A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

algénu agénu

alghemíssa alchemíssa

alghentàre , vrb: arghentare Definitzione fàere in colore de prata; pònnere in su fogu a iscagiare bene e imbudhidare, nau mescamente de s'ógiu: a. s'ógiu, su mele, sa saba Sinònimos e contràrios arrafinai, assendrare Frases sa bidhia s'arghentat a primu manzanu, la basat su sole e ch'est isparia ◊ s'ozu de lestínchinu l'amus arghentau in sa sartàghine Ètimu ltn. recentare Tradutziones Frantzesu dépurer, raffiner, réchauffer de l'huile Ingresu to purify, to heat the oil Ispagnolu refinar aceite Italianu depurare, raffinare, riscaldare l'òlio Tedescu klären, läutern, das Öl aufwärmen.

àlghida àlgada

alghidadòre , nm: argadadore, arghedadore Definitzione chie manígiat s'àrgada Sinònimos e contràrios ogruadori Frases como sos arghedadores che sunt mortos Ètimu srd.

alghídha, alghídhu agrídha

àlgia àglia

algiólu , nm: alzolu, argiolu, arjolu, arzolu, olgiolu Definitzione guronedhu chi essit in s'oru de is prabaristas; a logos, fintzes sa pigota Sinònimos e contràrios abruzone, braxolu, corjolu 1, elmizolu, frommizolu, grumigiolu, mammurgiolu, momorgiolu, morrungiolu, mumungioni 1, sulzolu, trummunzolu / aelogu, pigota Sambenados e Provèrbios smb: Argiolu Terminologia iscientìfica mld Ètimu ltn. variolus Tradutziones Frantzesu orgelet Ingresu sty Ispagnolu orzuelo Italianu orzaiòlo Tedescu Gerstenkorn.

àlgiu àgiu

alguèna , nf: arguena, arguene, irguene Definitzione sa canna de su gúturu inue passat su papare de buca a s'istògomo; sa canna de su gúturu inue passat s'ària andhandho a o torrandho de is prumones Sinònimos e contràrios garguena / aghentolu, bilguzu, gaigastolu, gorga, gorguzu, ingollidosu, ingrastolu, ingullidorzu, ingurtidórgiu, ugrullu, valgastolu Frases ti ndhe pigat su coro a s'arguene ◊ lu leat a sa coa e li frigat su pè in s'alguena ◊ su corbu fit croculendhe cun totu s'arguena ◊ unu nodu mi serrat s'alguena chi no mi lassat mancu murmutare Terminologia iscientìfica crn Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu œsophage Ingresu esophagus Ispagnolu esófago, tráquea Italianu esòfago, trachèa Tedescu Speiseröhre.

alguíre aggruíre

algulènta, alguléntu , nf, nm: arculentu, argulentu Definitzione cun custu númene si narant tres calidades de erba linnosa: a sa calidade ligustica dhi narant puru frore de Santu Giuanne; a sa calidade millefolium dhi narant erba de feridas, de fertas, de corpu apertu ca est bona po cura Sinònimos e contràrios pàdrumu, pàrdamu Frases est unu focu fatu de chessa birde e de arculentu Terminologia iscientìfica rbl, rbc, Artemisia abrothanum, Achillea ligustica, A. millefolium Ètimu ltn. acre olente.

algúmene alegúmini

alguzínu , nm: argazinu, arguginu, arguzinu Definitzione chie custódiat gente ingalerada; una genia de gioga minuda Sinònimos e contràrios gioghita Tradutziones Frantzesu geôlier, gardien de prison Ingresu warder Ispagnolu carcelero Italianu carcerière Tedescu Gefängniswärter.

alguzonàdu , agt Definitzione nau de laore, chi est suzonadu, dhi est postu s'alguzone, genia de bobboi chi si dhu papat Ètimu srd.

alguzòne , nm: arguzone Definitzione genia de bobboi niedhu, de duos millímetros, chi ponet sa cria in su trigu incungiau e dhu punghet, totu Sinònimos e contràrios gruguglioni, ilguzone, orguloni, suzone Terminologia iscientìfica crp, calandra granaria Tradutziones Frantzesu charançon Ingresu wheat-weevil Ispagnolu gorgojo Italianu punteruòlo del grano Tedescu Kornwurm.

alía , nf Definitzione provista de laore chi si giaet a is cojuaos noos po dhos agiudare is primos tempos.

aliàga , nf Definitzione afodhonadura de is venas de su budhale in su tretu de su pertusu chi acabbat in sàmbene; si narat fintzes, in cobertantza, de sa natura de s'ómine e fintzes in su sensu de aina, ferramenta Sinònimos e contràrios amorranas, murenas / aina 2. pistau e niedhu dh'agatent, a su merighedhu de fiza tua: dhue andho zeo e dh'imparo a tènnere a postu sas manos e s'aliaga puru! 3. su massaju che at arregortu sas aliagas comente at acabbau de tribballare e arrecuiu est a bidha Terminologia iscientìfica mld.

aliàli! , iscl Definitzione isclamu, foedhu chi si narat candho unu abbarrat ispantau e agiummai no credet a su chi at inténdhiu e però si dhu timet etotu, o fintzes candho si pentzat una cosa chentza ndh’èssere seguros: ih, gi at a èssiri?!…, no at a èssiri, no?!…, podit èssiri diaderus aici! Sinònimos e contràrios arabora! Frases aliali, no at a èssere, no?! ◊ aliali, no at a èssere, no, chi mi che as ispesu totu?! ◊ aliali, za at a èssere puru, za, chi as fatu cussa, ca tue ses macu puru! ◊ aliali, as a èssere tue cussu chi mi che at furadu sa cosa! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vraiment? sans blague! Ingresu really? Ispagnolu ¿de veras?, ¿en serio? Italianu davvéro?! Tedescu wirklich?!

aliàlza, aliàrja, aliàrza, aliàrzu , nf, nm: alivarju Definitzione genia de pigione Sinònimos e contràrios alibinta, arbiaxu, cioni, mariannedha, papadrigu, passarellu, passariàngia Terminologia iscientìfica pzn, fringilla coelebs Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pinson Ingresu finch Ispagnolu pinzón Italianu fringuèllo Tedescu Buchfink.