acocoedhài , vrb Definition allorigare a lomburedhu, crocare a sa manera de is canes e gatos candho tenent fritu Synonyms e antonyms acoconare, acuncurrionai, allomburedhai, allorimmedhare.
acocogliàdu , agt Synonyms e antonyms acoconau, acocorrodhau, acuguciau Sentences est acocogliadu suta de una mola de cipressu Etymon srd.
acocolitài , vrb Definition fàere a bisura de lobu, de lóriga, de cocoilla, cocollitu Synonyms e antonyms alloricare Sentences su corou s'est acocolitau.
acoconadúra , nf Definition su acoconare Etymon srd.
acoconàre , vrb: acogonare Definition
fàere a cocone, a bisura de cocone, allorigare a sa manera de is canes, de is gatos candho si crocant e tenent fritu; crocare
Synonyms e antonyms
aciunciulire,
acoconedhare,
aconcolai,
acucai,
acuconare,
acuculiare,
acuculiedhare,
acucunniare,
aculigionai,
acuncurrionai,
allomburedhai,
allorigare,
allorimmedhare
| ctr.
istirare
Sentences
si acoconaiat in palas de unu trutzu ◊ si fint acoconaos in su gabbanu ◊ su cane s'est acogonadu che matassa de lana afaca a sa mere ◊ si est acoconadu comente a unu eritu ◊ nos corcabamus acoconaos intro de su letu ◊ su pitzinnu si acoconabat in su bancu e non fachiat isperu santu in totu s'ora de sa letzione
2.
sos puzones sunt andhandhe a s'acoconare
Etymon
srd.
Translations
French
se blottir
English
to crouch
Spanish
acurrucarse
Italian
accovacciare
German
sich zusammenkauern.
acoconàu , pps, agt: acogonadu Definition de acoconare; coment’e allomborau, fatu a bisura tundha che cogone, totu impare a muntone tundhu Synonyms e antonyms acocorrodhau, acuguciau 2. ístati che colovra acoconadu, o puru istíchiti in calchi iscusógliu! ◊ sas erveghes fint acogonadas in bidea de si caentare tra issas (M.Pinna)◊ tiu Micheli chircat su pudhu e che l'agatat acogonadu suta de su fenu cun sa conca cuada suta de s'ala.
acoconedhàre , vrb Synonyms e antonyms aciunciulire, acoconare, aculigionai.
acoconillài , vrb Synonyms e antonyms acoconare, acuconare, aculigionai Sentences si límpiat is manus, si acoconillat asuba de su sedili e si dormit (F.Pilloni) Etymon srd.
acocoràre , vrb Definition abbaidare meda, a ogu firmu, mescamente nau po abbaidare a ccn. candho est persona chi praghet Synonyms e antonyms apirastare Sentences abbisumeu ca cussu mi bolet a isposa, dh'apo cumpréndhiu comente mi acòcorat (I.Patta).
acocorodhàre , vrb Synonyms e antonyms allaputzai, arrepicai 2, impompitare Etymon srd.
acocorrodhàu , agt Synonyms e antonyms acocogliadu, acoconau, acuguciau Sentences fiat sétziu acocorrodhau Etymon srd.
acocovedhàe, acocovedhài , vrb Definition
incrubare, pinnigare in sèi etotu, fàere a un'arcu, a gobba, comente faet sa gente antziana
Synonyms e antonyms
abbajonare,
abbrentai,
acocobetare,
aggobbae,
agionedhare,
allachedhare,
annacai,
atrotiai,
atzumborai,
colembrai,
corcobare,
inconchedhare,
inconcobare
Etymon
srd.
Translations
French
cambrer,
courber
English
to arch
Spanish
encorvarse
Italian
inarcare,
ingobbire
German
sich krümmen,
bucklig werden.
acocovedhàu , pps, agt: acogovedhau Definition
de acocovedhai; chi est fatu a giúmburu, coment’e allorigau
Synonyms e antonyms
corcobau,
giumburudu,
gobbosu,
tzumbosu
2.
est ingunis sétzia, acocovedhada, cun is manus in coa abetendi su trenu
Translations
French
voûté,
gibbeux
English
arched,
gibbous
Spanish
corcovado
Italian
ricurvo,
gibbóso
German
gekrümmt,
bucklig.
acodàre , vrb Definition acropare sa pedra de s'incodau nou cun su màgiu (o dama) po si assentare bene e abbarrare prus firma; fàere tostau che code 2. sa corda acadhighinada si est acodada ◊ est linna acodada, forte che atarzu Etymon srd.
acodèdha, acodédhu , nm: ancodedhu,
codedhu Definition
unu bículu piticu / min. acodedhedha
Synonyms e antonyms
acantighedhu,
arroghedhu,
arróncinu,
bículu,
bucone,
incodedhu,
incuedhu,
mingulitu,
pitzuedhu,
tanchedhu,
uchedhu
Sentences
chi portas una pinna e un'acodedha de paperi t'iscrís s'indiritzu ◊ furànt trigu po si podi fai un'acodedhu de pani ◊ de sa buciachita ndi at bogau un'acodedhu de zigarru ◊ si fiat fatu unu bistiri cun ancodedhus de arrobba ◊ apu allichidiu un'acodedhu de arruga ◊ dhi donat su pani po andai a trabballai ma dhi arrecumandat de ndi torrai un'acodedhedha
Etymon
srd.
Translations
French
petit morceau
English
little piece
Spanish
trocito
Italian
pezzettino,
mozzicóne
German
Stückchen,
Stummel.
acódhu , avb, iscl: acollu 1 Definition
est innòi, est bénniu, si bit
Synonyms e antonyms
addeallu,
allodhu,
midhu
Sentences
a s'arbeschidorza acodhos, sos piratas! (G.Sanna)◊ chie tenet dinaris de avassu, de los impiegare acolla s'ora! ◊ che passat una die, duas, tres… a candho acollu totu caratzadu! ◊ si chircas unu padronu, su padronu acollu inoghe!
Translations
French
le voici,
le voilà
English
here he is!
Spanish
¡helo aquí!
Italian
èccolo!
German
Gastfreundschaft,
Heim.
acodía , nf: acudida Synonyms e antonyms acurta, assuprimentu Etymon srd.
acodiài , vrb Definition acoai, andhare unu aifatu de s'àteru Synonyms e antonyms acoai Sentences is làmbrigas si acodiànt a is ogus a trubu, illiscinànt in is tempras e infundiant su càbudu de su mucadori (N.Laconi) Etymon srd.
acodiàre , vrb: codiare* Definition lassare agoa a unu o una cosa camminandho, passandhosiche ainnanti, lassare cosa chentza de fàere, chentza dha pigare, lassare e bastat coment'e candho unu s'imméntigat, lassare coígios Synonyms e antonyms acadiare, acogiai, cambare, coigiare, incoizare, lassai, scaresci Sentences de custa peta no ndhe depides acodiare a cras manzanu ◊ inive che l'as acodiada cussa cosa?
acodíe, acodíri , vrb: acudi,
acudire,
acudiri Definition
cúrrere a unu logu po ccn. o calecunu bisóngiu o apretu, bènnere, furriare a domo; fàere a tempus a una cosa, arrennèscere a sighire su chi narat s'àteru, a cumprèndhere luego / pps. acurtu e acudidu; acudi una cosa, de una cosa = fàghere a tempus a ndhe godire, leare, o àteru
Synonyms e antonyms
achipire,
acosiare,
acostai,
aprobiai,
assuprire,
bènnere,
ghirare,
lòmpere
/
aúrrere
Sentences
candho l'ant bidu rutu sunt acudidos totu a ndhe lu pesare ◊ acudide a su fogu fuidu! ◊ acudei, sunt bocendi a unu! ◊ zente meda est acudia a dhos bíere ◊ àturus piciochedhus fuant acudendi a biri s'automóbbili ◊ sa zente acudit a su divertimentu ◊ si no acodint is de biginau a dhas istagiai ciai si donant una bona craminada!◊ si fia istada sola, comente aia fatu a ndhe acudire a inoghe?!
2.
ndhe acudeint cun binujos e coidales iscalaviados ◊ candho as a acudire in letu de sida a ue est mamma tua sa fàcia frita ti at a iscaldire cun sa sua
3.
nu apu acurtu a pigai su postali ◊ a sa sola totu custu traballu no l'acudo ◊ toca e agiudamí ca assinuncas no acudu! ◊ a mesudí no acudu a torrai ◊ cumenti fatzu in cuatru dis a ti acudi pantalonis e giacheta?! ◊ current pro acudire zoronada ◊ tui ca cannoscis sa língua tedesca, dhus acudis a cumprendi su chi narant? ◊ ita totu ses narendi, chi no ti acudu?! ◊ dèu cumentzu a bandai, chi potzu acudi postu ◊ innantis fis a lèpores e pudhas a cantu ndhe potias acudire! ◊ sa missa che at a èssere finia, ma chissai chi l'acuda! ◊ camminai candu teneis sa luxi, prima chi s'acudat s'iscuriu!
Etymon
spn.
Translations
French
accourir
English
to run
Spanish
acudir
Italian
accórrere,
fare in tèmpo
German
eilen,
rechtzeitig schaffen.