addesumàre , vrb: desumare Definitzione
ispartzire in partes oguales una cosa, pruschetotu s'interessu
Sinònimos e contràrios
cumpaltire,
driverare,
ispartzire,
paltire
Frases
su babbu etotu lis at addesumadu s'interessu e gai donzunu de sos fizos si tenet contu sa parte sua
Tradutziones
Frantzesu
répartir,
partager
Ingresu
to split (up)
Ispagnolu
repartir
Italianu
ripartire,
frazionare
Tedescu
aufteilen.
calèschere , vrb Definitzione
erríere a praxere, intostare de s'errisu
Frases
su imbetzare no ti daet gustu tale de ndhe calèschere!
Ètimu
ltn.
*caleschere
Tradutziones
Frantzesu
rire à s'en tenir les côtes
Ingresu
to split one's sides laughing
Ispagnolu
reírse a carcajadas
Italianu
rìdere a crepapèlle
Tedescu
sich tot lachen.
ciapída , nf Definitzione
iscanzada, carpida, aperta o ispacadura in is orrocas
Maneras de nàrrere
csn:
s'abba de sa c. = abba chi essit in sa roca; c. de laras = tzocu chi si faghet abberindhe sas laras a corpu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fente des rochers
Ingresu
cliff split
Ispagnolu
hendidura en la roca
Italianu
spaccatura delle rupi
Tedescu
Riß.
immelmàre , vrb: immermare,
irmermare,
irmermiare,
ismermiai,
smarmai Definitzione
bogare de pare sa carena, segare is arremos o mermos; bogare, segare su burdàmene de una mata, is cambos chi no balent o istrobbant sa créschia
Sinònimos e contràrios
irmermedhare,
iscempiai,
iscroniai,
iseniare,
istropiai,
isvrembare,
sciguriai,
sciorbedhai
/
immalmare,
irgemmellai
Frases
si ti ponzo manu, oe t'irmermo!
2.
e tenio àsiu, deo, a ischirrare, a ilmutzare, a bogare in loba, a pudare, a immelmare, a isalmentare: nudha, una binza betza prena de malesa! (A.Cossu)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
démembrer,
défigurer,
ébourgeonner
Ingresu
to prune,
to disfigure,
to split up
Ispagnolu
desmembrar,
deschuponar
Italianu
smembrare,
sfigurare,
scacchiare
Tedescu
zergliedern,
ausgeizen.
iscorriolàda , nf Definitzione
su iscorriolare; segada in su trastu, in s'orrobba, in su bestimentu, fata prus che àteru de malesaura, coment'e dannu po pagu atentzione
Sinònimos e contràrios
irbinarjada,
iscorriadura,
iscorrioladura,
iscórriu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
déchirement,
fente,
déchirure
Ingresu
laceration,
split
Ispagnolu
desgarradura,
desgarramiento
Italianu
laceraménto,
squàrcio,
spacco
Tedescu
Zerreißen,
Spaltung.
iscumpagnàre , vrb: iscumpannare 1,
iscumpanzare,
scumpangiai Definitzione
segare calecunu de una cabidhada de istrègios, su ndhe pèrdere; betare apare cosas diferentes, istesiare de pare duas cosas cumpàngias a loba
Sinònimos e contràrios
discumpangiai,
iscumpanzinare,
isgualare,
isperzeniare,
scambillai
Frases
ndh'amus segadu, de custas tatzas, e como las tenzo iscumpanzadas ◊ portu is cartas totu iscumpangiadas
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
dépareiller
Ingresu
to split (a pair)
Ispagnolu
desparejar
Italianu
scompagnare
Tedescu
vereinzeln.
isgangagliàre , vrb Definitzione
erríere a iscracàlios, a tzérrios, mòrrere de s'errisu
Sinònimos e contràrios
chighigliare,
iscacagliare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rire à se décrocher la mâchoire
Ingresu
to split one's sides with laughter
Ispagnolu
desternillarse de risa
Italianu
sganasciarsi dalle risa
Tedescu
sich krummlachen.
ispacadúra , nf Definitzione
genia de aperta manna
Sinònimos e contràrios
calpidura,
fresadura,
isperrada,
isperradura
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fente
Ingresu
split
Ispagnolu
grieta,
hendidura
Italianu
spaccatura
Tedescu
Spaltung.
isperradúra , nf: sperradura Definitzione
su isperrare; genia de aperta, de segada
Sinònimos e contràrios
fresadura,
ispacadura,
isperrada
/
cdh. spirredhu
Frases
fiat totu pesa e croca, castiendi me is isperraduras de su portallitu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fendage
Ingresu
split
Ispagnolu
hendidura
Italianu
spaccatura
Tedescu
Spaltung.
paltíre , vrb: paltzire,
parsiri,
partire,
partziri,
pracire,
pratziri,
pretziri Definitzione
segare cosa, orrugare in partes, fàere ccn. cosa in partes oguales, su si ndhe pigare donniunu sa parte cosa sua / pratziri in (duus, dexi, e aici)
Sinònimos e contràrios
addesumare,
cumpaltire,
dividire,
iscomunare,
ispartzire,
isperrai
Frases
sunt pensendhe a paltzire sos benes ◊ tue de pane aias una perra e lu partias a mannu e minore (G.A.Sau)◊ ant iscorjau s'animale, l'ant fatu a cantos e partiu a sos connoschentes ◊ at pigau su pani cun is manus, dh'at fatu a arrogus e si dhus at pretziu ◊ sa terra sarda si dh'ant pratzia: a nosu s'est abarrada sa boxi de sa carri segada ◊ su babbu at partidu sos benes suos a sos fizos ◊ innanti fimus a cumone e posca amus partidu ◊ us pipius comente dhus ais parsius?
2.
sciadadedha!… ca gei no dh'at a èssi pretziu su coru!
Sambenados e Provèrbios
prb:
buconi pretziu, s'àngelu si dhoi setzit ◊ su malu partire faghet sa zente ojana
Ètimu
ltn.
partire
Tradutziones
Frantzesu
diviser en parties égales
Ingresu
to split up
Ispagnolu
repartir
Italianu
ripartire,
divìdere in parti uguali
Tedescu
teilen,
aufteilen.
secàda , nf: segada Definitzione
su segare; sa fresadura chi abbarrat de su segare, su tretu de longu totu comente est segau
Sinònimos e contràrios
arrogadura,
iscalabrada,
secadura,
tazada
Maneras de nàrrere
csn:
andai a segadas = a trevessu, perilloi perillai, a trovèlgias; bènniri in segada = in colada, resurtare inue si colat
Frases
debberone segada chi li as fatu a fórtighe, a sa berbeghe, tundhindhe!
2.
apu pigau custa cosa ca mi beniat in segada
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
coupe,
fente,
rupture,
cassure
Ingresu
cut,
split
Ispagnolu
corte
Italianu
tàglio,
lesióne,
spacco,
rottura
Tedescu
Schnitt,
Riß,
Bruch.
truncadúra , nf: truncatura Definitzione
su truncare
Sinònimos e contràrios
istruncadura,
ruciadura,
truncamentu
Maneras de nàrrere
csn:
andhare a t. = andai seghendi in crutzu, foras de su mòri po fai innantis a lòmpiri a su logu, colare a istruncu; èssere a t. = postu de rugadis, postu male; istendiai css. cosa a t. = de un'ala a s'àtera, de rugadis; rispòndhere a t. = segai de tressu, arrispúndiri sentza de castiai a carronis, a unu
Frases
sa cussorza che fit atesu e si fit incamminadu luego passendhe a truncadura peri sos cunzados
2.
no aiat agguantatu prus e l'aiat respostu a truncatura ◊ favedhabat a truncadura chin totus, semper ammurrionadu
3.
aiat lassatu sa vetura a truncatura in mesu de s'istradone ◊ no so coladu in su caminu: apo fatu a truncadura pro coitare a lòmpere
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
coupure,
fracture
Ingresu
cutting off,
split
Ispagnolu
truncamiento
Italianu
troncaménto,
troncatura,
frattura
Tedescu
Abschneiden,
Abschnitt.
truncài , vrb: truncare Definitzione
segare a límpiu, segare a manera de ndhe istacare s'orrugu (nau meda po cosa tostada, longa), fintzes traessare, passare de una parte a s'àtera de ccn. cosa o logu; nau de sentidos, de unu fàere, de is fortzas, fàere bènnere mancu / fàchere (una faina) a sa trunca e passa = bessiresindhe a sa russa, dare un'aggurgada, una passada lestra
Sinònimos e contràrios
arrogai,
immutzurrare,
istuturai,
ruciare,
secare
Frases
mi assimizo a su chercu de su monte chi sos ramos su tronu li at truncadu (A.Casula)◊ o truncat o aggànciat, o truncat o faghet gantzu ◊ cherias truncare funes e cadenas ◊ est rutu e si at truncadu s'anca ◊ una biga si est truncada ◊ iat tirau a unu cerbu e dh'iat truncau una pala
2.
sa bidha est atraessata dae s'istradone printzipale chi la truncat in duos ◊ at truncau a arrogadura in is ortus po fai debressi
3.
mi truncat donzi àschidu su lassare sa Sardinna ◊ seu preghendi pro chi sa vida mia no bengat truncada ◊ no podiat lassai a issu a si truncai s'ischina po is àterus
Ètimu
ltn.
truncare
Tradutziones
Frantzesu
couper,
casser,
fracturer
Ingresu
to cut off,
to break,
to split
Ispagnolu
truncar,
partir
Italianu
troncare,
spezzare,
fratturare
Tedescu
abschlagen,
abbrechen.