Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

batugliàre , vrb: batuliai Definitzione fàere carraxu, bacanu a boghes e a tzérrios Sinònimos e contràrios abbochinare, chichigliare, stragamullai Tradutziones Frantzesu faire du tapage, chahuter Ingresu to make a din Ispagnolu alborotar Italianu schiamazzare Tedescu kreischen.

fruschiàre , vrb: afruschiare, frusciare (fru-sci-a-re) frussiai Definitzione bogare o fàere unu súrbiu, fàere sonu a súrbiu (a buca allomborandho is lavras, a pódhighes in buca, o cun calecuna aina de sonare)/ fruschiaresila = istare fruschiendhe unu pagu a ispàssiu Sinònimos e contràrios ammuinai 1, fruscidare, frusiai, frusitai, moidare, mojire, múere, muizare, suai, sulietai, surbiai, zumiai Frases frúsciat su sede candho colat sa falche, messendhe ◊ fruschiandhe che craparzu betzu, Pirastredhu at mutiu su capu ◊ pride Porchedhu secabat sos negóssios fruschiandhesila e cantandhe 2. sas ballas fruschiendhe in altu e bassu faghiant atapèndhesi fracassu (F.Dore) Ètimu ltn. fist(u)lare Tradutziones Frantzesu siffler, grincer Ingresu to creak, to whistle Ispagnolu silbar, chiflar Italianu fischiare, strìdere Tedescu pfeifen, kreischen.

schiài, schibiài , vrb: ischeliare*, schiliai, schiulai, schiullai Definitzione fàere a boghe una genia de tzinchírriu, de súrbiu, de sonu acutzu; nau in cobertantza, istare a murrúngiu, a chèscia Sinònimos e contràrios grariare, grarire, piulai, tichirriare / chesciai Frases su schiliai de sa genti iat incarrerau s'intrada de su palàtziu ◊ schiliànt totus: pariat un'arrisixedhu ligeru e schinniu ◊ su procu schiat ◊ ma càstia cust'origa: mi parit de intendi animalis schiendi! ◊ sa papagalledha est sempri schiulendi ◊ is marabigas ant cumentzau a schiulai 2. custa bateria schiat candu est ispacendi sa currenti Tradutziones Frantzesu piailler, grincer, pleurnicher Ingresu to peep, to creek, to moan Ispagnolu piar, chirriar, lloriquear Italianu pigolare, garrire, strìdere, frignare Tedescu piepen, kreischen, wimmern.

scrillitài , vrb: iscrillitai* Definitzione tzerriare o cantare cun boghe acutza, arta; sonare craru Sinònimos e contràrios cerriai, iscribilliai Frases Istevunedhu mi currit arriendu e scrillitendu a mi basai ◊ scrillitàst a su noti, grillixedhu ammachiau! Tradutziones Frantzesu crier, s'égosiller Ingresu to screech, to shriek Ispagnolu chillar, gritar Italianu strìdere, strillare Tedescu kreischen.

scrillítu , nm, agt: iscrillitu*, sgrillitu Definitzione boghe acutza, tzérriu, boghe coment'e tzinchírriu, fintzes sonu / boxi scrillita = chi essit, arta e fine, azummai a zisa de tichírriu Sinònimos e contràrios gríbidu, iscribílliu / scrillitau, scrillitosu / cdh. striulitu Frases de s'atzíchidu, unu scrillitu mi ndi fiat essiu de buca prus forti ◊ su pipiu gioghendi de su prexu at fatu unu scrillitu ◊ su pipiu fait dogna scrillitu che sulitu de canna! ◊ cantat a scrillitus coment'e chi sulit cun duus didus ◊ s'intendit su scrillitu de is gennas 2. sa gatu arrispundiat cun sa boxixedha sgrillita Tradutziones Frantzesu cri, aigu Ingresu shriek, shrill voice Ispagnolu chillido, grito, agudo Italianu strillo, strido, acuto Tedescu Kreischen, scharf, schrill.

tichirriàre , vrb: sirrichiai, tzichirriai* Definitzione su sonare chi faet su linnàmene po isfortzu; nau de gente, de animales, betare tzérrios coment'e sonu indistintu, lamentu Sinònimos e contràrios abbochinare, tirriare 1, tzacarrai, tzacazare 2. s'isprammat tichirriendhe ◊ ite tenet cussu porcu tichirriendhe? Tradutziones Frantzesu grincer, striduler Ingresu to creak Ispagnolu chirriar Italianu strìdere Tedescu kreischen.

tírriu , nm: cérriu, tzérriu* Definitzione boghe arta, forte, coment'e brigandho, tzerriandho (ma fintzes boghes de animales); sonu malu de cosas chi girant e frigant apare Sinònimos e contràrios tichírriu, tirju Frases tírriu de tonca, de istria, de gatos ◊ nues de corroncas sunt pitulandhe tírrios assustados ◊ intenno su tírriu de s'ape volanne Tradutziones Frantzesu grincement Ingresu creaking Ispagnolu chirrido Italianu cigolìo, stridóre Tedescu Knarren, Kreischen.

tzichírriu , nm: insichírriu, tichírriu, tzinchírriu, tzirríchiu Definitzione genia de sonu de linnàmene faendho isfortzu, de cosas de ferru, de ossu (is dentes), de cosa chi si movet a fortza (es. apertura, in is grofales); fintzes tzérriu forte de animale e de gente a lamentu Sinònimos e contràrios cérriu, ischéliu, tírriu, tzancurru Frases su tzichírriu de cussa nai chi sàntziat mi narat ca seus in atóngiu ◊ camminat totu a tzinchírrios cun is botinos de cromo noos! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu grincement Ingresu creaking, chirping Ispagnolu chirrido Italianu cigolìo, stridìo, stridóre Tedescu Knarren, Kreischen.