algénu agénu
alghemíssa alchemíssa
alghentàre , vrb: arghentare Definition
fàere in colore de prata; pònnere in su fogu a iscagiare bene e imbudhidare, nau mescamente de s'ógiu: a. s'ógiu, su mele, sa saba
Synonyms e antonyms
arrafinai,
assendrare
Sentences
sa bidhia s'arghentat a primu manzanu, la basat su sole e ch'est isparia ◊ s'ozu de lestínchinu l'amus arghentau in sa sartàghine
Etymon
ltn.
recentare
Translations
French
dépurer,
raffiner,
réchauffer de l'huile
English
to purify,
to heat the oil
Spanish
refinar aceite
Italian
depurare,
raffinare,
riscaldare l'òlio
German
klären,
läutern,
das Öl aufwärmen.
àlghida àlgada
alghidadòre , nm: argadadore, arghedadore Definition chie manígiat s'àrgada Synonyms e antonyms ogruadori Sentences como sos arghedadores che sunt mortos Etymon srd.
alghídha, alghídhu agrídha
àlgia àglia
algiólu , nm: alzolu,
argiolu,
arjolu,
arzolu,
olgiolu Definition
guronedhu chi essit in s'oru de is prabaristas; a logos, fintzes sa pigota
Synonyms e antonyms
abruzone,
braxolu,
corjolu 1,
elmizolu,
frommizolu,
grumigiolu,
mammurgiolu,
momorgiolu,
morrungiolu,
mumungioni 1,
sulzolu,
trummunzolu
/
aelogu,
pigota
Surnames and Proverbs
smb:
Argiolu
Scientific Terminology
mld
Etymon
ltn.
variolus
Translations
French
orgelet
English
sty
Spanish
orzuelo
Italian
orzaiòlo
German
Gerstenkorn.
àlgiu àgiu
alguèna , nf: arguena,
arguene,
irguene Definition
sa canna de su gúturu inue passat su papare de buca a s'istògomo; sa canna de su gúturu inue passat s'ària andhandho a o torrandho de is prumones
Synonyms e antonyms
garguena
/
aghentolu,
bilguzu,
gaigastolu,
gorga,
gorguzu,
ingollidosu,
ingrastolu,
ingullidorzu,
ingurtidórgiu,
ugrullu,
valgastolu
Sentences
ti ndhe pigat su coro a s'arguene ◊ lu leat a sa coa e li frigat su pè in s'alguena ◊ su corbu fit croculendhe cun totu s'arguena ◊ unu nodu mi serrat s'alguena chi no mi lassat mancu murmutare
Scientific Terminology
crn
Etymon
srd.
Translations
French
œsophage
English
esophagus
Spanish
esófago,
tráquea
Italian
esòfago,
trachèa
German
Speiseröhre.
alguíre aggruíre
algulènta, alguléntu , nf, nm: arculentu, argulentu Definition cun custu númene si narant tres calidades de erba linnosa: a sa calidade ligustica dhi narant puru frore de Santu Giuanne; a sa calidade millefolium dhi narant erba de feridas, de fertas, de corpu apertu ca est bona po cura Synonyms e antonyms pàdrumu, pàrdamu Sentences est unu focu fatu de chessa birde e de arculentu Scientific Terminology rbl, rbc, Artemisia abrothanum, Achillea ligustica, A. millefolium Etymon ltn. acre olente.
algúmene alegúmini
alguzínu , nm: argazinu,
arguginu,
arguzinu Definition
chie custódiat gente ingalerada; una genia de gioga minuda
Synonyms e antonyms
gioghita
Translations
French
geôlier,
gardien de prison
English
warder
Spanish
carcelero
Italian
carcerière
German
Gefängniswärter.
alguzonàdu , agt Definition nau de laore, chi est suzonadu, dhi est postu s'alguzone, genia de bobboi chi si dhu papat Etymon srd.
alguzòne , nm: arguzone Definition
genia de bobboi niedhu, de duos millímetros, chi ponet sa cria in su trigu incungiau e dhu punghet, totu
Synonyms e antonyms
gruguglioni,
ilguzone,
orguloni,
suzone
Scientific Terminology
crp, calandra granaria
Translations
French
charançon
English
wheat-weevil
Spanish
gorgojo
Italian
punteruòlo del grano
German
Kornwurm.
alía , nf Definition provista de laore chi si giaet a is cojuaos noos po dhos agiudare is primos tempos.
aliàga , nf Definition afodhonadura de is venas de su budhale in su tretu de su pertusu chi acabbat in sàmbene; si narat fintzes, in cobertantza, de sa natura de s'ómine e fintzes in su sensu de aina, ferramenta Synonyms e antonyms amorranas, murenas / aina 2. pistau e niedhu dh'agatent, a su merighedhu de fiza tua: dhue andho zeo e dh'imparo a tènnere a postu sas manos e s'aliaga puru! 3. su massaju che at arregortu sas aliagas comente at acabbau de tribballare e arrecuiu est a bidha Scientific Terminology mld.
aliàli! , iscl Definition
isclamu, foedhu chi si narat candho unu abbarrat ispantau e agiummai no credet a su chi at inténdhiu e però si dhu timet etotu, o fintzes candho si pentzat una cosa chentza ndh’èssere seguros: ih, gi at a èssiri?!…, no at a èssiri, no?!…, podit èssiri diaderus aici!
Synonyms e antonyms
arabora!
Sentences
aliali, no at a èssere, no?! ◊ aliali, no at a èssere, no, chi mi che as ispesu totu?! ◊ aliali, za at a èssere puru, za, chi as fatu cussa, ca tue ses macu puru! ◊ aliali, as a èssere tue cussu chi mi che at furadu sa cosa!
Etymon
srd.
Translations
French
vraiment? sans blague!
English
really?
Spanish
¿de veras?,
¿en serio?
Italian
davvéro?!
German
wirklich?!
aliàlza, aliàrja, aliàrza, aliàrzu , nf, nm: alivarju Definition
genia de pigione
Synonyms e antonyms
alibinta,
arbiaxu,
cioni,
mariannedha,
papadrigu,
passarellu,
passariàngia
Scientific Terminology
pzn, fringilla coelebs
Etymon
srd.
Translations
French
pinson
English
finch
Spanish
pinzón
Italian
fringuèllo
German
Buchfink.