bressalléri , nm Definition sordau de unu distintu corpus militare a pei / passu de b. = lestru meda, giai currendho Etymon itl. bersagliere.
bressàllu brassàgliu
bréstia , nf Definition
pedrighedha lada e lisa po giogare e fintzes su giogu chi si faet
Synonyms e antonyms
imbréstia,
piastra
Sentences
su zocu de sa bréstia, zocare a bréstias o a sa bréstia
Scientific Terminology
ggs
Translations
French
plaque
English
plate
Spanish
placa
Italian
piastrina,
murièlla
German
Plättchen.
bretèlla , nf Definition genia de tirante, tira de cosa longa po poderare calecunu bestimentu (es. pantalones) Synonyms e antonyms armigodhos, bardella 2, bracalitos, tiracollu.
brétiu , avb: brítiu Definition
nàrrere o fàere a b. = chentza régula, chentza critériu, a bodhetu, a s'afaiu, a ogu
Synonyms e antonyms
afainu 1,
bréciu,
faghinu
Sentences
is dotoris a bortas ti donant pastigliedhas a brétiu, tanti po ti acuntentai ◊ tui ses fuedhendi a brétiu, sentza de isciri is cosas acomenti funt ◊ su sali dh'at postu a brítiu ◊ sa cosa est isballiada poita ca dh'at fata a brítiu
Translations
French
à tort et à travers
English
at random
Spanish
sin ton ni son,
al acaso
Italian
vànvera,
casàccio
German
unüberlegt.
brètone , agt, nm Definition
chi pertocat sa Bretagna, chi o chie est de sa Bretagna
Translations
French
breton,
-onne
English
Breton
Spanish
bretón
Italian
brètone
German
bretonisch,
Bretone.
bréu , nm Synonyms e antonyms breve, contramazina, foltilesa, fortile, pastagna, punga, scritu Etymon ctl. breu.
brèu 1 brè
brevàre , vrb: brivai,
brivare,
privai Definition
leare calecuna cosa a unu lassandhodhu chentza nudha, o fintzes fàere a mancu de calecuna cosa; ordinare de no fàere o de no papare calecuna cosa / pps. brivadu, brivu
Synonyms e antonyms
controire,
ispossidiri,
preubbire
Sentences
si est feu a si brivare de su tantu chi pro su vívere est netzessidade, s'istruvusciare est peus ateretantu! (A.Paba)◊ si est brivadu de su chi teniat pro lu dare a unu bisonzosu ◊ si mi brivant de te comente apo a fàghere! ◊ s'astrintura ti faghet brivare de dogni cosa e patire che colora! ◊ su tempus mi at brivadu de disaogu
2.
su dotore dh'at brevadu de bufare binu ◊ no t'istimo, columbu, ca babbu mi at brivadu ◊ su dutore li at brivadu de fumare
Etymon
itl.
Translations
French
priver,
interdir,
défendre
English
to deprive,
to forbid
Spanish
privar,
prohibir
Italian
privare,
proibire
German
berauben,
verbieten.
brève , nm: brèvere Definition
cosighedha chi si leat in pitzu, in dossu, o chi si ponet in calecunu logu cun s'idea chi amparat de unu male
Synonyms e antonyms
breu,
contramazina,
foltilesa,
fortile,
iscapolàriu,
lezeta,
pastagna,
punga,
scritu
Sentences
a su prade l'aiant chircadu pro fàghere unu breve pro sos furfurinos ◊ zughet su breve apicadu a su tuju, beneitu dae babbu retore ◊ li deit a bídere unu sachedhutzu de pedhe, su brèvere, chi giughiat presu a su tuju
Scientific Terminology
sntz
Etymon
itl.
breve
Translations
French
amulette
English
amulet
Spanish
amuleto
Italian
amulèto
German
Amulett.
brevedèra , nf Synonyms e antonyms pichetada, rebbota Sentences si est postu a fai brevederas cun is imbriagonis.
brevènda , nf: brovendha Definition papare, ma mescamente orrobba de laore (es. fae, órgiu) arregortu po, o giau a, is animales Synonyms e antonyms addescu, mànigu, musúngiu, pravenda*.
brèvere brève
brevetàre , vrb Definition
assegurare un'imbentu a chie dh'at fatu a manera chi no si ndhe aprofitet àtere
Translations
French
breveter
English
to patent
Spanish
patentar
Italian
brevettare
German
patentieren.
brevète, brevètu , nm Definition
genia de asseguramentu chi un'autoridade giaet po un'imbentu a chie dh'at fatu po no si ndhe fàere mere e aprofitare un'àteru
Sentences
a Pitanu Morete, re de sos res, su brevete dae manu leadu ada e un'istrada noa at postu in pè (S.Murgia)
Translations
French
brevet
English
patent
Spanish
patente
Italian
brevétto
German
Patent.
breviàriu , nm Definition
su libbru de is preides ue dhue funt is pregadorias de sa die
Synonyms e antonyms
ebriàriu
Etymon
ltne.
breviarium
Translations
French
bréviaire
English
breviary
Spanish
breviario
Italian
breviàrio
German
Brevier.
brèxa bràgia
bréxu , nm Definition su matessi de prexu, cuntentesa Synonyms e antonyms prégiu* Sentences torrant in brexu custus malus umoris (M.A.Cappai).
bría , nf: briga Definition
murrúngiu mannu fatu a tzérrios, foedhos malos e a bortas fintzes a cropos; cosa chi si narat a tzérrios a unu po ccn. cosa male fata / a./c. a logos faent su númene a mascu, brigu
Synonyms e antonyms
aciociada,
aciocu,
afarratóriu,
atachizu,
brionzu,
certara,
certu,
chertaria,
frustatzada,
ghirta,
pletu,
sermonada,
strúnciu 1
/
cdh. ragadhia
Idioms
csn:
èssere a b. = istai sempri certendi, certai fatuvatu; pesare, parai b. = pònnere cuvusione, brigare o fàghere brigare; dare una b. a unu = fai unu certu a unu; fàghere una cosa a b. míscia = impresse impresse e betendhe totu apare, chentza órdine
Sentences
mi ndi torràst imbriagu e insaras parasta briga! ◊ eo tzertu no cherzo intrare in briga, ca ndhe poto essire pali pistu! ◊ sa zente est galu bulluzata dae sas brias e dae sos afuscos ◊ maridu e muzere sunt sempre a briga: no si l'intendhent e bastat!
2.
mi ndhe benit arrennegau e mi dat una briga chi mi at picau bibu e mi at lassau mesu mortu ◊ sa briga chi li at dadu… bi ndhe aiat pro isse e pro àtere! ◊ sa mama at dadu una briga a su fizu ca at istentadu in su cumandhu
3.
sos mios sunt a briga ca no bi andho ◊ sunt a briga pro sa partimenta
Surnames and Proverbs
smb:
Bria, Brigas
/
prb:
briga de frades briga de canes
Etymon
itl.
briga
Translations
French
dispute,
querelle,
réprimande,
savon
English
quarrel,
brawl,
scolding
Spanish
pelea,
contienda
Italian
litìgio,
divèrbio,
altèrco,
rissa,
sgridata,
sfuriata
German
Streit,
Schlägerei,
Schelte.