unu chi meritat de èssere istrecau Tradutziones Frantzesu méprisable Ingresu despicable person Ispagnolu despreciable Italianu èssere spregévole Tedescu gemeiner Mensch.

istrisíntzu , nm: istrisinzu Definitzione persona de nudha, de pagu contu; bisóngiu, miséria Sinònimos e contràrios arrenulliosu, burribburri / bisognu 2. inumbe est povertate at istrisintzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu personne insignifiante Ingresu insignificant person Ispagnolu persona insignificante Italianu persóna insignificante Tedescu unbedeutender Mensch.

lorinósu , agt Definitzione chi est totu lórinu, brutu meda, mescamente in su sensu chi acostumat a istare brutu Sinònimos e contràrios brudhuinu, cacantzinu, cadhóciu, cadrangiosu, lerisonu, lorinatzu, lurtinosu, massautu, mughedhosu, pingosu, sodrigosu, tetulàciu | ctr. límpiu, netu Frases sunt lorinosas cant'eo no fentomo (G.A.Cossu) Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu salopard, cochon Ingresu dirty person Ispagnolu sucio, mugriento Italianu sudicióne Tedescu Schmutzfink.