acaldanàre , vrb Definitzione
su imbudhidare de s'ària po su sole, callentare meda
Sinònimos e contràrios
acardare,
imbaschire
| ctr.
ifriscare
Frases
su cane fit a limba fora ca s'est acaldanadu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
surchauffer
Ingresu
to overheat
Ispagnolu
recalentar
Italianu
surriscaldare
Tedescu
heiß werden.
acardàre , vrb Sinònimos e contràrios
acaldanare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
surchauffer
Ingresu
to overheat
Ispagnolu
recalentar
Italianu
surriscaldare
Tedescu
heiß werden.
budhídu , pps, agt, nm: budhitu,
budhiu Definitzione
de budhire; chi est iscota iscota, chi est de pagu calau de su fogu, chi est caente a tropu; terrenu chi dhue ant abbruxau preparandhodhu po dhu prènnere / còghere a budhidu = in abba, in su brou
Sinònimos e contràrios
pistiu
| ctr.
fridu
Frases
s'abba no at budhidu ancora
2.
est budhidu che in bràsias de fogu, de sa frebba chi zughet ◊ custa cosa est budhida e cheret lassada ifritare pro la manigare ◊ in sa mesa ponent sos budhidos cun covatzas ◊ cust'abba est budhidedha: ispeto chi ifritet unu pagu ◊ mi croco e mi bàtis luego unu tzicu de muscadedhu budhiu
3.
a pràngiu aus fatu petza a budhiu e is culurgiones de casu ◊ non fia bonu nimmancu a mi coi un'ou a budhiu
Tradutziones
Frantzesu
bouilli,
bouillant,
brûlant
Ingresu
boiling
Ispagnolu
hervido
Italianu
bollito,
bollènte,
cocènte
Tedescu
gesotten,
gekocht,
heiß.
càldu , nm, agt: cardu 1 Definitzione
caentu meda; chi est bene caente
Sinònimos e contràrios
caentu,
caldesa,
cazentu
/
basca,
calura
/
caente,
càlidu,
callente,
cheghente
| ctr.
fridu,
frios
Maneras de nàrrere
csn:
betare cardu = fàghere caentu; ndhe li daet una calda e una frita = una càdria e una lena, ndhe li narat (o ndhe li pretenet) una chi no li piaghet e una chi li piaghet; caldu néulu, múliu = sa calura meda chi faghet candho, in istiu, s'aera est cuguzada de nues chi muntenent su calore incubadu e úmidu
Frases
aiat leadu calchi colpu de aera essendhe a fora de domo dai su caldu a su fritu ◊ est die de cardu forte, oe! ◊ s'arba longa mi betat cardu ◊ si andhat a pei a caldu e a friscu, cun su cuadhu de santu Franchiscu!
2.
fia pensendhe a sa die colada cun issu, a sos basos caldos chi m'intendhia ancora in sas laras ◊ fuit una bellesa a si samunare cun abba cheghente in cudhos lacos biancos de sos bànnios caldos ◊ candho sunt cotas, sas seadas si ammelant e si ponent caldas pro las manigare
Ètimu
ltn.
cal(i)dus
Tradutziones
Frantzesu
chaud,
chalereux
Ingresu
warm (th)
Ispagnolu
caliente
Italianu
caldo,
caloróso
Tedescu
Hitze,
heiß.
iscotiscòta , avb Definitzione
èssere i. = chi est budhiu, budhindho, chi abbruxat, no faet a dhu tocare
Sinònimos e contràrios
budhidu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
bouillant
Ingresu
boiling,
hot
Ispagnolu
hirviendo
Italianu
bollènte
Tedescu
heiß.