A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

francosína fragusína

fràncu , agt Definition nau de su nàrrere o fàere chentza cuare sa cosa, chi est ladinu, craru; fintzes chi no at tentu dannu, efetu malu o àteru deasi Synonyms e antonyms afranchidu, iscabbúlliu, ladinu, líbberu, sàligu, sentzillu | ctr. falsu, fingidu Idioms csn: pàschere o èssere a pàsculu f. = in pàsculu tentu in donu, chi no si depit pagai, sentza pagai nudha; mesa franca = mànigu, pastu in donu; fàghere a manu franca = cun totu sa libbertade; zona franca = logu inue no si pagat dàtzios, impostas; essire f. = essírendhe chentza dannu de una dificurtade; balla franca = no isparada apostadamente pro chie li ferit o est in perígulu de li fèrrere Sentences sas giòvanas passizendhe mustrant francu su sinu ◊ faedhas cun su risu de sas laras o cun s'ojada franca ◊ mezus faedha francu e naramilu dae prima ◊ prus francu ti dhu nau un'àtera dí a chini ses ◊ canno mi apo intesu sa balla franca fruschinànnemi a costatzu mi ne so totu brutatu 2. mancu nois semus francos de mennegas e tzerras (P.Palimodde) 3. in sas zonas francas no si pagant tzertas tassas Translations French franc, sincère English frank Spanish franco Italian franco, immune, indènne German offen, aufrichtig.

fràncu 1 , prep Definition salvu, foras de…, bogandhoche…, si che bogaus…: s'impreat meda in is frastimos mescamente candho si narant foedhos chi po su significau ndhe paret male a dhos pònnere impare Synonyms e antonyms atzetuau, transi Sentences maleitos siant totu cudhos chi ndhe ant faedhadu male de a mie, francu su batísimu! ◊ francu s'ozu santu, compare est unu farabbutu ◊ no costet a nesciunu che a mie: ndhe chelzo francu peri s'inimigu! ◊ francu sa die de festa, si manigaiant sempre sas matessi cosas ◊ de totu fit bonu e bene arrejonadu, francu de li mentovare trivàgliu! 2. Deus si ndi líbberit de sa língua de is féminas, francu sa de fostei, gomai! ◊ rosa chi fozas profumadas giughet pro aundhare a totu, francu a issa ◊ diàulu de s'intranna chi ti at fatu, francu Deus e nostra Segnora! Translations French sauf English except Spanish excepto, salvo Italian tranne, fuorchè German außer.

fràncu 2 , nm Definition moneda, númene de css. unidade monetària (ma in tempos reghentes nau pruschetotu de sa lira italiana) Synonyms e antonyms sodhu Sentences no portu mancu unu francu ◊ custa cosa costat deghemiza francos.

francubbúllu , nm Definition paperedhu chi balet de pagamentu po mandhare sa posta; in cobertantza, orrugu pitichedhedhu Sentences si no ponis su tanti giustu de francubbullu, sa lítera lompit tassada 2. si remunint sas titas cun duos francubbullos in petorras! Etymon itl. Translations French timbre English stamp Spanish sello Italian francobóllo German Briefmarke.

francúdu , agt: francutu Definition chi portat farrancas; in cobertantza, furone Synonyms e antonyms brancudu / furànciu, ungrudu Sentences cussu est unu satanassu francudu ◊ cussos sont lupos francutos! Etymon srd. Translations French armé des serres, rapace English claw provided, predatory Spanish con garras, de presa Italian provvisto di artìgli, rapace German klauig.

franculína , nf Definition genia de figura, de istatuedha.

francusína , nf Synonyms e antonyms isaminamentu / debbilesa, falamentu, iscambatzone Scientific Terminology mld Translations French asthénie English asthenia Spanish astenia Italian astenìa German Asthenie, Kraftlosigkeit.

francusína 1 fragusína

francusína 2 , nf Definition fintzes barràluga a f. o cocóide farrancudu: animaledhu de mare, croxiu e totu farrancas (deghe), chi si nche istichit e istat po difesa aintru de unu tzintzigorredhu buidu Synonyms e antonyms peada 1 Scientific Terminology crx, paguristes oculatus, clibanarius misanthropus, diogenes pugilator Translations French pagure, Bernard-l'hermite English hermit-crab Spanish ermitaño Italian paguro bernardo German eine Einsiedlerkrebssorte.

francútu francúdu

francútza , nf Definition min. de franca, farrunca pitichedha.

fràndha , nf Definition parte de unu bestimentu, sa chi si ponet sa fémina ananti acapiada in chintzu (e faet fintzes a acapiare is coas in chintzu etotu faendho deosi coment'e una busciaca manna a pònnere cosa)/ min. frandhita Synonyms e antonyms antaledha, àntela, davantabi, fadreta, falda, fantallicu, fascadòrgia, panneananti, saúciu Sentences boghendhe mele, si at postu sa frandha in conca e in cara pro no li púnghere abe ◊ sas fizas suas fint totu ricamos, totu frandhas ◊ sas féminas ant culliu sas rosas a sas frandhas ◊ si at picau su pane in sa frandha Scientific Terminology bst.

fràndha 1 , nf Definition is puntas, is chimas de is matas, una de is tres partes de una mata, sa prus in artu / pònnere frandhas (nau de is matas) = pillonai, brotare Synonyms e antonyms chima, coma, comiola Sentences in sas frandhas de sa ficu si apílicat che grassile Scientific Terminology rbr.

frandhàle , nm Definition its, podhigale?, guante? Sentences sos pódhighes, candho los aparaia a su fogu, pariat chi che cheriant fuire dae cussos frandhales tropu mannos.

fràndhere , vrb Definition pònnere a una parte, trantzire po no si lassare fèrrere, po no pigare cropu o istrobbare Synonyms e antonyms frànghere* Sentences s'istintu de si fràndhere lu fit abbertendhe chi depiat mantènnere sos ocros apertos bene ◊ si est fràndhiu in tempus.

frandhigàre , vrb: frandigai, frannicare, frannigare Definition fàere frandhigos, pigare a losinga (comente si faet fintzes a un'animale po dh'apaghiare, o a unu po ndhe aprofitare) Synonyms e antonyms acarignai, allisai, allosingai, improsae, insabonai, lígnere Sentences si sa boxi mia po pagu intendiat súbbitu curriat po mi frandigai (L.Matta)◊ fiat acostau totu frandiga frandiga a su molenti traitori ◊ est unu gatu masedu chi si fait frandigai ◊ no ti nd'importat nudha, a tui, de mei, e immoi benis a mi frandigai?! ◊ cun megus frànnicat pagu! Translations French caresser, cajoler English to caress Spanish acariciar Italian carezzare German liebkosen.

frandhígu , nf, nm: frandiga, fràndigu, frandigu, frànnigu Definition cosa chi si narat o si faet a s'àteru pigandhodhu cun delicadesa, coment'e ammostandhodhi amore (fintzes si no sèmpere po su bonu) Synonyms e antonyms acasàgiu, cocoilledha, frandigadura, improsu, inzamu, losinga | ctr. ameletzu, amminetu, meneta Sentences fiant po issa denghis e frandigas a totu fai (R.Spissu)◊ no mi ndi andu sentza de su dinai chi mi depit: no mi ndi fatzu nudha de is frandigus suus! ◊ fustei est sempri cun custus frandigus de… cú! ◊ luegus curriat fendimí frandigu, si trantzemu is passus fiat avatu miu ◊ a issu ni frandigus ni amaletzus fiant arrenéscius a nci dhu scadhiai (F.Carlini) Surnames and Proverbs prb: mellus su strúlliu de sa mama chi no su frandigu allenu Etymon srd. Translations French flatterie, manigance English blandishment, trick Spanish lisonja, embaucamiento Italian lusinga, blandìzie, raggiro German Verlockung, Hintergehung.

fràndhiu , pps, agt Definition de fràndhere Synonyms e antonyms frantu, transiu.

frandíga frandhígu