Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

intemperiàre , vrb Definitzione fàere tempus légiu; batire o fàere a influentza Sinònimos e contràrios temperare 2. ma at intemperiau, ocannu!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu faire mauvais temps Ingresu to be bad weather Ispagnolu hacer tiempo malo Italianu far cattivo tèmpo Tedescu schlechtes Wetter sein.

intrigliàre , vrb Definitzione fàere burdellu, coment'e candho dhue at gente meda foedhandho o movendhosi Sinònimos e contràrios atacazare, atamazare, inchimentare, intriglire, isgrigliare, istribitare, tambedhare 2. candho intrígliat a cantare in chéjia a missa cantada sa boghe sua atonada faghet a totu allegrare (A.Pinna) Tradutziones Frantzesu chahuter Ingresu to make a noise Ispagnolu hacer ruido Italianu rumoreggiare Tedescu lärmen.

isasciàre , vrb: isascrare Definitzione nau de linna a truncu, bogare o fàere a ascras, a perras Sinònimos e contràrios astulai, isasciulare, isascruzare, scherdai Frases est che àrbure sica, a truncu de isascrare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ébrécher Ingresu to splinter Ispagnolu hacer trizas Italianu scheggiare Tedescu zersplittern.

isascruzadúra , nf Definitzione su isascruzare Sinònimos e contràrios isàsciu, isascradura Frases cussa linna àrrida che andhat a isascruzadura, paret bidru Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ébrèchement Ingresu splintering Ispagnolu el hacer astillas Italianu scheggiatura Tedescu abgesplitterte Stelle.

iscioperónzu , nm Definitzione su iscioperare, su istare iscioperandho Sinònimos e contràrios isciòparu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu action de faire grève (la) Ingresu on strike Ispagnolu el hacer huelga Italianu scioperìo Tedescu Streiken.

isciorài , vrb: sciorai Definitzione fàere iscioru, braga, giare a bíere sa cosa, bantandhosi Sinònimos e contràrios abantai, bagianai, isfartzare Frases no po isciorai, ma est méritu miu puru! Ètimu itl. sciorare Tradutziones Frantzesu arborer, étaler Ingresu to flaunt Ispagnolu hacer gala, presumir Italianu sfoggiare Tedescu prunken mit.

iscroniài, iscronniàre , vrb: isgroniare, isgruniare Definitzione segare a matzigadura cun is serros (fórtighes); fàere a befa, fàere abbarrare male, fàere iscrónniu, figura metzana; fintzes pònnere istrúpiu faendho faina, fàere male sa faina, fàere dannu o guastu a sa bisura; pistare su sede de su laore, s'ispiga, a manera de ndh'essire su granu Sinònimos e contràrios scumpàrriri / bisestrare, immelmare, iscariolare, iscrentiare, sbisuriai / iscravigai 2. ita làstima de piciocu: no dhu fatzas iscroniai! 3. ti podet digollare iscronniàndheti su tratu bellu de sa carena (A.Mura)◊ pòvera gama, a su puntu chi l'ant iscronniada, tundhendhe temperaos a binu! 4. in sa triulera, in s'arzola si fragassat s'ispiga e s'isgróniat su ranu ◊ su ranu chi no est bene isgruniadu si narat cuguzadu Ètimu itl. scornare Tradutziones Frantzesu défigurer Ingresu to disfigure Ispagnolu hacer quedar mal, desfigurar Italianu sfigurare Tedescu verunstalten.

ispitighedhàre , vrb Definitzione fàere una segada a sa castàngia po no isciopare orrostindhodha: agiummai coment'e innasedhare (ma no importat inue est fata sa segada) Sinònimos e contràrios ispitare, ispitudhare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu inciser les châtaignes Ingresu to slit Ispagnolu hacer una incisión en la cáscara de las castañas Italianu castrare le castagne Tedescu die Kastanien einschneiden.

istribitàre , vrb: istribitzare Definitzione fàere istribitu, moida, giare genia de cropos cun is peis a terra, fintzes coment'e po si ammostare contràrios a calecuna cosa, o po fàere fuire Sinònimos e contràrios intrigliare, istrampizare, istripizare 2. istribitant e apedhant chi custas cosas sunt tropu ◊ si est pesadu a pabarotadas, istribitzendhe cun maigantu arrennegu Tradutziones Frantzesu faire du vacarme Ingresu to make a din Ispagnolu hacer ruido Italianu strepitare Tedescu lärmen.

iterinàre , vrb: iterinerare, itirinenare Definitzione fàere una calesisiat cosa, sa chi tenet su númene chi no benit a mente in su momentu chi si foedhat Sinònimos e contràrios bodalire, intenantai, nichelare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu faire, combiner Ingresu to do Ispagnolu hacer, decir Italianu cosare Tedescu irgendwas machen (Verb mit unbestimmter Bedeutung).

nichelàre , vrb: nighelare Definitzione podet bòllere nàrrere css. cosa chi in su mamentu (e in sa lestresa de su foedhare) no benit a mente o no s'ischit bene, o fintzes cumprendhendho e ischendho bene su chi si bolet nàrrere, mancant però is foedhos (o no si bolent nàrrere): si narat fintzes de sa manera de fàere (ma sèmpere in parte de calesiògiat àteru vrb.) Sinònimos e contràrios bodalare, bodalire, innichelare, intenantai, iterinare Frases nichela de goi, nichela de gai, nche fit colata sa note ◊ no mi poto nichelare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu faire (fam.), combiner Ingresu to do Ispagnolu hacer, decir Italianu cosare Tedescu es wird dem Inhalt gemäß übersetzt.

nobenàre , vrb: nobinare, noinare, nughinare, nuinare Definitzione fàere is nuinas; istare a su prega prega aifatu de ccn. de malintesa, chi no bolet iscurtare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu faire une neuvaine Ingresu to pray novenas Ispagnolu hacer novenas Italianu fare le novène Tedescu die Novene beten.

oridúra , nf Definitzione su orire, su segare sa pasta de su cumossu faendho su pane, cumenciare su pane Sinònimos e contràrios abbessiada | ctr. finidura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ébauchage, ébauche Ingresu sketch Ispagnolu el cortar un trozo de masa del amasijo para hacer el pan Italianu abbozzatura, abbòzzo Tedescu Entwurf.

oríre , vrb Definitzione fàere is oros; segare de su cumossu is panes a tèndhere, sestare su pane, cumenciare a dhu fàere Sinònimos e contràrios orivetai, orizare, orulare 1 / abbessiare | ctr. isorulare 3. sos isterzos no cherent oridos ca che ndhe ruet a terra betendhe Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ébaucher du pain Ingresu to sketch the bread Ispagnolu orillar, cortar un trozo de masa del amasijo para hacer el pan Italianu abbozzare il pane Tedescu mit der Brotvorbereitung beginnen.

pregantàe, pregantài , vrb Definitzione fàere pregantos Tradutziones Frantzesu conjurer le mauvais sort Ingresu to touch wood Ispagnolu hacer conjuros Italianu fare scongiuri, scongiurare Tedescu beschwören, bannen.

rebbusàre , vrb: arrebbusai, rebusai, rebusare, rebussare Definitzione fàere rebbuserias, pruschetotu in su giogu Sinònimos e contràrios abbovai, abbuvonare, coglionai, coluvronare, imbusterai, improsae, ingannai, ingregai, piocai, scafai, trampai Frases in su zogu de sas cartas a rebussare fit prus àbbile de un'imboligosu Ètimu spn. rebozar Tradutziones Frantzesu tricher au jeu Ingresu to cheat Ispagnolu hacer trampa Italianu barare al giòco Tedescu mogeln.

subbacuài , vrb Definitzione piscare asuta de s'abba Tradutziones Frantzesu pêche sous-marine Ingresu to go in for underwater fishing Ispagnolu hacer pesca submarina Italianu fare pésca subàcquea Tedescu Unterwasserjagd treiben.

tambedhàre , vrb Definitzione fàere moida, istare foedhandho, giare ifadu / tambedhadu = infadadu Sinònimos e contràrios ifadare, ifastizire, impeltinare, intrigliare Frases si fis pro marasu a ossos pistos e tambedhadu in mesu a su trambustu semper su cantu ti det dare gustu ◊ istant tota sa die tambedhendhe Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chahuter, agacer Ingresu to make a noise Ispagnolu hacer ruido, molestar Italianu rumoreggiare, molestare Tedescu lärmen, belästigen.